Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) tỉnh Yên Bái được thành lập theo Quyết định số 356/2003/QĐ-UB ngày 28/8/2003 của Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh Yên Bái với nòng cốt là Sở Địa chính và hợp nhất các bộ phận thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về tài nguyên khoáng sản (thuộc Sở Công nghiệp), tài nguyên nước (thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), môi trường (thuộc Sở Khoa học và Công nghệ). Sở TN&MT có chức năng tham mưu giúp UBND tỉnh Yên Bái quản lý Nhà nước trên 6 lĩnh vực: đất đai, tài nguyên nước, tài nguyên khoáng sản, môi trường, khí tượng thủy văn và đo đạc bản đồ.

Khi mới thành lập, Sở TN&MT tỉnh gồm 7 phòng, 2 đơn vị sự nghiệp với 76 cán bộ, công chức, viên chức thì nay đã có 13 đơn vị trực thuộc với đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức lên đến 132 người. Tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức từng bước được củng cố, kiện toàn, năng động, sáng tạo; bảo đảm tính thông suốt, hiệu lực, hiệu quả quản lý, thể hiện rõ mô hình tổ chức của Sở quản lý đa ngành, đa lĩnh vực. Hệ thống cơ quan quản lý TN&MT được xây dựng, củng cố: phòng TN&MT, văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất, trung tâm phát triển quỹ đất ở 9/9 huyện, thị, thành phố được thành lập.

Công tác tham mưu xây dựng thể chế và ban hành văn bản quy phạm pháp luật được xác định là nhiệm vụ trọng tâm, Sở đã trình Hội đồng nhân dân tỉnh, UBND tỉnh ban hành 74 văn bản quy phạm pháp luật, 19 văn bản hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ về TN&MT. Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về TN&MT đã được Sở chú trọng thực hiện; tổ chức ký kết chương trình phối hợp hành động với các sở, ngành liên quan và các tổ chức chính trị - xã hội...

Sở đã kịp thời tham mưu cho UBND tỉnh triển khai quy hoạch sử dụng đất; quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến khoáng sản; quy hoạch khai thác sử dụng tài nguyên nước; quy hoạch bảo vệ môi trường. Công tác đo đạc, lập bản đồ địa chính, xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai là kết quả nổi bật trong công tác quản lý đất đai, phục vụ thiết thực cho công tác quản lý Nhà nước.

Từ năm 2006, Sở chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tham mưu xây dựng và triển khai thực hiện Nghị quyết số 03/NQ-TU và Nghị quyết số 06/NQ-TU của Tỉnh ủy Yên Bái, đã vận động được 470 hộ có nhiều đất san sẻ đất nông nghiệp cho các hộ thiếu đất sản xuất; giao đất cho 549 hộ thiếu đất sản xuất nông nghiệp với diện tích 291,8ha tại huyện Mù Cang Chải và Trạm Tấu. Sở triển khai tích cực và hiệu quả Dự án tổng thể về đo đạc, lập bản đồ địa chính trên địa bàn 4 huyện, thành phố, thị xã và đang triển khai tại huyện Lục Yên.

Hàng năm, Sở chỉ đạo, tổ chức thực hiện đồng bộ công tác xây dựng, trình ban hành bảng giá đất trên địa bàn tỉnh theo quy định; phối hợp với các sở, ngành liên quan, UBND các huyện, thành phố, thị xã xây dựng, trình UBND tỉnh phê duyệt và thực hiện kế hoạch đấu giá quyền sử dụng đất; tham mưu, đề xuất cho UBND tỉnh kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong bồi thường, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất phù hợp với điều kiện thực tế của tỉnh.

Đo đạc đất đai ở vùng cao Trạm Tấu năm 2010.

Sở đã tham mưu giúp UBND tỉnh xây dựng và ban hành Quy định về quản lý hoạt động khoáng sản. Cụ thể, đã phối hợp với các ngành khoanh định 604 khu vực đề nghị cấm, tạm cấm hoạt động khoáng sản; khoanh định 106 khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường trên địa bàn tỉnh; rà soát 109 khu vực khoáng sản đề nghị Bộ TN&MT khoanh định và công bố các khu vực có khoáng sản phân tán, nhỏ lẻ trên địa bàn tỉnh.

Đồng thời thẩm định, trình cấp có thẩm quyền cấp 54 giấy phép thăm dò khoáng sản; 252 giấy phép khai thác khoáng sản; 47 quyết định phê duyệt trữ lượng khoáng sản; 28 quyết định phê duyệt đề án đóng cửa mỏ. Song song, nghiêm túc triển khai và báo cáo tình hình thực hiện Chỉ thị số 02/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ; đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra việc cấp giấy phép và hoạt động khoáng sản; đề xuất với UBND tỉnh xử lý kịp thời, giải tỏa những khu vực khai thác khoáng sản trái phép.

Sở đã thẩm định, trình UBND tỉnh phê duyệt 103 báo cáo đánh giá tác động môi trường, 43 dự án cải tạo, phục hồi môi trường và 13 đề án bảo vệ môi trường chi tiết; cấp giấy xác nhận việc hoàn thành các công trình, biện pháp bảo vệ môi trường cho 2 dự án và cấp sổ chủ nguồn chất thải nguy hại cho 107 đơn vị, cơ sở phát sinh chất thải nguy hại trên địa bàn tỉnh. Bên cạnh đó triển khai thu phí bảo vệ môi trường đối với nước thải công nghiệp đạt hơn 2,1 tỷ đồng; ký quỹ phục hồi môi trường với tổng số tiền hơn 13,5 tỷ đồng.

Sở cũng tập trung chỉ đạo kiểm soát ô nhiễm môi trường và quản lý chất thải, hoàn thành xử lý triệt để 1/2 cơ sở (1 cơ sở đang tiến hành xử lý) gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng theo Quyết định số 64/2003/QĐ-TTg ngày 22/4/2003 của Thủ tướng Chính phủ; cơ bản hoàn thành các công trình xử lý đối với 12/12 cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng theo Quyết định của UBND tỉnh Yên Bái.

Sở đã tham mưu cho Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân tỉnh, UBND tỉnh cụ thể hóa các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về lĩnh vực bảo vệ môi trường; tham mưu cho UBND tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn quản lý tài nguyên nước, kế hoạch hành động bảo vệ tài nguyên nước.

Là cơ quan đầu mối, Sở tham mưu cho Tỉnh ủy ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 7, Ban Chấp hành Trung ương khóa XI về "Chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường"; UBND tỉnh ban hành Kế hoạch hành động ứng phó với biến đổi khí hậu tỉnh Yên Bái giai đoạn 2011 - 2015 và tổ chức triển khai thực hiện; phối hợp thực hiện nghiêm túc các văn bản pháp luật về cảnh báo thiên tai và khí tượng thủy văn, đặc biệt là triển khai, thực hiện chỉ thị của UBND tỉnh về công tác phòng, chống lụt bão và giảm nhẹ thiên tai đối với hoạt động khai thác tài nguyên nước phục vụ thủy điện, thủy lợi và các doanh nghiệp hoạt động khai thác khoáng sản.

Sở đã tiếp 2.466 lượt công dân, tiếp nhận 817 đơn, đã xử lý 815 đơn, đang thụ lý 2 đơn mới nhận; phối hợp rà soát, thống nhất biện pháp giải quyết đối với các vụ khiếu nại, tố cáo tồn đọng, kéo dài liên quan đến lĩnh vực TN&MT; tổ chức 185 cuộc thanh tra, kiểm tra đối với 1.412 tổ chức, hộ gia đình, cá nhân và đã chỉ ra những hạn chế, sai phạm; xử lý kịp thời đối với những tổ chức, cá nhân vi phạm và hỗ trợ tích cực cho công tác quản lý Nhà nước; xử phạt vi phạm hành chính 224 đơn vị, tổng số tiền xử phạt 1.936.800.000 đồng; tham mưu cho UBND tỉnh tạm thời đình chỉ hoạt động sản xuất của gần 15 cơ sở sản xuất để thực hiện đầu tư xây dựng công trình xử lý chất thải đảm bảo yêu cầu về môi trường và thu hồi 27 giấy phép khai thác khoáng sản; kiến nghị UBND tỉnh thu hồi trên 87ha đất do 51 đơn vị, tổ chức sử dụng đất vi phạm pháp luật đất đai.

Bên cạnh đó, Sở đã thực hiện có hiệu quả vai trò đầu mối các hoạt động chỉ đạo, điều hành; tăng cường hiệu quả công tác kế hoạch, đầu tư, minh bạch hóa hệ thống quản lý tài chính, quản lý tài chính hiệu quả, tiết kiệm chi tiêu, triển khai thực hiện 20 dự án được UBND tỉnh giao làm chủ đầu tư. Sở cũng đẩy mạnh công tác cải cách hành chính, hoạt động kiểm soát thủ tục hành chính, nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ phận tiếp nhận và trả kết quả theo cơ chế "một cửa", công khai trên Cổng Thông tin điện tử 69 thủ tục hành chính về TN&MT đang áp dụng trên địa bàn tỉnh; duy trì hoạt động cập nhật, cải tiến các quy trình áp dụng "Hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn TCVN ISO 9001: 2008" vào hoạt động của cơ quan; áp dụng Hệ thống Điều hành - Tác nghiệp trong quá trình giải quyết công việc của Sở.

Đồng thời đẩy mạnh triển khai ứng dụng công nghệ thông tin; xây dựng Đề án đổi mới công nghệ thông tin về TN&MT; phát hành 7.800 cuốn "Bản tin TN&MT"; xây dựng, vận hành cơ sở dữ liệu TN&MT, các chuyên trang, chuyên mục tuyên truyền chính sách pháp luật và các hoạt động công tác TN&MT của địa phương theo định kỳ. Từ năm 2003 đến nay đã tiếp nhận và đưa vào lưu trữ trên 3.900 hồ sơ các loại; cung cấp thông tin 6.406 hồ sơ, tài liệu cho các đơn vị, phòng, ban; thực hiện chỉnh lý biến động đất đai 2 phường của thành phố Yên Bái, 4 phường của thị xã Nghĩa Lộ và thị trấn Mậu A của huyện Văn Yên.

10 năm xây dựng và phát triển, Sở TN&MT tỉnh Yên Bái đã đạt được những thành tích đáng tự hào không thể không khẳng định vai trò Đảng lãnh đạo toàn diện, xuyên suốt. Khi mới thành lập, Đảng bộ Sở có 46 đảng viên, đến nay đã có 88 đảng viên với 6 chi bộ trực thuộc. Đảng bộ và các chi bộ nhiều năm liên tục được công nhận danh hiệu trong sạch, vững mạnh. Công đoàn, Chi đoàn, Hội Cựu chiến binh nhiều năm liên tục đạt danh hiệu tổ chức cơ sở vững mạnh xuất sắc; năm 2012, Công đoàn Sở được Công đoàn Viên chức Việt Nam tặng cờ thi đua xuất sắc; cơ quan luôn đạt tiêu chuẩn cơ quan có nếp sống văn hóa.

Sở TN&MT tỉnh Yên Bái từ năm 2005 đến năm 2008, năm 2010 đến năm 2012 liên tục được UBND tỉnh, Bộ TN&MT tặng bằng khen hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ; năm 2012 được Thủ tướng Chính phủ, Bộ TN&MT, UBND tỉnh tặng cờ "Đơn vị xuất sắc trong phong trào thi đua", đặc biệt năm 2013 được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba. Nhiều tập thể, cá nhân được tặng bằng khen của UBND tỉnh, Bộ TN&MT, Thủ tướng Chính phủ và huân chương của Chủ tịch nước.

Tập thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động tham gia sôi nổi các phong trào thi đua, hoạt động tình nguyện, ủng hộ các quỹ, hoạt động văn nghệ, thể thao do cấp trên, các ngành tổ chức. Sở cũng đã tích cực thực hiện chương trình giúp đỡ xã Mồ Dề, huyện Mù Cang Chải; thành lập tổ công tác giúp đỡ địa phương phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xây dựng nông thôn mới, vận động đồng bào Mông ăn chung một tết nguyên đán.

Trong thời gian tới, ngành TN&MT tỉnh Yên Bái tập trung thực hiện những nhiệm vụ chủ yếu sau đây:

1. Tiếp tục đẩy mạnh công tác tham mưu xây dựng thể chế, hoàn thiện chính sách về TN&MT; tích cực, chủ động tham mưu ban hành chủ trương, các văn bản quy phạm, các văn bản hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ, đúng quy định pháp luật, phù hợp tình hình thực tế tại địa phương, bảo đảm tính khả thi và đáp ứng yêu cầu quản lý Nhà nước về TN&MT trên địa bàn tỉnh.

2. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật về TN&MT; công tác truyền thông, nâng cao nhận thức người dân về bảo vệ TN&MT, phòng chống thiên tai, nguy cơ của biến đổi khí hậu và những biện pháp thích ứng, giảm nhẹ biến đổi khí hậu nhằm mục tiêu phát triển bền vững. Đồng thời tăng cường triển khai, thực hiện các nghị quyết, chiến lược, chương trình, quy hoạch, kế hoạch trong lĩnh vực TN&MT, đặc biệt là Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 31/10/2012 về tiếp tục đổi mới chính sách pháp luật về đất đai trong thời kỳ đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, tạo nền tảng để đến năm 2020, nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại; Nghị quyết số 24-NQ/TW ngày 3/6/2013 về "Chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và  bảo vệ môi trường".

3. Làm tốt công tác chuẩn bị, tranh thủ nguồn vốn đầu tư triển khai thực hiện các dự án được UBND tỉnh giao cho Sở làm chủ đầu tư; đẩy mạnh công tác điều tra cơ bản, quan trắc và dự báo, phục vụ đắc lực cho công tác quản lý Nhà nước về TN&MT.

4. Tập trung đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất, hoàn thành cơ bản cấp giấy chứng nhận lần đầu trong năm 2013 theo Nghị quyết số 30/2012/QH13 ngày 21/6/2012 của Quốc hội; đẩy mạnh việc đo đạc lập bản đồ địa chính gắn liền với việc xây dựng hồ sơ địa chính ở các huyện còn lại. Bên cạnh đó triển khai thực hiện tốt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất các cấp đến năm 2020; giải quyết những bất cập, hạn chế trong quản lý Nhà nước về đất đai, trước hết là việc giao đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất, thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất; xây dựng bảng giá đất; chính sách về giá đất trong đền bù giải phóng mặt bằng, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; hạn chế tình trạng sử dụng đất lãng phí; phát triển quỹ đất phục vụ mục tiêu công ích, thúc đẩy thị trường bất động sản, tăng nguồn thu cho ngân sách Nhà nước; phối hợp hoàn thành Đề án giao rừng, cho thuê rừng gắn liền với giao đất, cho thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sản xuất lâm nghiệp tỉnh Yên Bái giai đoạn 2012 - 2015 theo đúng tiến độ.

Ra mắt Chi cục Quản lý đất đai năm 2012.

5. Hoàn thành công tác khoanh định các khu vực cấm, tạm thời cấm hoạt động khoáng sản; lập kế hoạch đấu giá quyền khai thác khoáng sản; triển khai việc tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh.

6. Triển khai thực hiện có hiệu quả các đề án, chương trình bảo vệ môi trường, Chương trình mục tiêu quốc gia về khắc phục ô nhiễm và cải thiện môi trường; hoàn thành việc xử lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng theo Quyết định số 64/2003/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ; tăng cường quản lý và sử dụng tiết kiệm nguồn chi sự nghiệp môi trường.

7. Tăng cường triển khai thực hiện các biện pháp quản lý, bảo vệ, khai thác, sử dụng tài nguyên nước, bảo đảm an ninh nguồn nước theo Luật Tài nguyên nước; chú trọng công tác điều tra cơ bản, quan trắc, giám sát tài nguyên nước, hoạt động khai thác sử dụng nước và xả nước thải vào nguồn nước theo quy hoạch tài nguyên nước; theo dõi chặt chẽ tình hình thời tiết, khí tượng thủy văn, kịp thời tham mưu công tác phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu.

8. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm trong lĩnh vực TN&MT trên địa bàn toàn tỉnh; tập trung thanh tra việc chấp hành pháp luật trong công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; công tác bảo vệ môi trường, kiểm tra các cơ sở gây ô nhiễm môi trường, các khu công nghiệp, cụm công nghiệp; công tác quản lý, cấp phép và hoạt động khoáng sản, tài nguyên nước; ngăn chặn tình trạng khai thác khoáng sản trái phép và việc không chấp hành các kết luận thanh tra, kiểm tra của các cấp có thẩm quyền; nâng cao hiệu quả công tác tiếp dân và giải quyết khiếu nại tố cáo của công dân; bảo đảm các điều kiện thực thi đối với công tác quan trọng này.

9. Tiếp tục rà soát và kiện toàn hệ thống tổ chức, bộ máy từ cấp tỉnh đến cơ sở nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước của ngành TN&MT; nâng cao chất lượng đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ, quản lý trong ngành; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, cải cách hành chính, kiểm soát thủ tục hành chính; duy trì áp dụng và cải tiến Hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn Việt Nam TCVN ISO 9001: 2008 vào hoạt động của cơ quan và Hệ thống Điều hành - Tác nghiệp trong quá trình giải quyết công việc của Sở; phát động và hưởng ứng các phong trào thi đua, khen thưởng kịp thời những tập thể và cá nhân có thành tích xuất sắc.

Phát huy thành tích đã đạt được, khắc phục những hạn chế, nhất định ngành TN&MT tỉnh Yên Bái sẽ hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.   

Nguyễn Văn Khánh - Ủy viên Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh - Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Yên Bái