Đó có thể là cảm xúc về những đổi thay của mùa xuân đất nước; là tâm hồn thĩ sĩ tình sĩ trước khoảnh khắc đẹp của thiên nhiên, con người; là hoài niệm tiếc nuối những mùa xuân đã xa hay một thoáng nhìn lại quãng đường đã qua để rồi hy vọng đón đợi ngày mới huy hoàng... Với những người làm văn nghệ sự xúc động trước mùa xuân chính là mạch nguồn xúc cảm để rồi được lưu dấu bởi những tác phẩm, những trang viết cho đời. 

 Xuân đang về đẹp quá em ơi!
 Biếc nước, biếc trời, biếc đồng, biếc núi
 Chim hót bên nương, giọng cười bên suối
 Cây cũng tinh khôi cùng bước vào mùa...
(Nguyễn Hiền Lương)

Đó là một mùa xuân tinh khôi mà tác giả Hiền Lương thốt lên chia sẻ khi chứng kiến, rung động để rồi vẽ lên một bức tranh giàu hình ảnh, giàu cảm xúc về mùa xuân nơi vùng cao Lâm Thượng.

 ... Thêm một mùa xuân đến với đất trời
 Mùa Lâm Thượng đầu tiên anh gặp gỡ
 Chân chất lời thương, nồng nàn hương lúa
 Tay em cầm sóng sánh mùa xuân.

Chất xúc tác của mùa xuân đã cho cái tình của người nghệ sĩ thăng hoa trong men say chất ngất. Cuộc gặp gỡ với nhà văn - nhà giáo Hiền Lương hiện là Phó chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh nhà cho tôi thêm hiểu về những xúc cảm thường gặp của người làm văn nghệ trước mùa xuân. Ông tâm sự, với người nghệ sĩ cảm xúc không chỉ đơn thuần mà phải được gắn với trách nhiệm công dân, trách nhiệm xã hội. Bởi vậy văn nghệ sĩ thông qua tác phẩm của mình để xã hội, để bạn đọc hiểu hơn về đời sống tâm hồn về khát vọng vươn tới và cả niềm tin vào tương lai.

Với những dấu ấn của năm 2010 đã qua đầy ắp sự kiện chính trị, văn hóa - xã hội thì trước khoảnh khắc mùa xuân 2011, người sáng tác sẽ luôn gắn với thể tài về sự đổi thay của quê hương, đất nước, con người... Nghị quyết đại hội Đảng các cấp với định hướng về sự phát triển của kinh tế - xã hội trong tương lai, là niềm tin hy vọng của toàn thể cán bộ trong đó có văn nghệ sĩ và nhân dân. Niềm tin vào những đường hướng mới, sự đổi thay thắng lợi để đi lên no ấm, phát triển, thu dần khoảng cách giữa cái khó, cái nghèo của vùng cao...

Cảm xúc về niềm tin, sức sống ấy càng mãnh liệt khi được điểm tô bởi chất xúc tác của mùa xuân là nguồn cảm hứng để người làm văn nghệ rung động trong sáng tác của mình. Phơi phới, tự hào và tràn đầy hy vọng.

Với riêng mình tác giả Hiền Lương cho biết thời điểm tết đến xuân về ông lại luôn nung nấu, xúc động về cuộc sống và lao động của những người “cõng chữ lên non”. Phải chăng ông vốn là một nhà giáo từng gắn bó, thấu hiểu mà dành nhiều tình cảm?! Để rồi những trang viết về họ không phải chỉ là nỗi vất vả khó nhọc, sự thiếu thốn nơi vùng cao mà là sự tìm tòi về sức sống mãnh liệt và ý chí trong lao động.

Có lẽ bởi vậy mà những nhân vật bước vào trang viết của ông đều hiển hiện vẻ đẹp chân thực, tỏa sáng trên tất thảy những khó khăn, cực nhọc đời thường. Cũng có khi đứng giữa mùa xuân hiện tại ông lại hoài niệm về những mùa xuân đã xa, nhìn lại những quãng đời đã trải mà hoài niệm, mà tiếc nuối.

Đó là những năm chiến tranh giữa cuộc sống thiếu thốn, vất vả, gian khổ của người lính đón những cái tết giản dị nhưng trong sáng và đẹp đẽ. Đẹp từ thái độ ứng xử gần gũi mà chân tình, cởi mở giữa con người và con người đến sự mộc mạc, đơn sơ về vật chất. Còn giờ đây giữa cuộc sống hiện đại, sang trọng và đủ đầy hơn tất thảy nhưng xúc cảm về những ngày tết sao chẳng thể được mãnh liệt như xưa, để rồi lại hoài niệm...

 Ước gì tết về tiếng lợn kêu í éc
 Ba bốn nhà cùng nhau ăn đụng lợn
 Nồi lòng luộc bốc hơi nghi ngút
 Bầy trẻ chờ đợi xin khấu đuôi.

Những câu chữ mộc mạc, có phần còn “xù xì, thô thô” ấy nhưng lại là cảm xúc chân thực, khắc khoải của tác giả trước mùa xuân, trước những cái tết sang trọng, đủ đầy của hôm nay và mơ về ngày hôm qua khó nhọc. Có lẽ đó là nguyên do để ông mượn câu chữ nói hộ lòng mình.

Quả thực, sức sống của mùa xuân là mạch nguồn cảm hứng vô tận luôn tươi mới, vẹn nguyên để những người làm văn nghệ đắm mình và rồi trao tặng bạn đọc những tác phẩm tinh túy, giàu cảm xúc nhưng cũng rất chân thực về cuộc sống này.

Ngọc Tú