Với địa bàn rộng, nhiều dân tộc thiểu số anh em chung sống, Văn Chấn có nền văn hóa dân gian đặc sắc, đặc biệt là các lễ hội mang đậm nét đặc trưng của nền văn minh lúa nước. Hàng năm, mỗi dịp đầu xuân năm mới và hưởng ứng chương trình Du lịch về cội nguồn của ba tỉnh Yên Bái - Phú Thọ - Lào Cai, huyện Văn Chấn đã quan tâm tổ chức nhiều lễ hội dân gian đặc sắc.

Năm nay, trước những khó khăn chung của nền kinh tế và đảm bảo cho nhân dân vui tết an toàn, tiết kiệm, huyện đã tích cực chỉ đạo và tăng cường quản lý các hoạt động lễ hội, vui chơi giải trí đầu xuân. 

Xã Suối Giàng những ngày đầu năm, mưa xuân lất phất, không khí ẩm và lạnh không ngăn nổi những đoàn du khách thập phương đến tham quan, du lịch và hòa vào lễ hội dân gian đầu xuân của đồng bào Mông. Với điều kiện của một xã vùng cao đặc biệt khó khăn và quán triệt chỉ đạo của Huyện ủy Văn Chấn, xã Suối Giàng không tổ chức vui xuân trên quy mô lớn.

Tuy nhiên, không khí vui xuân tại thôn Giàng B vẫn thật náo nhiệt. Người dân khắp thôn xa, bản gần cùng du khách thập phương cùng hòa vào  những trò ném pao, đẩy gậy, đánh quay, bắn nỏ hay hái hoa dân chủ, bịt mắt bắt dê….

Chủ trương tổ chức vui chơi để động viên khích lệ tinh thần nhân dân, đồng thời khơi dậy phát huy các giá trị văn hóa dân gian độc đáo đã chuyển tại được tinh thần đổi mới trong đời sống sinh hoạt văn hóa cộng đồng.

Tham gia vui xuân tại Suối Giàng, người chơi không phân biệt lứa tuổi, gái trai và không phải mua vé. Phần thưởng cũng khá thú vị khi là vài cái kẹo, lúc là chén rượu xuân hay cả chiếc bánh dày to tướng. Không chen lấn, xô đẩy, các trò chơi lần lượt diễn ra trong trật tự, người lớn nhường trẻ em, thanh niên nhường người già và  niềm vui kéo dài trong suốt mấy ngày tết.

Với địa bàn rộng, Văn Chấn có nền văn hóa dân gian của 13 dân tộc anh em rất phong phú, đa dạng và đặc sắc. Và mùa xuân là mùa của các lễ hội dân gian đặc sắc. Các lễ hội Lồng tồng, Cầu mùa, Xên đông, Mừng mẹ Lúa, Cấp sắc của người Tày, người Thái, người Dao, người Mông, người Khơ Mú được tái hiện đã làm nức lòng nhân dân và du khách thập phương.

Tuy nhiên, hàng năm, việc vui chơi giải trí của nhân dân vào dịp tết Nguyên đán  đầu xuân cũng phát sinh một số vấn đề phức tạp như tai nạn giao thông,  uống rượu quá chén, tệ cờ bạc, đỏ đen, mê tín dị đoan...

Nhận thức được những vấn đề đó và đáp ứng nhu cầu vui xuân của nhân dân trong dịp tết, ngay từ đầu năm 2013, huyện đã quán triệt nghiêm túc đến nhân dân chỉ thị của các cấp về việc chống buôn bán, sử dụng pháo nổ, buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng và việc tổ chức lễ hội, vui xuân đón tết lành mạnh, an toàn, tiết kiệm; chỉ đạo các ngành chức năng tăng cường đảm bảo an toàn giao thông, đảm bảo an ninh trật tự.

Để nhân dân trên địa bàn vui xuân đón tết, một số địa phương tổ chức các buổi giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao.

Những đêm giao lưu văn nghệ mừng Đảng, mừng xuân tại Cát Thịnh, Sơn Thịnh, Phù Nham, Sơn A, các trận thi đấu thể thao ở xã Đồng Khê, Bình Thuận, thị trấn Nông trường Nghĩa Lộ hay việc chuẩn bị cho lễ hội Cầu mùa ở xã Thượng Bằng La đã thu hút đông đảo nhân dân tham gia, là những sân chơi bổ ích, gắn kết cộng đồng dân cư cùng chung niềm vui đất nước, quê hương đổi mới.

Với việc tăng cường quản lý các hoạt động xã hội, tạo sân chơi bổ ích đã có những tác động tích cực, trong việc định hướng và quản lý các hoạt động lễ hội. Trong dịp tết Nguyên đán Quý Tỵ 2013, tình hình an ninh trật tự, an toàn giao thông trên địa bàn huyện Văn Chấn khá ổn định, tình trạng buôn bán, sử dụng pháo nổ đã được kiềm chế.

Đặc biệt trong dịp tết này, nhân dân đã nhận thức và ứng xử đúng mực trong việc chúc tụng, uống rượu, bia ngày tết, không có tình trạng tổ chức đánh bạc, chơi đỏ đen.

Lễ hội hay các hoạt động vui chơi giải trí là hoạt động văn hóa có ý nghĩa quan trọng trong đời sống sinh hoạt của con người. Trước hết đó là dịp để nhân dân giao lưu gặp gỡ, trao đổi tâm tình, động viên khích lệ tinh thần thi đua lao động sản xuất, sau là giáo dục quần chúng ý thức cộng đồng, ý thức cội nguồn, truyền thống yêu nước cũng như quá khứ hào hùng của dân tộc và các nhân vật lịch sử cùng nhiều giá trị nhân văn khác.

Việc tổ chức, quản lý tốt các hoạt động vui chơi, lễ hội đầu xuân đã góp phần làm phong phú thêm đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, tạo đòn bẩy kích thích các hoạt động văn hóa và du lịch trên địa bàn. 

Trần Van