Trên địa bàn thành phố Yên Bái hiện có 71 trường học từ bậc học mầm non đến chuyên nghiệp với trên 20 nghìn học sinh, sinh viên theo học. Ngành giáo dục - đào tạo và các cơ quan chức năng đã đưa nội dung tuyên truyền, phổ biến pháp luật về an toàn giao thông (ATGT) tới 100% trường học. Các trường học cũng tổ chức ký cam kết không vi phạm các quy định về ATGT cho cán bộ, giáo viên và học sinh.

Tuy vậy, không thể nói văn hóa giao thông học đường đã được thực hiện tốt. Hiện nay, số lượng xe đạp điện  và xe máy đang có xu hướng gia tăng từng. Việc học sinh đi đến trường bằng xe đạp điện đã trở nên phổ biến nên nhiều em lại thiếu ý thức chấp hành Luật GTĐB như khi điều khiển phương tiện không đội mũ bảo hiểm, phóng nhanh và lấn phần đường của các phương tiện khác hay chở ba, bốn người.

Cô giáo Nguyễn Ngọc Oanh, Hiệu trưởng Trường THCS Lê Hồng Phong cho biết: “Với 994 học sinh ở 4 khối lớp nên khi tan trường, nhà trường đều phân công các đội công tác ATGT phụ trách khu vực cổng trường, khu vực đèn xanh đèn đỏ tại ngã tư Nam Cường để phát hiện các trường hợp dàn hàng ngang trên đường hay vượt đèn đỏ. Cùng với đó, nhà trường cũng vận động phụ huynh học sinh không cho con em  đi xe đạp điện đến trường, song vẫn có khoảng 60 - 70 em thường xuyên sử dụng phương tiện này. Đối với các trường hợp vi phạm, nhà trường đánh giá theo xếp loại đạo đức hàng tháng, với những em điều khiển xe đạp điện không đội mũ bảo hiểm sẽ bị giữ xe lại và yêu cầu mời phụ huynh đến”.

Tuy nhiên, cô Oanh cũng thừa nhận hiện nay có không ít học sinh thực hiện theo kiểu chống đối, thấy thầy cô giáo thì chấp hành nghiêm chỉnh nhưng sau đó lại tiếp tục dàn hàng ngang hay không đội mũ bảo hiểm. Đây cũng là một trong những khó khăn chung của các trường học trên địa bàn thành phố.

 Bà Trần Thị Thanh Hằng, Phó hiệu trưởng Trường PTHT Lý Thường Kiệt cho biết: “Trường THPT Lý Thường Kiệt cũng phổ biến về ATGT sáng thứ hai hàng tuần. Đồng thời tuyên truyền lồng ghép trong các buổi họp phụ huynh. Theo quy định thì học sinh không được đi xe máy đến trường nhưng nếu có trường hợp đi thì nhà trường cũng không thể biết vì các em có thể đem gửi nơi khác hoặc các em đi xe máy khi đi chơi thì các thầy cô giáo cũng không thể sát sao được”.

 Khó khăn lớn nhất trong việc xây dựng văn hóa giao thông học đường chính là sự ủng hộ của phụ huynh học sinh. Vẫn còn một bộ phận phụ huynh nuông chiều, cố tình cho con đi xe đạp điện hay xe máy khi tham gia giao thông. Có vị còn biện hộ việc cho con đi xe đạp điện đến trường là một cách sử dụng thành quả văn minh xã hội. Vì vậy nhà trường thực hiện tuyên truyền theo kiểu mưa dầm thấm lâu để giúp học sinh nâng cao nhận thức về ATGT chấp hành quy định về an toàn giao thông.

Đáng ngại là ở lứa tuổi mới lớn, tâm lý muốn khẳng định mình, học theo bạn bè, thiếu ý thức khi tham gia giao thông mà không ít học sinh đi xe đạp dàn hàng ba, hàng năm trên đường, hay đi xe đạp điện không đội mũ bảo hiểm, vượt đèn đỏ. Cá biệt có trường hợp học sinh còn đi xe mô tô, xe máy đến trường.  Đây cũng chính là nguyên nhân tiềm ẩn gây mất ATGT cũng như ẩn họa tai nạn đối với các em.

Trao đổi với chúng tôi, Trung tá Nguyễn Văn Tuấn - Đội trưởng đội cảnh sát giao thông - Công an thành phố Yên Bái thông tin thêm: “Hiện nay, đã có thông báo xe đạp điện phải đăng ký biển số nhưng hiện tại vẫn chưa có chế tài xử lý xe đạp điện không có biển số. Tình trạng học sinh đi xe đạp, xe đạp điện dàn hàng ngang vẫn phổ biến. Việc xử phạt hành chính đối với các trường hợp học sinh cũng có khó khăn".

Theo quy định với độ tuổi dưới 16 tuổi lệ phí nộp phạt giảm 50% nhưng khi xử lý học sinh không đội mũ bảo hiểm các em không mang hoặc chưa có chứng minh thư nhân dân. Lực lượng tuần tra, kiểm soát lại không thể tạm giữ xe mang về trụ sở đợi các em mang giấy khai sinh đến để biết được lứa tuổi nộp phạt ở mức nào vì như thế lại sai quy định.

Chính từ những nguyên nhân đó mà lực lượng cảnh sát giao thông đang gặp rất nhiều khó khăn trong việc giải quyết đối với các trường hợp học sinh vi phạm ATGT. Công an thành phố cũng đang triển tăng cường kiểm tra, xử lý các trường hợp học sinh, thanh niên không đội mũ bảo hiểm, không giấy phép lái xe, điều khiển phương tiện chạy quá tốc độ đồng thời phối hợp cùng các nhà trường tuyên truyền về Luật GTĐB cho các trường học trên địa bàn thành phố - ông Tuấn cho biết thêm.

 Văn Thông