Sự kiện có ý nghĩa lịch sử đối với giới trí thức khoa học nói chung và ngành khoa học và công nghệ (KHCN) nói riêng là ngày 18/5/1963, tại Đại hội lần thứ nhất của Hội Phổ biến khoa học và kỹ thuật Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đến dự và phát biểu.

Trong bài phát biểu, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh: "… Khoa học phải từ sản xuất mà ra và phải trở lại phục vụ sản xuất, phục vụ quần chúng, nhằm nâng cao năng suất lao động, không ngừng cải thiện đời sống của nhân dân, bảo đảm cho chủ nghĩa xã hội thắng lợi…".

Câu nói của Bác hàm chứa đầy đủ nhận thức và trách nhiệm của mỗi người chúng ta đối với sự phát triển KHCN nước nhà. Hơn 50 năm qua, các thế hệ trí thức, nhà khoa học luôn nỗ lực phấn đấu, không ngừng lao động, sáng tạo để có những thành tựu đóng góp to lớn cho sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc. Do đó, Bộ KHCN đã đề xuất với Chính phủ trình Quốc hội thông qua Luật KHCN năm 2013, tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XIII. Điều 7 của Luật quy định, ngày 18/5 hàng năm là Ngày KHCN Việt Nam.

Năm 2014, là năm đầu tiên công bố Ngày KHCN Việt Nam. Lễ công bố Ngày KHCN Việt Nam sẽ được tổ chức trọng thể vào sáng ngày 18/5/2014 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia - Hà Nội. Từ năm nay, ngày 18/5 sẽ thực sự là ngày hội của những người hoạt động trong lĩnh vực KHCN và toàn xã hội. Đây là dịp chúng ta tri ân, tôn vinh các nhà khoa học xuất sắc, các công trình KHCN có giá trị đóng góp cho sản xuất và đời sống, biểu dương người dân và thế hệ trẻ đam mê KHCN, các đơn vị ứng dụng KHCN tiên tiến, hiện đại. Đồng thời cũng là dịp để mỗi người chúng ta, nhà khoa học, người làm khoa học, doanh nghiệp, nhà quản lý… nâng cao nhận thức và trách nhiệm thúc đẩy KHCN đóng góp cho sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước.

Chủ đề của Ngày KHCN Việt Nam năm 2014 là: "KHCN - Động lực phát triển nhanh và bền vững". Để hưởng ứng ngày này, hàng loạt các hoạt động sẽ được tổ chức như: tuyên truyền sâu, rộng các thành tựu KHCN, biểu dương, tôn vinh đội ngũ những người làm KHCN, tuyên truyền, phổ biến rộng rãi các thành tựu KHCN đối với sự phát triển đất nước. Đồng thời thông qua những hoạt động tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của xã hội về vai trò của KHCN trong sự nghiệp xây dựng đất nước và động viên, khích lệ thế hệ trẻ say mê, tâm huyết trong nghiên cứu khoa học, góp phần xây dựng và phát triển đất nước giàu mạnh. Đồng thời, trong những ngày này, những người làm công tác KHCN có dịp trao đổi, chia sẻ những kết quả nghiên cứu của mình cũng như những ý tưởng nghiên cứu trong tương lai.

Ngày KHCN Việt Nam không chỉ tôn vinh các nhà khoa học mà là ngày giới khoa học trong nước trưng bày, trình diễn, giới thiệu những thành tựu nghiên cứu, sáng tạo KHCN của mình với công chúng, nhằm khơi dậy đam mê sáng tạo của cả một dân tộc, nhất là thế hệ trẻ thông qua các hoạt động cụ thể như: giao lưu, nói chuyện, truyền hình trực tiếp các bài giảng của các nhà khoa học hàng đầu với học sinh, sinh viên, các phòng thí nghiệm trọng điểm, viện nghiên cứu, trường đại học sẽ mở cửa đón học sinh, sinh viên cũng như công chúng vào thăm quan, xem trình diễn các thành tựu KHCN, để mọi người có thể tiếp cận và hiểu hơn về công việc của những người làm khoa học…

Việc tổ chức Ngày KHCN có ý nghĩa to lớn trong đưa KHCN tới gần hơn với công chúng, khích lệ sự sáng tạo của các nhà khoa học và đặc biệt là nuôi dưỡng tình yêu khoa học của thế hệ trẻ, góp phần xây dựng và phát triển đội ngũ nhân lực KHCN đáp ứng yêu cầu sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế thành công của đất nước.

 Vũ Xuân Hợi - Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ