Theo vết “chân chim”

Những ngày cuối năm, dưới ảnh hưởng của gió mùa, cái lạnh của mùa đông như cắt da, cắt thịt. Tuy nhiên, đoàn công tác liên ngành về kiểm tra tải trọng và kích thước giới hạn thùng xe vẫn miệt mài thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát trên các cung đường. Men theo đường Yên Bái - Khe Sang, đoàn công tác dừng chân, lập chốt tại địa phận xã Tuy Lộc, thành phố Yên Bái. Lúc này, lượng phương tiện di chuyển qua đây tương đối lớn, ai cũng co ro trong những chiếc áo bông to, dầy.

“Nhìn những vết này thì kiểu gì cũng có xe tải qua đây” - anh Đặng Việt Lâm, cán bộ Thanh tra Sở Giao thông Vận tải chỉ tay vào những vệt bánh xe trên mặt đường, giọng quả quyết. Quả nhiên, sau hơn 10 phút, nhiều xe tải chở cát, chở đất lần lượt xuất hiện. Rất nhanh chóng, các cán bộ thanh tra giao thông, cảnh sát giao thông ra tín hiệu dừng xe. Qua kiểm tra, đa phần các phương tiện đều vi phạm quy định về cơi nới, cải tạo thùng, thành xe.

Trung tá Đỗ Hoa Tiệp, cán bộ Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh cho biết: “Những xe di chuyển qua khu vực này đa phần đều là xe 2 trục, có trọng tải nhỏ và vừa. Vi phạm chủ yếu là là tự ý thay đổi kích thước thùng, thành xe”. Theo ghi nhận của chúng tôi, ngay sau khi một vài phương tiện bị dừng kiểm tra, nhắc nhở thì khu vực này bỗng dưng vắng bóng hẳn các phương tiện xe tải. Thay vào đó, nhiều người “lạ mặt” xuất hiện để theo dõi và bàn tán về hoạt động các lực lượng chức năng.

Cán bộ đoàn công tác tiến hành đo kiểm tra giới hạn thành, thùng xe đang lưu thông.

“Họ đều là cánh lái xe đấy. Chỉ cần vài xe bị kiểm tra là họ dừng xe, án binh bất động ngay” - anh Trần Xuân Quyết - Chánh Văn phòng Ban An toàn giao thông (ATGT) nói nhỏ với tôi. Với kinh nghiệm nhiều năm làm thanh tra giao thông, anh Quyết ra tín hiệu cùng cả đoàn di chuyển về phía cầu Yên Bái. Bởi nếu có dừng lại đây cả sáng thì cũng không phát hiện thêm trường hợp nào nữa. Đến Km 282, (quốc lộ 37), thuộc địa phận phường Hợp Minh, thành phố Yên Bái, đoàn công tác phát hiện nhiều vệt lốp xe in dấu trên nền đường. Đoán chắc vừa có xe quá tải chạy qua đây không lâu, ngay lập tức, đoàn công tác tăng tốc đuổi theo.

- Làm sao nhìn vào vệt bánh xe có thể biết xe chở quá tải được? Tôi thắc mắc. Anh Trần Xuân Quyết lý giải khá thuyết phục:

- Mặc dù để lại những dấu hiệu này chưa chắc cho thấy là phương tiện chở quá tải. Tuy nhiên, thông thường những xe chở quá tải hay tưới nước vào bánh xe để giảm tải sức nóng cho lốp. Chính vì vậy chỉ cần theo dấu này chúng ta có thể phát hiện được những xe vi phạm.

Sau gần 30 phút truy tìm, đến Km 307, đoàn công tác đã phát hiện xe ô tô BKS 21H-5418 đang nặng nhọc di chuyển ở phía trước. Tiếng máy, tiếng động cơ gằn lên liên tục. Bằng biện pháp nghiệp vụ, các cán bộ đoàn tuần tra ra hiệu lệnh cho phương tiện dừng và tiến hàng các biện pháp kiểm tra. Sau khi cân kiểm tra, chiếc xe này đã chở quả tải cầu đường 100%. Đoàn công tác đã lập biển bản, giữ bằng lái xe 2 tháng đối với người điều khiển.

Gần trưa, đoàn công tác tiếp tục di chuyển vào khu vực miền Tây. Tuy nhiên, quãng đường vài chục cây số có rất ít xe tải di chuyển trên đường. “Chắc cánh lái xe đã thông tin với nhau nên giờ nằm án binh hết rồi” - anh Đặng Việt Lâm phỏng đoán.
 
Bám sát “khung giờ vàng”

Giữa trưa, chập tối và buổi đêm là thời điểm mọi người đều đang nghỉ ngơi, tuy nhiên đây lại là “khung giờ vàng” của cánh lái xe. Theo họ, đó là thời điểm dễ qua mặt lực lượng chức năng nhất. Nắm được tâm lý này, hơn 17 giờ chiều, đoàn công tác tổ chức lập chốt ở khu vực chân dốc Thái Lão, xã Thanh Lương, huyện Văn Chấn. Lúc này, trời đã nhá nhem tối. Những chiếc xe lao đi vun vút như vội vã về với gia đình. Đúng như dự đoán, chỉ sau ít phút, lượng xe tải qua đây mỗi lúc một dày hơn. Qua kiểm tra, đoàn công tác đã lập biên bản, xử lý một số xe vi phạm về giới hạn thành, thùng xe.

Anh Đoàn Ngọc Linh - Đăng kiểm viên, Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới Yên Bái cho biết: “Thực tế kiểm tra cho thấy các phương tiện đều tự ý nâng thùng, thành xe bằng cách dùng gỗ hoặc tôn gắn vào 2 đầu thành xe. Tinh vi hơn, nhiều xe còn hàn sắt, hoán cải thành xe để chở hàng hóa được nhiều hơn”.

Đoàn công tác sử dụng cân xách tay để kiểm tra tải trọng phương tiện.

Theo Trung tá Đỗ Hoa Tiệp, lợi dụng trời nhá nhem tối nên nhiều xe cố tình không chấp hành dừng xe khi thấy hiệu lệnh của cảnh sát giao thông khiến lực lượng chức năng phải tiến hành truy đuổi. Điển hình là vào khoảng 17 giờ 10 phút, sau khi các cán bộ của tổ tuần tra ra hiệu lệnh nhưng lái xe vẫn cố tình không chấp hành. Ngay lập tức, đồng chí Lâm cùng một đồng chí cảnh sát cơ động lên xe để đuổi theo phương tiện. Sau khoảng hơn 10 phút, đoàn công tác đã dẫn giải xe chở hàng về chốt.

Qua kiểm tra, xe chở vượt tải trên 70%, đoàn công tác đã ra quyết định xử phạt và tạm giữ giấy phép lái xe 2 tháng, đồng thời yêu cầu dỡ bỏ các thùng, thành cơi nới. Anh Trần Xuân Quyết cho biết: “Để nhận biết xe chở quá khổ, quá tải bằng mắt thường không khó, tuy nhiên để xử lý các xe vi phạm đều rất mất thời gian. Nguyên nhân là do lái xe không chấp hành hiệu lệnh, chậm xuất trình giấy tờ, mỗi khi dừng xe đều tìm cách thoái thác, khóa cửa xe bỏ đi hoặc kéo dài thời gian để gọi trợ giúp cho người thân”. 

Theo ông Nguyễn Quang Bình - Phó chánh Thanh tra Sở Giao thông Vận tải, Trưởng đoàn công tác được biết: thông thường cánh lái xe hay lựa chọn những giờ nghỉ trưa, chiều hoặc tối để di chuyển. Bởi đây là khung thời gian hay vắng bóng lực lượng chức năng. Tuy nhiên, nắm chắc được tâm lý này, đoàn công tác liên ngành thường xuyên tuần tra, kiểm soát vào khoảng thời gian này. Qua đó, nhiều vi phạm đã bị phát hiện và xử lý. Đến nay, sau 30 ngày triển khai, đoàn công tác đã kiểm tra hàng trăm lượt xe, qua đó phát hiện 47 trường hợp vi phạm, trong đó 8 vi phạm tải trọng, còn lại là vi phạm tự ý thay đổi kích thước thùng, thành xe.

Bằng kinh nghiệm và biện pháp nghiệp vụ, các lực lượng chức năng nói chung và đoàn công tác liên ngành nói riêng đã lần theo dấu vết những xe quá tải, để từ đó phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời các trường hợp vi phạm. Nhờ đó, công tác kiểm soát tải trọng phương tiện có nhiều chuyển biến, những trường hợp vi phạm giảm đáng kể, kết cấu hạ tầng được bảo vệ, quan trọng hơn nhân dân đi lại thuận tiện, an toàn, từ đó góp phần bảo đảm ATGT trên các tuyến đường.

Hùng Cường