Chúng tôi đến thăm gia đình anh Phạm Văn Hiếu ở thôn Tân Quang, xã Liễu Đô (Lục Yên) lúc gia đình đang làm công trình phụ. Anh Hiếu cho biết, gia đình anh chị ra ở riêng từ năm 2007 nhưng chưa có điều kiện làm công trình nước sạch và nhà vệ sinh khép kín. Nước giếng gia đình chỉ dám dùng để tắm giặt, còn nước ăn chủ yếu dùng nước mưa. Nhà tắm thì tạm bợ, tuềnh toàng. Năm 2012, gia đình được tổ vay vốn thôn xét cho vay 8 triệu đồng để xây dựng nhà vệ sinh và công trình nước sạch.

Cùng với nguồn kinh phí tự có, gia đình đã xây dựng công trình nước sạch, vệ sinh môi trường đồng bộ khép kín gồm nhà tắm, nhà vệ sinh, nguồn nước sạch.

Anh cho biết: “Nhờ được vay vốn tín dụng ưu đãi nên từ nay, gia đình không còn phải lo lắng về nước ăn như trước đây nữa. Chương trình cho vay vốn với lãi suất ưu đãi để sử dụng nước sạch và vệ sinh môi trường chẳng khác nào phao cứu sinh đối với các hộ dân ở nông thôn. Tuy nhiên, tôi mong muốn tăng mức phí cho vay lên 10 triệu đồng vì nguyên vật liệu ngày càng cao, nhiều hộ gia đình không thể làm được”. Nhiều hộ gia đình tiếp cận đồng vốn này đã làm được nhà vệ sinh, nhà tắm khép kín mà trước đây chỉ ở thành thị mới có.

Bên công trình nước sạch, nhà vệ sinh đẹp đẽ, bà Lý Thị Lực, thôn Kha Bán phấn khởi cho biết: “Trước kia, gia đình dùng nước giếng để ăn uống và giặt giũ, tắm rửa, nguồn nước không đảm bảo, đi vệ sinh còn phải đeo khẩu trang. Năm 2011 được Ngân hàng Chính sách Xã hội cho vay 8 triệu đồng cộng với số tiền dành dụm, gia đình tôi mua téc nước, làm nhà tắm, nhà vệ sinh. Giờ có nước sạch, các công trình vệ sinh nên mọi sinh hoạt của gia đình tiện lợi lắm rồi”.

Huyện Lục Yên có 23 xã, 1 thị trấn với 298 thôn bản, trong đó có 280 thôn, bản thuộc vùng khó khăn. Chương trình cho vay nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn đến từng hộ dân trên địa bàn huyện được triển khai từ quý III năm 2006. Từ khi triển khai, chương trình đã nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của các cấp, các ngành, các tầng lớp nhân dân, nhất là các hộ dân ở vùng nông thôn.

Nhờ đồng vốn vay của Ngân hàng Chính sách Xã hội, nhiều hộ gia đình đã đầu tư xây dựng giếng khoan, lắp đặt đường ống dẫn nước sạch ở các công trình cấp nước tập trung về phục vụ sinh hoạt. Đối với các hộ gia đình chưa có nhà vệ sinh đạt tiêu chuẩn, nguồn vốn này cũng đã góp phần hỗ trợ cho họ cải tạo, nâng cấp hoặc xây mới công trình.

Nhờ nguồn vốn của Ngân hàng Chính sách Xã hội huyện Lục Yên, các địa phương trong huyện đã xây dựng được 4.661 công trình, trong đó có 2.407 công trình nước sạch, 2.254 công trình vệ sinh. Đến nay, chương trình tín dụng này đã được triển khai tại 23/24 xã, thị trấn trên địa bàn. Toàn huyện đã có 3.539 lượt hộ được vay vốn ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách Xã hội để xây dựng các công trình nước sạch, vệ sinh môi trường.

Ông Hoàng Ngọc Giang - Phó giám đốc Ngân hàng Chính sách Xã hội huyện Lục Yên cho biết: “Chúng tôi luôn phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương, cùng các hội, đoàn thể tích cực triển khai đến các hộ dân có nhu cầu vay vốn xây dựng công trình nước sạch và khu vệ sinh hợp tiêu chuẩn; tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tiếp cận nguồn vốn của chương trình. Chương trình tín dụng nước sạch và vệ sinh môi trường đã tạo sự chuyển biến trong nhận thức của người dân về việc sử dụng nước sạch, bảo vệ sức khỏe của cộng đồng. Trong thời gian tới, chúng tôi tiếp tục triển khai để nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân khu vực nông thôn, góp phần xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện”.

Chương trình tín dụng nước sạch, vệ sinh môi trường đã đáp ứng nhu cầu dùng nước sạch của người dân một cách đầy đủ, bền vững và hỗ trợ cộng đồng cải thiện các công trình vệ sinh hộ gia đình, công cộng; nâng cao hiểu biết, nhận thức cho người dân về sử dụng nước sạch, công trình vệ sinh và thay đổi các hành vi vệ sinh, nâng cao sức khỏe gia đình và cộng đồng. Tuy nhiên, nhiều hộ dân cho rằng, với mức vốn vay tối đa 8 triệu đồng/hộ không đủ chi phí làm công trình nước sạch và nhà vệ sinh.

Để tiếp tục phát huy tác dụng, hiệu quả của chương trình tín dụng nước sạch, vệ sinh môi trường, Nhà nước cần tăng cường nguồn vốn, tăng mức cho vay đối với các hộ gia đình. 

Văn Thông