1- Nguyên nhân:

- Do đàn ong bị đói, giảm sức đề kháng tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn gây bệnh xâm nhập gây hại. 

- Khu chăn nuôi ẩm thấp, bẩn thỉu, có nhiều ong bạc trán bắt ong…

2- Triệu chứng

- Nhìn bên ngoài tổ thấy ít ong thợ hoặc không có ong đi làm.

- Kiểm tra bên trong, ong thợ có màu đen, thưa quân, khi nhấc cầu lên ong xào xạc chạy tụt xuống đáy thùng hoặc phía dưới cầu.

- Trên bánh tổ ấu trùng thay đổi mầu sắc, nếu khỏe có mầu trắng ngà, khi bị bệnh có mầu trắng bệch sau thì ngả mầu vàng nhạt, nâu nhạt rồi nâu đậm. Ấu trùng thay đổi tư thế nằm, không cong ở tư thế bình thường mà doãng ra.

- Xác ấu trùng chết thối rữa tụt xuống đáy tổ, khô thành vảy, lúc mới chết không có mùi, sau đó có mùi chua hoặc thối.

- Ấu trùng mở nắp, vít nắp xen kẽ và khi bị nặng có thể không có nhộng vít nắp.

3- Các biện pháp phòng và điều trị bệnh.

a) Phòng bệnh:

- Luôn giữ cho đàn ong đông quân; không để ong đói, khi nguồn hoa ít cần cho ong ăn thêm, hoặc chuyển ong đến nơi có nguồn hoa mới.

- Đặt đàn ong ở nơi khô ráo, sạch sẽ, thoáng mát.

b) Điều trị bệnh

* Phương pháp phun thuốc.

- Khi ong bị bệnh nhẹ hoặc gần vào vụ mật nên dùng phương pháp phun thuốc là tốt nhất.

+ Cách pha thuốc: Dùng một trong các loại kháng sinh như: Steptomyxin, Kanamyxin, Furazolion… pha vào nước sôi để nguội với liều lượng cứ 1/lọ 1g kháng sinh pha với 1 lít nước cho vào bình phun (loại có hạt nước nhỏ và mịn) để phun (phun sương).

+ Cách phun: Nhấc cầu ong lên phun đều 2 mặt cầu và cả lên cơ thể con ong. Cách 2 ngày phun 1 lần, không nên phun quá nhiều làm đàn ong xáo trộn dễ bị bốc bay.

* Điều trị bằng cách pha kháng sinh với nước đường cho ong ăn.

- Có thể dùng một trong các loại thuốc sau:

+ Steptomyxin 0,5g pha với 1/lít xiro đường.

+ Kanamyxin 0,5g pha với 1 lít xiro đường.

+ Furazolidon 1g pha với 1 lít xiro đường.

+ Steptomyxin 1g + Penixilin 1g pha với 3 lít xiro đường.

- Cách pha: Pha nước đường theo tỷ lệ 1:1, khuấy đều nước thuốc vào xiro đường.

- Cách cho ăn: Cho đàn ong bệnh ăn 3 tối liền, mỗi tối ăn 100ml/cầu.

- Trước khi cho ăn cần loại bớt cầu bệnh nặng, cầu cũ để quân phủ dầy lên cầu còn lại.

- Cần nhập các đàn bị bệnh yếu và với nhau để chữa.

* Chú ý:

- Nếu điều trị trong 3 tối mà không thấy khỏi cần thay thuốc khác ngay và tiếp tục loại cầu.

- Hôm sau kiểm tra nếu ong ăn chưa hết phải rút máng ra và rửa sạch.

- Đàn ong bị bệnh nặng cần nhốt chúa 3 - 4 ngày đề phòng bốc bay.

- Dừng việc cho ăn thuốc kháng sinh trước vụ mật 3 tuần để mật ong thu được không có dư lượng thuốc kháng sinh.

Ngô Đăng Sỹ - (Trung tâm Khuyến nông Yên Bái)