Ông Abbas ngày 5/11 đã tuyên bố ông không có ý định tái tranh cử vào tháng 1/2010 trong một bài phát biểu trực tiếp trên truyền hình. Tổng thống nói ông đã thông báo cho Ủy ban trung ương của phong trào Fatah do ông đứng đầu và Tổ chức giải phóng Palestine (PLO) về ý định này.

Tổng thống Abbas đưa ra quyết định rút lui do các cuộc đàm phán hòa bình với Israel bị đình trệ và thất bại trong việc chấm dứt cuộc khủng hoảng nội bộ của Palestine, khi phong trào Hamas kiểm soát dải Gaza bác bỏ một đề nghị của Ai Cập nhằm giảng hòa với Fatah.

Nhà lãnh đạo Palestine nói thêm, quyết định không tham gia tranh cử không phải là lựa chọn cuối cùng. "Vẫn còn những bước đi khác mà tôi sẽ thực hiện", ông Abbas cho biết nhưng không nói rõ.

Giới phân tích cho rằng ông Abbas có thể sẽ tại vị thêm một thời gian nữa do cuộc bầu cử có thể bị hoãn vì phong trào Hamas tuyên bố không cho phép bầu cử tại dải Gaza.

Trong khi đó, Nhà Trắng ca ngợi ông Abbas là một "đối tác chân thành" của Mỹ. Ngoại trưởng Hillary Clinton nói bà mong chờ được làm việc với ông Abbas trên bất kỳ lĩnh vực mới nào.

"Ông ấy đã tái khẳng định cam kết cá nhân rằng sẽ làm bất cứ điều gì có thể để đạt được giải pháp 2 nhà nước cho cuộc xung đột Israel-Palestine… Tôi mong đợi được hợp tác với ông ấy trên bất kỳ lĩnh vực mới nào để đạt được mục tiêu này".

Các cố vấn của ông Abbas cho hay, trong chuyến thăm Trung Đông của Ngoại trưởng Mỹ hồi tuần trước, Tổng thống Palestine đã thông báo với bà Clinton về việc sẽ không tái tranh cử. Nhưng ông Abbas đã rút lại quyết định đó sau khi Tổng thống Obama thuyết phục ông ở lại và khẳng định cam kết với tiến trình hòa bình Trung Đông.

Vấn đề khu định cư

Cũng trong bài phát biểu, ông Abbas cho hay việc Israel tiếp tục phát triển các khu định cư Do Thái tại Bờ Tây và Đông Jerusalem đã phá hoại "sự tín nhiệm của các cuộc đàm phán hòa bình". Ông Abbas lâu nay vẫn tuyên bố các cuộc đàm phán hòa bình chỉ được nối lại khi Israel ngừng xây dựng các khu định cư trên phần đất chiếm đóng của Palestine.

Nhà lãnh đạo 74 tuổi cũng cáo buộc Mỹ không giữ đúng cam kết về chính sách Trung Đông và từ chối thuyết phục Israel ngừng xây dựng các khu định."Chúng tôi đã lạc quan khi Tổng thống Obama tuyên bố cần thiết phải ngừng ngay việc xây dựng các khu định cư. Nhưng chúng tôi rất bất ngờ khi sau đó ông ấy lại ủng hộ lập trường của Israel".

Tuy nhiên, ông Abbas cho rằng Washington vẫn đóng một vai trò nòng cốt để đạt được hòa bình trong khu vực, điều mà ông tin tưởng sẽ xảy ra. "Giải pháp 2 nhà nước - với việc người dân Israel và Palestine sống trong hòa bình và ổn định bên cạnh nhau - là điều có thể".

Kế hoạch hòa bình "lao đao"

Giới phân tích cho rằng quyết định rút lui của ông Abbas là một đòn giáng mạnh nữa vào chính sách Trung Đông của chính quyền Mỹ. Chính sách của Washington hiện chưa rõ ràng - và với việc không có Tổng thống Abbas, kế hoạch hòa bình sẽ đứng yên, trong khi những người kế nhiệm của ông Abbas có thể chỉ tranh giành quyền lực.

Ông Abbas trở thành người đứng đầu Tổ chức giải phóng Palestine (PLO) sau khi cựu Tổng thống Yasser Arafat qua đời năm 2004 và nhậm chức Tổng thống 1 năm sau đó.

Các nhà lãnh đạo phương Tây xem ông Abbas là một nhân vật ôn hòa. Mặc dù bị chỉ trích là không quyết đoán nhưng ông đã trao quyền tự do hoàn toàn cho Thủ tướng Salam Fayyad nhằm cải tổ nền kinh tế ở Bờ Tây và tăng cường an ninh, vốn mang lại sự phát triển kinh tế nhất định cho Palestine.

Nhưng ông Abbas cũng đối mặt với sự kình địch từ phong trào Hamas vốn giành chiến thắng trong cuộc bầu cử lập pháp năm 2006 và đánh bật Fatah ra khỏi Gaza. Trong những tháng gần đây, Ai Cập đã cố gắng làm trung gian hòa giải cho một thỏa thuận thống nhất giữa Hamas và Fatah nhưng chưa thành công. Tổng thống Abbas nói ông sẽ vẫn kêu gọi bầu cử dù không đạt được thỏa thuận nào.

Quốc hội nhiệm kỳ 4 năm của Palestine sẽ hết hạn vào tháng 1/2010 và theo hiến pháp Palestine, một cuộc bầu cử phải được tổ chức khi đó. Nhiệm kỳ tổng thống của ông Abbas đã hết hạn từ tháng 1/2009.

(Theo Dân Trí)