Ngày 17/4/2013, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tổ chức Hội nghị tổng kết hoạt động xây dựng và áp dụng hệ thống quản lý chất lượng (HTQLCL) trong cơ quan hành chính Nhà nước (HCNN) năm 2012. Qua gần bảy năm triển khai thực hiện Quyết định 144/2006/QĐ-TTg ngày 20/6/2006 và Quyết định số 118/2009/QĐ-TTg ngày 30/9/2009 về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định số 144 của Thủ tướng Chính phủ (gọi tắt Quyết định 144, Quyết định 118) đã mang lại hiệu quả thiết thực, hỗ trợ đắc lực mục tiêu cải cách HCNN.

Tổng hợp từ các Bộ, ngành, địa phương, đến hết ngày 10/4/2013, Tổng cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng (Bộ KH&CN) đã cấp giấy chứng nhận cho 3 cơ sở đào tạo, 32 tổ chức tư vấn (gồm 153 chuyên gia được cấp thẻ chuyên gia tư vấn), 13 chuyên gia tư vấn độc lập, 11 tổ chức chứng nhận (gồm 99 chuyên gia được cấp thẻ chuyên gia đánh giá). Như vậy, số lượng các tổ chức/chuyên gia tư vấn chuyên nghiệp ngày càng tăng, có khả năng đáp ứng yêu cầu của thực tế công việc, đã khắc phục được hạn chế về đội ngũ chuyên gia tư vấn, đánh giá của nhiều năm trước.

Đến nay, cả nước đã có 3.654 cơ quan HCNN được cấp giấy chứng nhận HTQLCL. Trong đó, tại địa phương có 2.886 (thuộc 63 tỉnh/thành phố), nhiều cơ quan HCNN là UBND cấp xã (642 cơ quan đã được cấp giấy chứng nhận). Về tổng thể, các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, UBND cấp tỉnh đã phê duyệt kế hoạch triển khai áp dụng cho các cơ quan, đơn vị trực thuộc, tạo điều kiện để các cơ quan HCNN có căn cứ triển khai thực hiện theo đúng tiến độ quy trình. Bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn một số Bộ, ngành, địa phương chưa lập, phê duyệt kế hoạch, dự toán kinh phí triển khai, công bố mô hình khung HTQLCL.

Theo quy định tại Quyết định 118, đến ngày 31/12/2013, UBND cấp tỉnh, UBND cấp huyện và các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, UBND cấp huyện phải hoàn thành việc xây dựng và áp dụng HTQLCL.

Những năm qua, nhằm xây dựng một nền hành chính vững mạnh, chuyên nghiệp hóa và hoạt động thực sự hiệu quả theo mục tiêu chương trình cải cách hành chính của Chính phủ, Yên Bái đã xây dựng Đề án "Áp dụng HTQLCL theo tiêu chuẩn TCVN ISO 9001:2000 vào hoạt động của các cơ quan HCNN tỉnh Yên Bái giai đoạn 2008 - 2010". Đề án xác định một trong năm mục tiêu cụ thể là: tạo bước chuyển biến tích cực trong quan hệ phối hợp và đơn giản hoá thủ tục hành chính (TTHC) Nhà nước; từng bước xây dựng các qui trình xử lý công việc một cách khoa học, hợp lý; triển khai áp dụng HTQLCL theo tiêu chuẩn ISO 9001:2008 vào hoạt động cải cách HCNN của tỉnh…

Theo đó, Yên Bái tích cực đẩy mạnh thực hiện Quyết định số 144, Quyết định 118 của Thủ tướng Chính phủ, xác định đây là nhiệm vụ quan trọng trong quá trình cải cách TTHC, đồng thời thể hiện quyết tâm cao trong triển khai xây dựng, áp dụng HTQLCL theo TCVN ISO 9001:2008 vào hoạt động quản lý HCNN thông qua việc dành một phần kinh phí từ nguồn cải cách hành chính để hỗ trợ các cơ quan hành chính triển khai xây dựng và áp dụng HTQLCL.

Đến nay, toàn tỉnh đã có 67 cơ quan HCNN triển khai xây dựng, áp dụng HTQLCL, trong đó: 39 cơ quan đã được Tổng cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng cấp Giấy chứng nhận phù hợp theo tiêu chuẩn ISO 9001:2008 và 28 cơ quan chuyên môn thuộc cấp huyện đang triển khai. Hàng năm, đã xây dựng kế hoạch kinh phí để duy trì, cải tiến HTQLCL, thường xuyên đôn đốc, hướng dẫn, kiểm tra các đơn vị triển khai, các tổ chức tư vấn, các tổ chức đánh giá chứng nhận thực hiện theo kế hoạch đã được phê duyệt; tổ chức 3 hội nghị cấp tỉnh để đánh giá thành tích đạt được và chỉ ra những yếu kém, trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp triển khai thực hiện có hiệu quả.

Thực hiện Quyết định số 42/QĐ-SKHCN ngày 17/5/2013 của Giám đốc Sở KH&CN về việc thành lập Đoàn kiểm tra áp dụng HTQLCL theo tiêu chuẩn TCVN ISO 9001:2008 của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp huyện năm 2013, từ ngày 20/5 đến ngày 12/6/2013, đoàn kiểm tra của Sở KH&CN đã tiến hành kiểm tra tại 28 đơn vị triển khai áp dụng HTQLCL theo TCVN 9001:2008 thuộc 7 huyện, thị xã trên toàn tỉnh Yên Bái. Kết quả: lãnh đạo các đơn vị triển khai áp dụng HTQLCL theo TCVN ISO 9001:2008 đã nhận thức sâu sắc việc xây dựng và áp dụng HTQLCL vào hoạt động cơ quan HCNN là hoạt động bắt buộc và cần thiết.

Với sự hướng dẫn của các tổ chức tư vấn, các đơn vị đã khẩn trương thành lập Ban chỉ đạo ISO, bổ nhiệm lãnh đạo ISO, thành lập tổ giúp việc, phân công nhiệm cụ thể của các thành viên trong Ban chỉ đạo ISO để xây dựng và triển khai HTQLCL theo sự hướng dẫn của tổ chức tư vấn. Qua kiểm tra 28 cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp huyện đã triển khai xây dựng và áp dụng HTQLCL, một số cơ quan đã thực hiện tốt việc xây dựng và áp dụng HTQLCL cho toàn bộ các TTHC theo Quyết định của UBND tỉnh; mỗi TTHC xây dựng 1 quy trình tác nghiệp.

Song bên cạnh đó, vẫn còn một số đơn vị phối hợp với tổ chức tư vấn chưa tốt về thời gian và lịch làm việc dẫn đến tình trạng, tại thời điểm kiểm tra vẫn chưa thống nhất được một số quy trình tác nghiệp để lãnh đạo đơn vị ban hành triển khai áp dụng, tiến độ xây dựng HTQLCL còn chậm so với kế hoạch đề ra.

Đoàn kiểm tra yêu cầu các đơn vị triển khai căn cứ vào số TTHC đã được UBND tỉnh phê duyệt theo Đề án 30 của Chính phủ tiến hành rà soát, bổ sung toàn bộ các quy trình và thống nhất với đơn vị tư vấn để triển khai áp dụng; bổ sung xây dựng biểu mẫu yêu cầu về năng lực, trách nhiệm, quyền hạn của các chức danh công việc của tất cả cán bộ, công chức, viên chức trong đơn vị mình theo Quyết định số 2968/QĐ-BKHCN ngày 29/12/2010 của Bộ KH&CN về mô hình khung HTQLCL cho các loại hình cơ quan HCNN tại địa phương, làm căn cứ giúp người đứng đầu kiểm soát quá trình giải quyết công việc trong nội bộ cơ quan. Qua đó, từng bước nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác quản lý và cung cấp dịch vụ công. 

Từ kết quả kiểm tra cho thấy, sự thành công của áp dụng HTQLCL vào hoạt động của mỗi cơ quan HCNN chủ yếu được quyết định bởi sự chỉ đạo quyết liệt của lãnh đạo các cấp, ý chí quyết tâm của lãnh đạo cơ quan, sự nhận thức đúng đắn về HTQLCL của lãnh đạo và cán bộ trong đơn vị. Nếu lãnh đạo cao nhất của từng đơn vị thật sự quan tâm và chỉ đạo quyết liệt, vận dụng việc áp dụng hợp lý thì sẽ rất có hiệu quả. Ngược lại, nếu người lãnh đạo không quan tâm có thể dẫn tới phản tác dụng trong quá trình áp dụng HTQLCL.

 Nguyễn Thị Thu Hằng