Khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại thị xã Nghĩa Lộ là 1 trong 13 chi nhánh của Bảo tàng Hồ Chí Minh Việt Nam. Công trình được xây dựng nên từ tấm lòng kính yêu lãnh tụ, từ mong muốn cháy bỏng của đồng bào các dân tộc bốn huyện, thị xã khu vực miền Tây tỉnh Yên Bái muốn thăm viếng Bác nhưng do điều kiện ở xa, đi lại khó khăn nên không thể trực tiếp về nơi Người đang yên nghỉ.

Với tinh thần tự nguyện cao độ, nơi có gỗ tốt thì góp gỗ, nơi có tre đẹp thì góp tre, rồi cây quả, ngày công... và sau 14 tháng chuẩn bị, thi công, ngôi nhà sàn đã khánh thành. Ngôi nhà mô phỏng ngôi nhà sàn Bác Hồ ở trong Phủ Chủ tịch, cũng đơn sơ như bao ngôi nhà sàn của người Tày, người Thái vùng Tây Bắc. Nhà sàn nằm trong khuôn viên rộng trên 2 ha, bốn mùa thơm hoa trái, trước nhà là ao cá mang hình bản đồ huyện Văn Chấn khi chưa tách thị xã Nghĩa Lộ. Gần ba mươi năm qua, công trình luôn được cấp ủy, chính quyền địa phương và Bảo tàng Hồ Chí Minh tạo điều kiện về mọi mặt để tu bổ, tôn tạo, mở rộng, làm cho công trình ngày càng đẹp, xứng với tầm vóc của Người.

Sở hữu một công trình văn hóa tôn nghiêm, thiêng liêng và đầy ý nghĩa, cấp ủy, chính quyền thị xã Nghĩa Lộ đã đặc biệt quan tâm chỉ đạo các cấp ủy, chính quyền cơ sở; các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội; các cơ quan, đơn vị, trường học khai thác ý nghĩa và phát huy hiệu quả của công trình trong công tác giáo dục truyền thống cho cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên, quần chúng nhân dân và các em thiếu niên, nhi đồng. Nơi đây không chỉ phục vụ các đoàn khách thăm quan mà còn được Bảo tàng Hồ Chí Minh chọn là điểm tổ chức Hội thảo “Chủ tịch Hồ Chí Minh trong lòng nhân dân các dân tộc Tây Bắc”. Nhất là từ khi phát động cuộc vận động lớn “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” thì những hoạt động mang tính giáo dục càng được tăng cường và phát huy hiệu quả cao.

Hiện nay, Khu tưởng niệm có ba bộ ảnh triển lãm: “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Bác Hồ”, “Bác Hồ với phong trào thi đua yêu nước”, “Bác Hồ với nhân dân các dân tộc Tây Bắc và Yên Bái” và không chỉ triển lãm tại chỗ mà còn thường xuyên có các chương trình triển lãm lưu động tại các xã, phường, cơ quan, đơn vị...

Gần đây nhất, kỷ niệm 40 năm thực hiện Di chúc của Người, tại đây, địa phương đã long trọng tổ chức chương trình “Thị xã Nghĩa Lộ 40 mùa thu nhớ Bác”. Kính yêu Bác, học tập đạo đức sáng ngời của Bác, Khu tưởng niệm đã trở thành điểm đến của mọi người. Hội Người cao tuổi chọn đây làm nơi sinh hoạt thường kỳ. Các cụ đến để xem các phim tư liệu về cuộc đời Bác; chiêm ngưỡng những bức ảnh mới trong bộ sưu tập về quá trình hoạt động cách mạng của lãnh tụ để cảm tác mà viết thành thơ rồi cũng lấy gương Bác Hồ mà học tập, phát huy trong phong trào “Người cao tuổi mẫu mực nêu gương sáng cho con cháu học tập và noi theo”.

Còn các cựu chiến binh thì đến đây vừa để viếng Bác vừa hứa rằng sẽ đóng góp nhiều hơn công sức và trí tuệ cho sự nghiệp xây dựng thị xã giàu đẹp. Đoàn viên thanh niên, đội viên thiếu niên, nhi đồng chọn nơi đây tổ chức lễ kết nạp nhân dịp các ngày lễ lớn và tỏ lòng kính yêu Bác bằng nhiều việc làm thiết thực như: thi vẽ tranh, thi tìm hiểu về đất nước, quê hương, sinh hoạt truyền thống, thi “Chúng em kể những câu chuyện hay về Bác Hồ”. Riêng Câu lạc bộ Văn học thị xã, Chi nhánh Thơ Việt Nam tại thị xã Nghĩa Lộ lại lựa chọn nơi đây để tổ chức các buổi sinh hoạt thường kỳ, giới thiệu tác phẩm mới và nhiều lần tổ chức đêm thơ giới thiệu các bài thơ hay của Bác, các bài thơ viết về Bác.

Cùng với Di tích lịch sử quốc gia Căng Đồn Nghĩa Lộ, Khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh thực sự là một địa chỉ thiêng liêng của nhân dân thị xã Nghĩa Lộ và đồng bào các dân tộc Tây Bắc. Trưởng ban Tuyên giáo Thị ủy Nghĩa Lộ - Hoàng Thị Hồng Hạnh cho biết: “Nhận thức đúng tầm vóc của Khu tưởng niệm cho hiện tại và muôn đời con cháu mai sau, thị xã Nghĩa Lộ đã có kế hoạch tu bổ, tôn tạo đẹp đẽ, khang trang hơn. Công trình với nguồn vốn trên 7 tỷ đồng dự kiến sẽ được khởi công trong năm 2009”. Rồi đây, thị xã Nghĩa Lộ sẽ đẹp hơn, Khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng sẽ đẹp hơn và ngày càng phát huy vai trò quan trọng trong giáo dục đạo đức cách mạng cho nhân dân, cho thế hệ trẻ.

N.H