Vào thời điểm đó, người già, người trẻ ai cũng biết hút thuốc phiện. Thuốc phiện ở bên người khi làm nương, khi họp thôn, họp xã. 10 năm trở lại đây, việc sử dụng thuốc phiện dần đi vào quá khứ nhưng thay vào đó lại là hêrôin.

Theo khảo sát mới đây, toàn xã hiện có 121 đối tượng nghiện ma túy, trong đó 13 người là nữ và 24 đối tượng nghi nghiện. Hiện Nậm Có đang là điểm "nóng" về ma túy ở Mù Cang Chải.

Đã gần chục năm là cán bộ Công an huyện phụ trách địa bàn, đồng chí Lò Văn Diên thường xuyên xuống các thôn, bản gắn bó, gần gũi với người dân.

Khi hỏi về vấn đề ma túy của xã anh không khỏi băn khoăn: "Hiện nay, tệ nạn ma túy ở Nậm Có ngày càng diễn biến phức tạp. Mặc dù lực lượng công an xã đã thường xuyên họp chỉ đạo công an viên phụ trách địa bàn nắm chắc và quản lý tốt đối tượng nghiện và những đối tượng có biểu hiện mua bán trái phép chất ma túy nhưng rất khó kiểm soát bởi địa bàn rộng, dân cư sống theo các chòm xóm trên các triền núi cao như các bản: Lùng Cúng, Phình Ngài, Mú Cái Hồ… cách trung tâm xã tới 25 km".

Hiện nay, ma túy vào địa bàn chủ yếu theo các tuyến từ xã Ngọc Chiến, tỉnh Sơn La, qua xã Nậm Khắt vào địa bàn, từ xã Nậm Say, huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai, qua bản Tu San.

Các đối tượng chủ yếu là người Mông câu kết với đối tượng của xã để thực hiện hành vi mua bán trái phép chất ma túy. Năm 2011, Công an xã bắt giữ 7 vụ 9 đối tượng, tang vật thu giữ 2 xe máy, 4 điện thoại di động, 7 gam hêrôin, trên 5 triệu đồng tiền mặt, lập danh sách đưa 30 đối tượng đi cai nghiện tập trung tại cộng đồng. 6 tháng đầu năm 2012, bắt 2 vụ 4 đối tượng.

Điển hình là vụ bắt 2 đối tượng vào 22 giờ, ngày 21/4/2012, gồm Vàng A Anh, sinh năm 1991 và Giàng A Phang, sinh 1988, đều trú tại bản Háng Đăng Dê, xã Kim Nọi, thu giữ 36 gam hêrôin.

Mới đây, vào 10 giờ sáng ngày 5/5/2012, lực lượng chức năng đã bắt 2 đối tượng: Lý A Khu, sinh năm 1986, trú tại bản Nặm Pẳng, xã Nậm Có và Thào A Sạo, sinh năm 1986, trú tại xã Ngọc Chiến, tỉnh Sơn La. Tang vật thu giữ trên 50 gam hêrôin, 1 xe máy, 1 điện thoại di động, trên 18 triệu đồng tiền mặt. Các vụ việc trên đã được Công an xã chuyển Công an huyện tiếp tục điều tra làm rõ…

Hiện nay, trên địa bàn 14 thôn, bản của xã Nậm Có duy nhất chỉ thôn Tà Chí Cao có 1 đối tượng nghiện ma túy, còn chiếm số đông phải kể đến các thôn, bản như: Có Thái 14 đối tượng, Huy Páo 15 đối tượng, Tà Ghênh 14 đối tượng, Tu San 13 đối tượng…

Tình trạng trẻ hóa đối tượng nghiện ở Nậm Có cũng đang là vấn đề rất đáng báo động. Trong 121 đối tượng nghiện thì độ tuổi trên 50 có 17 đối tượng, từ 30 đến 40 tuổi có 60 đối tượng và tuổi từ 18 đến 30 tuổi có 44 đối tượng. Toàn xã có trên 30 hộ gia đình có từ 3 đến 6 đối tượng nghiện ma túy.

Điển hình là gia đình ông Lảo A Rùa, ở bản Háng Cơ. Ông Rùa đã trên 20 năm nghiện ma túy, đã từng phải chấp hành án phạt tù 3 năm về hành vi mua bán trái phép chất ma túy.

Ông có 7 người con thì 2 người con trai gồm: Lảo A Tráng, đi tù năm 2009, Lảo A Tồng bị bắt năm 2011 vì mua bán trái phép chất ma túy, con gái Lảo Thị Dung, bị Công an tỉnh Lào Cai bắt năm 2008, con rể Giàng A Páo bị bắt năm 2009 về tội mua bán trái phép chất ma túy. Mới đây, tháng 3/2012, con dâu là Sùng Thị Nu, bị Công an huyện Phù Yên, tỉnh Sơn La, bắt về tội mua bán trái phép chất ma túy.

Hiện nay tình hình mua bán, tàng trữ, sử dụng trái phép chất ma túy trên địa bàn xã Nậm Có đang có diễn biến khá phức tạp. Đối tượng mua bán, vận chuyển trái phép ma túy là nữ giới tham gia có chiều hướng gia tăng. Bởi vậy rất khó cho việc theo dõi kiểm soát, đấu tranh triệt phá với loại đối tượng này.

Địa phương mong muốn thời gian tới có được sự tham gia, phối hợp tích cực hơn nữa của lực lượng chức năng từ tỉnh đến huyện, có biện pháp mạnh và xử lý nghiêm minh các đối tượng vi phạm, góp phần để đời sống nhân dân trong xã được ổn định, yên tâm lao động sản xuất.

Thạch Phong