Như vậy, đến nay tỉnh Yên Bái đã có 5 đơn vị cấp huyện được công nhận đạt chuẩn NTM là: Trấn Yên, thành phố Yên Bái, thị xã Nghĩa Lộ, huyện Yên Bình và huyện Văn Yên.
Không khó để nhận ra, chỉ sau một thời gian thực hiện, Chương trình XDNTM của tỉnh đã có chuyển biến rõ nét về chất lượng, ngày càng đi vào chiều sâu, tạo ra sự lan tỏa mạnh mẽ. Công tác chỉ đạo, điều hành của các cấp thường xuyên, liên tục, quyết liệt, đồng bộ, cụ thể, đi vào kết quả thực chất. Nhận thức của người dân, của cộng đồng đã và đang có sự thay đổi theo chiều hướng tích cực.
Đặc biệt, vai trò chủ thể của người dân và cộng đồng trong XDNTM được phát huy ở mức cao nhất dựa trên nguyên tắc "Nhân dân làm, Nhà nước hỗ trợ”, qua đó thúc đẩy, khích lệ phong trào thi đua XDNTM ở tất cả các địa phương trong tỉnh, khơi dậy sự đồng thuận của toàn xã hội, huy động cả hệ thống chính trị và sự nhiệt tình, trách nhiệm của các tầng lớp nhân dân chung tay, góp sức XDNTM ở địa phương, quê hương mình khi nhận thức rõ được lợi ích mà Chương trình đem lại.
Được biết, giai đoạn 2021 - 2024, nguồn lực huy động thực hiện Chương trình trên địa bàn tỉnh là trên 33.000 tỷ đồng, trong đó: vốn ngân sách Trung ương hỗ trợ trực tiếp cho Chương trình mục tiêu quốc gia XDNTM là trên 650 tỷ đồng; vốn lồng ghép từ các chương trình, dự án khác trên 9.000 tỷ đồng; vốn tín dụng trên 22.000 tỷ đồng; vốn huy động khác trên 1.000 tỷ đồng. Tổng kinh phí đã giải ngân thực hiện Chương trình giai đoạn 2021 - 2024 tính đến hết tháng 11/2024 là trên 576 tỷ đồng, trong đó vốn đầu tư phát triển đã giải ngân đạt 97,24%; vốn sự nghiệp giải ngân được đạt trên 55%.
Nhìn vào kết quả thực hiện các mục tiêu cụ thể của Chương trình để thấy sự nỗ lực của tỉnh Yên Bái là rất lớn. Hiện toàn tỉnh đã có trên 140 xã đạt tiêu chí về quy hoạch, đạt 99,3%. Hệ thống hạ tầng giao thông trên địa bàn xã, hạ tầng giao thông kết nối liên xã, liên huyện được tỉnh và các địa phương quan tâm đầu tư với 78% số xã đạt tiêu chí về giao thông; 97% số xã đã đạt tiêu chí về thủy lợi và phòng, chống thiên tai.
Hệ thống lưới điện nông thôn được đầu tư nâng cấp theo hướng an toàn, ổn định, bảo đảm mỹ quan, đến nay tỷ lệ xã đạt tiêu chí về điện, có hệ thống điện bảo đảm cho sản xuất, kinh doanh, sinh hoạt tại các địa phương đạt 89,3%.
Tiêu chí về trường học đạt 81,3% và đã có 131 xã đạt chuẩn tiêu chí về giáo dục và đào tạo, đạt trên 87%. Tiêu chí về cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn tính hết năm 2024 đạt 96%; tỷ lệ số xã đạt tiêu chí về thông tin và truyền thông đạt 96%; tỷ lệ xã đạt tiêu chí số về môi trường và an toàn thực phẩm là 74%. Toàn tỉnh đã có 72% số xã đạt tiêu chí về thu nhập; 86,7% số xã đạt tiêu chí về lao động; 80% số xã đạt tiêu chí về tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn.
Đã có 80% số xã đạt tiêu chí số 13 về tổ chức sản xuất và kinh tế nông thôn. (Trong ảnh: Các hộ liên kết trồng dâu nuôi tằm của Hợp tác xã trồng dâu nuôi tằm xã Bảo Ái, huyện Văn Yên chăm sóc dâu).
Đặc biệt, trong thực hiện Chương trình, tỉnh đã triển khai lồng ghép hiệu quả nguồn lực Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025 và Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 trên địa bàn tỉnh. Đến nay, toàn tỉnh có 104 xã đạt tiêu chí về nghèo đa chiều; 80% số xã đạt tiêu chí về nhà ở dân cư; 108 xã đạt tiêu chí về thu nhập…
Kinh nghiệm cũng là cách làm sáng tạo để nhiều địa phương của tỉnh Yên Bái sớm đạt mục tiêu trong XDNTM, đó là các ngành, các địa phương đã triển khai đồng bộ các giải pháp để XDNTM cũng như rất chủ động, linh hoạt huy động, bố trí lồng ghép các nguồn lực đầu tư phát triển hạ tầng giao thông, hạ tầng thủy lợi. Đặc biệt là chủ động triển khai các tiêu chí XDNTM mà không cần có sự hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước như tiêu chí môi trường, về xóa đói giảm nghèo, tiêu chí về hỗ trợ nhà ở cho các hộ nghèo, xây dựng thôn, bản văn hóa...
Xã Minh Quán của huyện Trấn Yên là một trong số không nhiều địa phương sớm đạt các tiêu chí xã NTM kiểu mẫu về cảnh quan môi trường theo Bộ tiêu chí giai đoạn 2021 - 2025.
Chủ tịch UBND xã Lương Văn Hùng cho biết: "Để đạt được và duy trì bền vững tiêu chí này, ngoài sự quyết liệt của cấp ủy, chính quyền địa phương, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị thì ý thức của người dân được xem là yếu tố quyết định tính bền vững trong việc duy trì và nâng cao chất lượng tiêu chí. Với Minh Quán trước đây, việc đưa người chết quy tập chôn cất tại nghĩa trang của xã là điều rất khó, cái chính là do thói quen, tập tục. Thực hiện các tiêu chí XDNTM, xã kiên trì vận động, tuyên truyền nhân dân, nói đúng hơn là một "cuộc cách mạng” thay đổi nhận thức của người dân về vấn đề này. Nghĩa trang của xã được quy hoạch quy củ và thuận tiện về giao thông, mộ phần được chôn cất tập trung, sạch sẽ...".
"Đến nay, đã không còn gia đình nào chôn cất người thân quanh các đồi, gò trên địa bàn. Tại các thôn, hệ thống đường giao thông được bê tông hóa sạch đẹp đến 100% ngõ, xóm. Cảnh quan môi trường chung cũng như môi trường sống của các gia đình được các thôn, các tổ chức đoàn thể phát động trở thành phong trào được duy trì nề nếp, hiệu quả. Hiện nay, xã tiếp tục duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM. Hiện xã đã thành lập mới 2 tổ hợp tác liên kết sản xuất; 1 hợp tác xã; thành lập mới 1 doanh nghiệp; xây dựng mới 1 sản phẩm OCOP (gà ủ muối); duy trì, đánh giá 1 sản phẩm OCOP mật ong, đồng thời xây dựng các phương án nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM. Trong đó, năm 2025, xã phấn đấu đạt 3 chỉ tiêu về tiêu chí môi trường là: tỷ lệ dân số nông thôn được cung cấp nước hợp vệ sinh đạt 100%; trong đó tỷ lệ hộ gia đình được sử dụng nước sạch theo quy chuẩn 54,4%; tỷ lệ thu gom, xử lý chất thải rắn ở nông thôn đạt 95%; tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt được phân loại tại nguồn đạt 100%”, Chủ tịch Hùng nói.
Hoàn thành mục tiêu XDNTM, xã Tân Hương, huyện Yên Bình đang trong lộ trình xây dựng xã NTM nâng cao, thôn NTM kiểu mẫu. Chủ tịch UBND xã Tạ Minh Nhất cho biết: "Chương trình XDNTM ở địa phương không còn chỉ là phong trào mà đã đạt đến những giá trị thực chất, bền vững, đáp ứng nhu cầu của nhân dân, tạo được sự đồng thuận cao của xã hội. Năm 2024, thiệt hại nặng nề của cơn bão số 3 (Yagi) đã làm ảnh hưởng trực tiếp đến một số tiêu chí XDNTM của địa phương như điện, đường, nhà ở, thu nhập, vệ sinh môi trường... khiến cho chỉ tiêu xây dựng xã đạt chuẩn quốc gia NTM nâng cao của xã không đạt lộ trình. Để bảo đảm duy trì bền vững và nâng cao các tiêu chí cần có các giải pháp đồng bộ, xã đặt trọng tâm phát triển nông nghiệp theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả gắn với XDNTM bền vững… ”.
Được biết, đón nhận huyện đạt chuẩn NTM của tỉnh Yên Bái tháng 6/2024, hết năm 2024, huyện Yên Bình đã hoàn thành 10 chỉ tiêu thuộc 5 tiêu chí huyện NTM nâng cao; toàn huyện đã có gần 50 thôn đạt chuẩn thôn NTM kiểu mẫu, đạt 30%.
Giai đoạn 2021-2024, tỉnh Yên Bái còn lại 44 xã chưa đạt chuẩn NTM, trong đó có 42 xã đặc biệt khó khăn khu vực III thuộc vùng dân tộc thiểu số và miền núi theo Quyết định 861/QĐ-TTg. Do vậy, việc thực hiện chương trình XDNTM trên địa bàn tỉnh trong những năm tiếp theo sẽ còn nhiều khó khăn, bởi các xã này đều có xuất phát điểm rất thấp, tỷ lệ hộ nghèo cao, thu nhập bình quân đầu người thấp.
|
Năm 2025, tỉnh đặt mục tiêu phấn đấu trên 60% số thôn/bản thuộc các xã đặc biệt khó khăn đạt chuẩn NTM; trong đó, phấn đấu mỗi xã có từ 2 thôn/bản trở lên đạt chuẩn NTM tại 24 xã không nằm trong lộ trình phấn đấu đạt chuẩn NTM giai đoạn 2021 - 2025; không còn xã đạt dưới 15 tiêu chí theo Bộ tiêu chí quốc gia NTM giai đoạn 2021 - 2025; chất lượng cuộc sống của cư dân nông thôn được nâng cao, thu nhập bình quân tăng ít nhất 1,5 lần so với năm 2020. |
Minh Thúy
