Bài viết dưới đây là chia sẻ của TS Phạm Mạnh Hùng và TS Nguyễn Văn Phương, Trường Đại học Kinh tế, ĐH Quốc gia Hà Nội.
Hành trình tích hợp AI vào giáo dục cá nhân hóa học tập
Chính phủ Hàn Quốc đầu tư mạnh vào nghiên cứu và phát triển các nền tảng giáo dục AI, đồng thời khuyến khích trường học sử dụng AI để hỗ trợ học sinh trong học tập. Từ học kỳ mùa thu năm 2021, hai khóa học cơ bản về AI và Toán học AI được đưa vào như các môn tự chọn trong chương trình hướng nghiệp tại các trường trung học trên toàn quốc. Ở bậc tiểu học và trung học cơ sở (THCS), chương trình giảng dạy AI được tích hợp vào khóa học phần mềm hiện có.
Hàn Quốc tích hợp AI vào giáo dục không thuần túy chỉ như một công cụ hỗ trợ mà còn là yếu tố tái định hình cách dạy và học tại các trường học. Tháng 2/2023, Bộ Giáo dục Hàn Quốc công bố một kế hoạch đầy tham vọng nhằm tích hợp AI vào hệ thống giáo dục công lập với điểm nhấn là phát triển sách giáo khoa (SGK) AI nhằm cá nhân hóa học tập.
Theo đó, từ năm 2025, Hàn Quốc sẽ triển khai hệ thống học tập cá nhân hóa với AI, bao gồm các SGK tích hợp AI và phần mềm giáo dục cá nhân hóa. Các công cụ thông minh này không chỉ giúp giáo viên theo dõi và phân tích tiến độ học tập của học sinh mà còn điều chỉnh nội dung học tập phù hợp với từng em, đảm bảo mọi học sinh đều có cơ hội phát triển theo tốc độ và khả năng riêng của mình.
Chương trình giáo dục AI ở bậc tiểu học
Cấu trúc chương trình giáo dục AI bậc tiểu học (từ lớp 1 đến lớp 6)
Cụ thể, với môn Tiếng Anh hay môn Toán, sau khi học nội dung bài, học sinh sử dụng chatbot AI để trả lời các câu hỏi tiếng Anh hay toán học, hoặc dùng các nền tảng giáo dục AI để tạo ra và giải quyết các bài toán trong lớp. Một chương trình AI điển hình là Toán tích hợp AI có tên "Knock! Knock! Math Explorers" do Bộ Giáo dục Hàn Quốc phát triển dành cho học sinh lớp 1 và 2 sử dụng trong các trường tiểu học trên toàn quốc từ 14/9/2020. Chương trình phân tích kết quả các bài kiểm tra toán học sinh làm sau khi học chủ đề từ SGK và chương trình môn Toán, đề xuất nội dung học phù hợp.
Chương trình giáo dục AI ở bậc THCS
Chương trình giáo dục AI ở bậc THCS trang bị kiến thức cơ bản về AI, giúp học sinh hiểu rõ nguyên lý hoạt động của AI, rèn luyện tư duy logic, khuyến khích học sinh ứng dụng AI vào giải quyết vấn đề thực tiễn. Hiện tại, học sinh THCS tại Hàn Quốc được tiếp cận 34 giờ học về AI thông qua giáo dục phần mềm, con số này dự kiến sẽ tăng lên để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội số.
Chương trình giáo dục AI ở bậc THPT
Ở bậc học này, chương trình giáo dục AI cung cấp cơ hội học tập chuyên sâu bằng cách giúp học sinh tiếp thu các nguyên tắc AI và tích hợp chúng với các môn học khác.
Bộ Giáo dục Hàn Quốc lên kế hoạch thiết lập các tiêu chí giáo dục AI phù hợp cho từng lớp vào nửa cuối năm 2020. Đến năm 2025, Bộ sẽ tiếp tục đưa ra các thực hành tốt nhất cho những môn học liên quan đến AI và cung cấp chúng theo quyết định của sở giáo dục địa phương hoặc hiệu trưởng nhà trường.
Bắt đầu từ học kỳ hai năm 2021, các kiến thức về AI và toán học AI được giảng dạy như các môn tự chọn trong chương trình giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trung học. 12 chương trình hướng nghiệp hiện có liên quan đến AI sẽ được tăng thêm lên 15.
Cùng với đó, học sinh được tiếp cận các nền tảng học tập trực tuyến cung cấp các khóa học cá nhân hóa, hỗ trợ cải thiện kỹ năng chuyên môn, đặc biệt là trong các ngành công nghệ, kỹ thuật, khoa học. Tiếp cận các trợ lý học tập AI, cụ thể như Trường trung học phổ thông Seongnam đã áp dụng trợ lý học tập AI có tên là Eunha để hỗ trợ học sinh học các môn khoa học và toán học. Eunha có thể phân tích khả năng học tập của từng học sinh và đề xuất bài học cá nhân hóa, giúp học sinh cải thiện điểm số và giảm thời gian học ngoài giờ.
Sách giáo khoa tích hợp AI là trọng tâm
SGK tích hợp AI là điểm nhấn của chiến lược giáo dục AI. Nó khác biệt với SGK truyền thống ở 4 điểm mấu chốt: Tích hợp khóa học dựa trên AI: Hỗ trợ cung cấp trải nghiệm học tập cá nhân hóa; Thu thập dữ liệu theo thời gian thực: Theo dõi và phân tích hiệu suất học tập của học sinh để đưa ra phản hồi tức thì; Điều chỉnh nội dung, tốc độ và độ khó phù hợp với từng học sinh; Hỗ trợ giáo viên điều chỉnh phương pháp giảng dạy dựa trên dữ liệu chi tiết về học sinh.
Phụ huynh cũng có thể nắm bắt tình trạng học tập và hiệu quả của con cái qua một bảng điều khiển tùy chỉnh, bao gồm nhận xét và đánh giá từ các gia sư AI, từ đó hướng dẫn con học.
Giáo viên có thể tạo bài kiểm tra cá nhân hóa cho từng học sinh, giao bài tập về nhà phù hợp và theo dõi tiến trình học tập của các em theo thời gian.
Mô hình giáo dục mới này giúp lớp học vẫn giữ được tính nhân văn - AI không thay thế giáo viên mà hỗ trợ họ thực hiện tốt hơn vai trò của mình - chuyển từ truyền đạt kiến thức sang hướng dẫn học tập, khuyến khích học sinh tham gia vào các dự án, giải quyết vấn đề và hợp tác. Giáo viên cũng sẽ tập trung nhiều hơn vào vai trò cố vấn, huấn luyện và phát triển tư duy phản biện, các công việc thường nhật sẽ do AI đảm nhận.
Hiện tại, Chính phủ Hàn Quốc nỗ lực đưa 76 bộ SGK tích hợp AI vào trong các trường học nhưng kết quả đạt được chưa cao. Mới đây, Quốc hội Hàn Quốc phân loại SGK tích hợp AI chỉ là tài liệu bổ trợ thay vì là tài liệu giáo dục cốt lõi, tức là việc sử dụng hay không tùy theo quyết định của hiệu trưởng các trường học, không bắt buộc.
Đào tạo giáo viên sẵn sàng cho giáo dục AI
Với nhận thức rõ ràng rằng thành công của giáo dục AI phụ thuộc vào sự sẵn sàng của giáo viên, bởi vậy, đào tạo, tập huấn đội ngũ giáo viên có khả năng giảng dạy AI là điều Hàn Quốc cần nhất để mở rộng giáo dục AI theo kế hoạch. Theo đó, một số sáng kiến quy mô lớn nhằm nâng cao năng lực của đội ngũ giáo viên đã được triển khai. Hàn Quốc đã dành tới 760 triệu USD trong 3 năm (2024–2026) đầu tư vào chương trình đào tạo giáo viên, đảm bảo họ không chỉ thích ứng với công nghệ mới mà còn có thể dẫn dắt việc thiết kế và triển khai các mô hình giảng dạy sáng tạo sử dụng AI.
Quy trình đào tạo giáo viên mới cũng sẽ áp dụng đào tạo thực hành liên quan đến nội dung AI.
Chính phủ Hàn Quốc đặt mục tiêu đào tạo tất cả giáo viên về công nghệ số vào năm 2026, giúp họ tận dụng AI để đổi mới phương pháp giảng dạy. Ngoài ra, các cộng đồng học tập chuyên môn cũng sẽ được thiết lập để giáo viên có thể chia sẻ kinh nghiệm và chiến lược giảng dạy hiệu quả.
Nhờ cách tiếp cận có hệ thống, Hàn Quốc đang tạo ra một thế hệ học sinh không chỉ là người sử dụng AI mà còn có khả năng tư duy, sáng tạo và phát triển công nghệ AI trong tương lai.
Với tầm nhìn chiến lược và sự đầu tư mạnh mẽ từ chính phủ, Hàn Quốc đang từng bước hiện thực hóa giấc mơ xây dựng một nền giáo dục thông minh, nơi mỗi học sinh có thể học theo cách riêng, phát huy tối đa tiềm năng, đặt nền móng cho một thế hệ công dân toàn cầu với tư duy công nghệ sắc bén, khả năng sáng tạo đột phá và tinh thần đổi mới không ngừng, chuẩn bị nền tảng vững chắc cho tương lai trong kỷ nguyên số.
(Theo Vietnamnet)