Theo AFP, ngày 20.5, Hội nghị ASEAN - Mỹ khai mạc tại thủ đô Manila của Philippines. Trong cuộc họp kéo dài 3 ngày, 2 bên dự kiến bàn về các biện pháp tăng cường hợp tác an ninh, các vấn đề biến đổi khí hậu, thương mại và đầu tư. Trước đó, AFP dẫn lời Ngoại trưởng nước chủ nhà Albert del Rosario tuyên bố sẽ nêu tranh chấp trên biển Đông trong cuộc họp, đặc biệt là căng thẳng với Trung Quốc tại bãi cạn Scarborough.

Đến nay, căng thẳng về Scarborough vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt sau hơn 1 tháng. Ngày 20.5, tờ The Philippine Star trích thông tin từ báo mạng Duowei News ở Đài Loan cho hay 5 tàu chiến Trung Quốc đang gần vùng biển của Philippines. Thật ra thông tin này đã rộ lên từ giữa tháng 5 nhưng chính quyền Bắc Kinh vẫn chưa có bình luận gì. Theo đó, 2 tàu khu trục Quảng Châu và Vũ Hán thuộc lớp 052B, 2 tàu hộ vệ Ngọc Lâm và Sào Hồ thuộc lớp 054A cùng tàu đổ bộ Côn Luân Sơn thuộc lớp 071 đang tập trận tại một địa điểm chưa xác định gần Philippines. 

Theo Duowei News, chúng có thể nhanh chóng tới hỗ trợ tàu ngư chính của Trung Quốc đang hoạt động gần Scarborough khi cần. Trang tin cũng dẫn lời giới quan sát nhận định Trung Quốc triển khai tàu chiến còn nhằm phản ứng việc tàu ngầm USS North Carolina của Mỹ ghé Philippines từ ngày 13-19. Bên cạnh đó, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi tuyên bố nước này “vẫn trong tình trạng cảnh giác cao để ngăn chặn bất kỳ hành động khiêu khích nào ở Scarborough”.

Trước tình hình trên, Philippines kêu gọi quốc tế ủng hộ nước này xây dựng “hệ thống phòng thủ tin cậy tối thiểu”. Báo The Philippine Star hôm qua dẫn lời giới chức quân đội cho hay họ sẽ nhận tàu chiến Dallas từ Mỹ vào ngày 22.5. Dự kiến, tàu này sẽ đổi tên thành BRP Ramon Alcaraz. Đây sẽ là tàu lớp Hamilton thứ 2 mà Philippines mua lại từ Lực lượng tuần duyên Mỹ. Chiếc đầu tiên mang tên BRP Gregorio del Pilar từng được điều đến Scarborough khi căng thẳng mới bùng phát hồi đầu tháng 4, nhưng sau đó đã rời đi.

Bên cạnh đó, Ngoại trưởng del Rosario cho The Philippine Star hay ngoài Mỹ còn có Hàn Quốc, Nhật Bản và Úc đang hỗ trợ Philippines xây dựng hệ thống phòng vệ. Theo ông del Rosario, Tokyo có thể cung cấp 12 tàu tuần tra và Seoul muốn hỗ trợ Manila giải quyết tranh chấp trên biển. Ngoài ra, Ngoại trưởng Philippines nhận định thêm rằng nước này có thể mua một số tàu tìm kiếm và cứu hộ từ Úc.

(Theo TNO)