Vào khoảng thời gian từ 5 giờ - 6 giờ 30 phút và 16 giờ 30 phút - 21 giờ,  hàng ngày, người dân thành phố Yên Bái luôn bắt gặp hình ảnh những đống rác nằm chềnh ềnh trên các tuyến phố. Chúng thường được tập trung ở những nơi đông dân cư, ngã ba đường phố, cổng trường học, một số trụ sở làm việc, các khu chợ và gần trung tâm thương mại... Những đống rác bốc mùi hôi thối kèm theo dòng nước đen rỉ ra từ đó. Mặc dù hàng ngày Công ty TNHH một thành viên Môi trường và Công trình đô thị Yên Bái vẫn vận chuyển hàng chục tấn rác loại này ra khỏi địa bàn, song rác đi rồi, nước và mùi hôi vẫn còn ở lại…

Bà Nguyễn Thu Hiền ở gần chợ Hồng Hà cho biết, trước kia, khi đường Thanh Niên còn nhiều đất trống, các đống rác được công nhân Công ty TNHH một thành viên Môi trường và Công trình đô thị Yên Bái tập kết ở đó. Lâu dần, các hộ dân ở kín, vậy là những đống rác tự khắc mọc ở giữa ngã ba, hoặc giữa đường phố. Nhà bà có hai mặt tiền, lẽ ra rất thoáng mát nhưng nhiều năm nay, các cửa sổ không bao giờ được sử dụng bởi sự xuất hiện của đống rác. Không chỉ làm mất mỹ quan, mất an toàn giao thông mà mùi hôi thối từ đống rác đã kéo theo sự gia tăng đông đúc của ruồi, muỗi. Hầu hết, mọi người trong xóm đều phải bật quạt phơi khăn mặt, quần áo trong phòng vì sợ ruồi; có dạo cả xóm bị đau mắt, trẻ nhỏ, người già còn bị tiêu chảy.

Cũng giống như tình cảnh nhà bà Hiền, nhà bà Kim, ông Nam ở khu vực ngã ba đường Khe Sến - Kim Đồng và Khe Sến - Quang Trung cũng chung cảnh ngộ. Trời nắng, mùi hôi thối từ đống rác bốc lên nồng nặc, chuột, bọ nhiều, những hôm mưa thì rác trôi nổi ngập đến hè. Kinh khủng hơn là các loại rác đang giai đoạn phân hủy.

Lâu nay, chúng ta thường quan tâm đến chất thải từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh, thương mại: đó là những chất thải có nguồn gốc phát sinh từ sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ. Từ đó xây dựng nên nhiều công trình khoa học, nhiều cải tiến kỹ thuật để phân loại chất thải (hữu cơ, vô cơ hoặc theo đặc tính của vật chất như chất thải dạng kim loại, chất dẻo, thủy tinh, giấy, bìa)...

Song thực tế, chất thải, rác thải sinh hoạt chủ yếu là các loại thức ăn thừa, xương động vật, tre, gỗ, lông gà, vịt, vải, giấy... Loại chất thải này thuộc loại chất hữu cơ bền mang bản chất dễ bị phân hủy, trong quá trình phân hủy tạo ra các chất có mùi khó chịu, đặc biệt trong điều kiện thời tiết nóng ẩm; nếu tồn tại lâu trong môi trường, ngấm vào nguồn nước dễ có khả năng gây ra hàng loạt các bệnh nguy hiểm đối với con người, phổ biến nhất là các bệnh về mắt, đường hô hấp, da liễu, tiêu hóa và ung thư.

Thiết nghĩ, để đảm bảo môi trường sống trong lành, rất mong các ngành chức năng nghiên cứu cách xử lý những chất thải sinh hoạt bằng phương pháp sinh học, đảm bảo không hại sức khỏe và ô nhiễm môi trường. Ở các tổ dân phố, nên quy định thời gian nhất định để người dân đổ rác, tránh để rác trong thời gian dài. Đồng thời vận động các hộ gia đình chăn nuôi gia súc, gia cầm tích cực thu gom các loại thực phẩm thừa, tránh để ruồi, muỗi xuất hiện như hiện nay.

Thủy Minh