Đó là một hồ Thác Bà hữu tình sơn thủy sau 7-8 năm khởi động đầu tư du lịch, nhưng đến nay vẫn chỉ đón khách tham quan như cách làm của hàng chục năm trước. Đó là một Suối Giàng trong mây đang dừng lại ở "quy hoạch". Hồ Vân Hội, đầm Hậu (huyện Trấn Yên) được ghi nhận trong ý tưởng của nhà đầu tư. Rồi điểm du lịch sinh thái và văn hóa tộc người ở Khai Trung (Lục Yên), Đại Sơn (Văn Yên), Chiến khu Vần (Trấn Yên) và đến cả Danh thắng cấp quốc gia ruộng bậc thang Mù Cang Chải vẫn đang ấp ủ những dự định lớn lao.

Các cấp, các ngành và người làm du lịch Yên Bái đã có nhiều cố gắng, từng bước khai thác những tiềm năng để phát triển du lịch. Nhưng với điều kiện của một tỉnh miền núi nghèo, cơ sở hạ tầng thấp kém, xa Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh và cửa khẩu với Trung Quốc… nên Yên Bái chưa có được sức hấp dẫn cần thiết đối với du khách cũng như các nhà đầu tư. Vì đó là một trong những nguyên nhân để nguồn lực đầu tư cho các hoạt động du lịch còn ở mức "khiêm tốn, dở dang". Ngoài hệ thống khách sạn, nhà nghỉ với tổng số gần 1.500 buồng ở 70 cơ sở lưu trú, các dịch vụ cho du lịch còn rất thiếu. Thiếu ở ngay những điểm đến, đó là những thông tin và những yếu tố khác để khách phải lưu chân tìm hiểu chứ không phải chỉ đến thoảng qua rồi lại đi.

Đơn cử như ở Suối Giàng, chưa có mấy người đến lại dành thời gian để len lỏi trong vùng chè cổ thụ, để tìm đến những ngôi nhà của đồng bào Mông... Họ cần có chỗ tốt ở và qua đêm tại đó để thưởng thức một đêm sương giăng trắng hay dưới ánh trăng tinh khiết của vùng cao. Xuống Mường Lò, du khách không có địa điểm để chiêm ngưỡng cánh đồng lớn thứ hai Tây Bắc. Điểm tắm nước nóng bản Bon, bản Hốc thì chưa tạo được ấn tượng. Có lẽ ở đây đáng nhớ nhất là bữa cơm đậm bản sắc của đồng bào Thái và cách "mời rượu" của các cô gái Thái. Ruộng bậc thang Mù Cang Chải rất đẹp, nhưng chủ yếu đẹp qua cái nhìn của những nghệ sỹ nhiếp ảnh.

Đã có hàng chục hãng lữ hành qua tuyến này để khảo sát và họ đánh giá rất cao danh thắng, nhưng để dành thời gian ở đây thì không được bởi điều kiện lưu trú. Quay lại với mênh mông hồ Thác, du khách lại không đủ kiên nhẫn để ngồi trên những chiếc thuyền ồn ào tiếng máy để đến động Thủy Tiên ẩm ướt, thiếu vệ sinh. Rồi đến Lục Yên, khách không biết tìm thông tin ở đâu về chợ đá quý, về khu du lịch sinh thái Khai Trung. Cái khó về thông tin quảng bá, nguồn nhân lực phục vụ du lịch hay phải chăng đó bắt đầu từ sự thiếu đầu tư?

Dẫu vậy, cũng phải công nhận là vượt lên những khó khăn, cùng với sự phối hợp chặt chẽ với các tỉnh, thành trong cả nước, nhất là thông qua Chương trình Du lịch về cội nguồn thì du lịch Yên Bái cũng đã đạt được những kết quả nhất định. Ước tính năm 2009, Yên Bái đón khoảng 280.000 lượt khách, tăng 13% so với năm 2008, trong đó khách quốc tế khoảng trên 11.000 lượt. Các doanh nghiệp làm du lịch có nghiều cố gắng trong quảng bá, xây dựng và kết nối các tour tuyến tới các điểm đến trên hồ Thác Bà, các huyện, thị miền Tây của tỉnh và hệ thống đền chùa dọc sông Hồng...

Trong đó, phải kể đến các hoạt động lễ hội đầu năm và Lễ hội Khám phá Thác Bà và việc tổ chức sự kiện trong chương trình Du lịch về cội nguồn đã thu hút khoảng 150 đoàn khách tham dự. Một thành công nữa là, hồ Thác Bà được đưa vào danh mục quy hoạch khu du lịch chuyên đề cấp quốc gia. Khu du lịch sinh thái Suối Giàng được mở rộng thêm và đưa vào Khu dự trữ tài nguyên khoáng sản đá vân màu. Khu đầm Hậu nằm trong điểm dừng chân cho du khách trên đường cao tốc Hà Nội - Lao Cai và quốc lộ 32C vào thành phố Yên Bái…

Đầu tư cho du lịch là một cuộc đầu tư dài hơi mà không mấy doanh nghiệp mạo hiểm. Nhưng cũng cần phải tính đến một "cú hích" mới có thể tập trung đầu tư vào một trong ba điểm nhấn là du lịch hồ Thác Bà, du lịch sinh thái Suối Giàng và du lịch Mường Lò gắn với lễ hội ruộng bậc thang để tạo một sản phẩm xứng đáng với tiềm năng du lịch của Yên Bái. Cùng với đó là đào tạo nguồn nhân lực, tăng cường quảng bá về du lịch Yên Bái, nghiên cứu để chuẩn hóa các địa danh, trong đó có việc thống nhất các thông tin giới thiệu về những điểm đến, từng bước giảm dần tình trạng sân khấu hóa các hoạt động phục vụ du lịch, để mỗi người đến Yên Bái sẽ nhớ và nói nhiều hơn về du lịch Yên Bái với du khách gần xa.

Minh Quang