Càng về cuối cuộc hành trình tình nguyện, không khí của cả đội thực sự vui vẻ, đoàn kết, gắn bó như trong một gia đình. Mọi phần công việc của kế hoạch được thực hiện với quyết tâm cao: mọi chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước đã đến với đồng bào các dân tộc; những con đường đã được mở; những mái nhà mới đã được dựng lên; những hệ thống kênh mương, cống rãnh đã được khai thông, tu sửa; nhiều con em của đồng bào đã được chăm sóc, được nhận quà... Tất cả mang đậm dấu ấn của chúng tôi - những đội viên tình nguyện.

Tưởng rằng hành trình từ bản Có Thái sang bản Đá Đen đã là ghê gớm nhưng phải từ Đá Đen lên bản Mú Cáy Hồ, chúng tôi mới thực sự được chứng kiến cái hùng vĩ vô tận của thiên nhiên với những con dốc "vượt trời", gió ngàn lồng lộng rít lên từng chập... Lên dốc thì gót chân đau nhức, xuống dốc thì mỏi gối chùn chân, đội quân tình nguyện vẫn âm thầm, kiên trì từng bước chân cùng tinh thần "Đèo cao thì mặc đèo cao/ Trèo lên tới đỉnh ta cao hơn đèo".

Để đến Mú Cáy Hồ, chúng tôi phải vượt qua đỉnh Chú Tủ Nềnh - tiếng Mông có nghĩa là “hổ cắn ngựa” - với những hộc đá sắc cạnh, to lớn chắn ngang đường.

Theo các cụ già trong vùng kể lại, sở dĩ có tên Chú Tủ Nềnh bởi khi rừng già còn rậm rạp, những ngày trời nắng như đổ lửa, đồng bào Mông xuống chợ dừng chân nghỉ trưa tại đây, buộc ngựa dưới gốc cây nhưng khi tỉnh dậy thì không thấy ngựa, chỉ sót lại ít mảnh xương. Qua vài lần mai phục, họ thấy một đôi hổ vằn to lớn thường quanh quẩn rình mồi nơi đây... Câu chuyện ngày xưa là thế, còn bây giờ, Đảng đã mang đến cuộc sống ấm no cho mảnh đất này.

Hơn ba giờ đồng hồ vượt núi, băng rừng, đỉnh Mú Cáy Hồ lờ mờ hiện ra trong mây. Người dẫn đường Thào A Páo - Phó bí thư Chi đoàn bản Đá Đen chỉ tay về phía trước, hăm hở: "Sắp đến nơi rồi, cố lên nào!".

Trước mắt chúng tôi, bản Mú Cáy Hồ với 60 hộ gia đình người Mông nằm gọn trong lòng thung lũng. Những nếp nhà xen lẫn những thửa ruộng bậc thang đã xanh màu mạ non. Từ đỉnh con dốc dài vào bản, tuy vẫn là đường đất nhưng đã được dân bản và đoàn viên thanh niên nơi đây sửa sang, sạch sẽ.

Đến bản, chúng tôi rất ngạc nhiên và thích thú bởi cứ nghĩ, Mú Cáy Hồ rất nghèo khó nhưng thực tế hoàn toàn ngược lại. ở đây có những căn nhà gỗ kiên cố, nhà nào cũng có đàn lợn "đeo gông", đàn trâu, bò nhởn nhơ gặm cỏ bên các sườn núi và rất nhiều dê, gà, vịt, ngan, ngỗng... chăn thả men các bờ hồ. Chúng tôi ai nấy đều xuýt xoa, trầm trồ: "Đẹp quá, cứ như là một thảo nguyên xanh trên núi!".

Làm đường giao thông.

Tên gọi Mú Cáy Hồ theo tiếng Mông có nghĩa là “mấy cái hồ” bởi ở thung lũng này, trong quá trình hình thành tự nhiên đã tạo nên những hồ nước nhỏ, nằm rải rác khắp nơi. Nhà Trưởng bản Sùng Chơ Giàng nằm ở cuối bản là một căn nhà gỗ lớn đặc trưng của đồng bào Mông với quy hoạch khá tiến bộ: hệ thống chuồng trại gia súc, gia cầm xây dựng xa nhà; có hàng rào quanh vườn trồng đủ các loại rau; hệ thống ống dẫn nước khe trên núi về tận bếp...

"Tiến bộ nhưng vẫn còn thiếu khá nhiều các điều kiện vệ sinh cần thiết" - Đội trưởng Đội Thanh niên tình nguyện số 3 Đàm Văn Đạt nhận xét. Sau bữa cơm thân mật cùng gia đình Trưởng bản và đoàn viên thanh niên bản Mú Cáy Hồ, không cần nghỉ trưa, các đội viên tình nguyện lập tức lên rừng chặt vầu về làm cho nhà Trưởng bản một khu nhà tắm, một hố tiêu, một hố đổ rác. Các bạn vừa làm vừa giải thích cho Trưởng bản lí do vì sao phải làm như vậy và mời các đoàn viên thanh niên Chi đoàn Mú Cáy Hồ thăm quan. Mọi người đều gật gù và nói rằng, họ cũng sẽ tự làm những công trình như thế ở nhà mình cũng như sẽ hướng dẫn cho các gia đình trong bản làm theo.

Công tác tuyên truyền và tập hợp đoàn viên thanh niên ở Mú Cáy Hồ được làm rất tốt. Buổi chiều hôm đó, với phần việc sửa chữa đường giao thông, đào rãnh thoát nước ven đường đã có thêm 30 đoàn viên tham gia nhiệt tình.

Bí thư Chi đoàn Vàng A Vàng nói: "Các đoàn viên ở đây đều chấp hành  tốt các chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước. Không cần phải tuyên truyền, vận động nhiều, các bạn tự giác tham gia những hoạt động tập thể. Cách làm kinh tế hộ rất tiến bộ, ai cũng chăm chỉ và có ý thức vươn lên thoát nghèo".

Sáng sớm trên đỉnh Mú Cáy Hồ.

Các phần việc của đội tình nguyện nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của tuổi trẻ địa phương: dẫn đường đi thăm hỏi, tặng quà các gia đình chính sách, hộ nghèo, học sinh nghèo vượt khó, trẻ em mồ côi không nơi nương tựa; cùng tham gia lao động; tổ chức các buổi tuyên truyền, phát tài liệu...

Điều đặc biệt nhất mà tôi cảm nhận rõ nét là tinh thần học hỏi, cầu tiến của các bạn. Dù khá nhiều người chưa đọc thông viết thạo nhưng trong giờ giải lao, giao lưu văn nghệ, khi bản viết tay lời những ca khúc về Đoàn, tuổi trẻ... được mang ra hát cùng nhau, họ nghe say sưa và đề nghị chúng tôi tặng lại để làm tài liệu phục vụ cho việc tập luyện văn nghệ sau này...

Những bữa cơm trên bản Mú Cáy Hồ thực sự rất đặc biệt và để lại kỷ niệm khó quên vì chưa bao giờ, tôi lại được thưởng thức nhiều loại rau, quả rừng đến thế. Các đoàn viên thanh niên trong bản kiếm được rất nhiều rau rừng, từ những món tôi biết như rau dớn, rau sam, rau má... đến những loại rau lần đầu tiên tôi được thưởng thức như quả chí cống, rau chua rừng, hoa dế mèn... Mỗi loại rau, quả rừng có một cách chế biến riêng và mang một hương vị đặc trưng khác nhau song đều rất ấn tượng.

Những ngày tình nguyện đầy ắp kỷ niệm và không lúc nào thiếu niềm vui, tiếng cười cùng thật nhiều tình cảm giữa các thành viên trong đội cũng như tình cảm của đồng bào các dân tộc Mông, Tày, Thái... nơi chúng tôi đã đi qua. Công việc làm được dẫu còn rất nhỏ bé nhưng cũng đủ để chúng tôi cảm thấy tự hào. Tự hào vì chúng tôi đã được góp một phần công sức nhỏ bé cho sự nghiệp xây dựng, phát triển vùng cao và cùng nhau nhen lên ngọn lửa tình nguyện, hướng tới tương lai tốt đẹp của thế hệ trẻ nơi vùng cao còn nhiều khó khăn. Hẹn gặp lại ở mùa hè tình nguyện 2012!

Thiên Cầm