Đây là sự kiện chính trị có ý nghĩa to lớn, cổ vũ, động viên cán bộ làm công tác dân tộc và đồng bào các dân tộc Văn Chấn đoàn kết, hăng hái thi đua, vượt qua khó khăn, thực hiện thắng lợi các nghị quyết của Đảng, xây dựng đời sống ấm no, hạnh phúc. Trước thềm Đại hội, đồng chí Trần Văn Mộc - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Bí thư Huyện ủy Văn Chấn đã có cuộc trả lời phỏng vấn của phóng viên YBĐT.

PV: Thưa đồng chí, trong 5 năm qua, công tác dân tộc nói chung đã được Đảng bộ, chính quyền các cấp ở Văn Chấn quan tâm như thế nào?

Đồng chí Trần Văn Mộc: Đảng bộ huyện Văn Chấn luôn quán triệt, triển khai nghiêm túc các chỉ thị, nghị quyết của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và của Tỉnh ủy Yên Bái về công tác dân tộc, nhất là Nghị quyết số 24-NQ/TW (khóa VII) về công tác dân tộc và những nội dung cơ bản về công tác dân tộc của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X, trên cơ sở đó ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị để lãnh đạo, chỉ đạo tăng cường công tác dân tộc gắn đẩy mạnh triển khai các phong trào thi đua yêu nước trong vùng đồng bào dân tộc với việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ở các cấp, các ngành và trong nhân dân.

Đi đôi với thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới quốc gia, cấp ủy huyện cũng đặc biệt quan tâm đến việc lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các chính sách đối với người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số.

Các chương trình, chính sách đối với đồng bào dân tộc của Đảng, Chính phủ như: Chương trình 135 giai đoạn II, Chương trình 134, Chương trình 1592... luôn được cấp ủy lãnh đạo, chính quyền chỉ đạo triển khai kịp thời, bảo đảm đúng quy định, đối tượng đã góp phần làm cho tình hình chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội ở vùng đồng bào các dân tộc thiểu số ngày càng ổn định và có bước phát triển vững chắc. Đời sống nhân dân từng bước được nâng lên; vấn đề chăm sóc sức khỏe, giáo dục - đào tạo đã có những chuyển biến tích cực; kết cấu hạ tầng cơ sở được đầu tư phát triển; tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số giảm nhanh (bình quân khoảng 3% - 4%/năm), tốc độ phân hóa giàu nghèo giữa các vùng, các nhóm dân tộc được kiềm chế; đã cơ bản giải quyết được những bức xúc về nước sinh hoạt, nhà ở, đất ở, đất sản xuất, việc làm, đồng bào các dân tộc ngày càng tin tưởng hơn vào sự lãnh đạo của Đảng, quản lý, điều hành của Nhà nước, tiếp tục nêu cao truyền thống đoàn kết, tích cực lao động sản xuất, xây dựng đời sống văn hóa, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội.

Bên cạnh đó, cấp ủy huyện cũng luôn quyết liệt chỉ đạo giải quyết, xử lý dứt điểm các vi phạm, bức xúc làm mất lòng tin của nhân dân ở một số cơ quan, đơn vị và cơ sở; khắc phục tệ quan liêu, tham nhũng, xa dân, thiếu trách nhiệm của cán bộ, đảng viên; tăng cường lãnh đạo công tác kiểm tra, giám sát các tổ chức ở cơ sở về công tác dân tộc; quan tâm đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, lựa chọn đội ngũ cán bộ làm công tác dân tộc có đủ phẩm chất, năng lực làm việc gắn với cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” và Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 (khóa XI) "Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay".

Huyện ủy đã phân công các đồng chí trong Ban Chấp hành, Ban Thường vụ phụ trách các xã và các lĩnh vực công tác cụ thể nhằm huy động tối đa mọi nguồn lực của đồng bào dân tộc tích cực, hăng hái thi đua lao động sản xuất, phát triển kinh tế - xã hội để cải thiện và nâng cao đời sống, trình độ dân trí, phát huy có hiệu quả vai trò của đồng bào các dân tộc trong việc tham gia xây dựng Đảng bộ, chính quyền ngày càng trong sạch, vững mạnh, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XIX đã đề ra.

- Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ, chỉ đạo của chính quyền, công tác dân tộc của huyện đã đạt được những kết quả cơ bản, nổi bật gì, thưa đồng chí?

Dưới sự lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền, trong 5 năm qua, công tác dân tộc của huyện đã đạt được nhiều kết quả khả quan, trong đó nổi bật là:

- Đại bộ phận các hộ đồng bào dân tộc được bồi dưỡng, tiếp thu kinh nghiệm sản xuất, kiến thức khoa học mới và áp dụng có hiệu quả vào sản xuất; các chính sách hỗ trợ của Nhà nước đối với đồng bào dân tộc được triển khai đầy đủ, kịp thời, đúng quy định, cơ bản đến nay trên địa bàn huyện không còn tình trạng đói lưu niên ở vùng đồng bào dân tộc; số hộ đói nghèo hàng năm giảm trên 4%/năm.

- Các công trình cơ sở hạ tầng đầu tư đã phát huy hiệu quả: nhiều tuyến đường được mở mới đến thôn bản của các xã vùng cao, vùng sâu, vùng xa và đến nay, huyện có 100% số xã đã có đường ô tô đến trung tâm trong mùa khô, nhiều tuyến đường liên xã, thôn bản được bê tông hóa; trên 60% số dân nông thôn được dùng nước sinh hoạt hợp vệ sinh; trên 90% số thôn, bản với trên 92% hộ đồng bào dân tộc được sử dụng điện lưới.

- Mạng lưới trường lớp vùng cao, vùng sâu, vùng xa được tăng cường với 100% số xã đạt chuẩn phổ cập tiểu học, chuẩn phổ cập giáo dục trung học cơ sở; hệ thống giáo dục từ mầm non đến trung học phổ thông tiếp tục được củng cố và phát triển với nhiều điểm trường bán trú, tỷ lệ số phòng học được xây dựng kiên cố, bán kiên cố đạt trên 91%; các chính sách hỗ trợ cho học sinh dân tộc thiểu số được chỉ đạo thực hiện đầy đủ, kịp thời, đúng quy định; tỷ lệ học sinh là người dân tộc đi học ở bậc tiểu học đạt trên 60%, bậc trung học cơ sở chiếm trên 50% so với tổng số học sinh.

- Hệ thống chăm sóc sức khỏe cho nhân dân vùng đồng bào dân tộc được được quan tâm củng cố với 100% số xã có trạm y tế; 100% số thôn, bản vùng cao, vùng sâu, vùng xa có nhân viên y tế.

- Các hoạt động văn hóa, thông tin tuyên truyền đã được tập trung chỉ đạo hướng mạnh về cơ sở, nhất là vùng cao, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào các dân tộc thiểu số. Các cuộc vận động, các phong trào do Đảng bộ huyện phát động như: cuộc vận động đồng bào Mông ăn chung một tết như các dân tộc khác; cuộc vận động đồng bào Mông thực hiện nếp sống văn minh trong việc tang, việc cưới; phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" được thực hiện có hiệu quả và có nhiều tiến bộ, đã góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc, giảm dần các tập quán lạc hậu trong đồng bào.

- Công tác xây dựng Đảng, chính quyền cơ sở vùng dân tộc và đào tạo cán bộ là người dân tộc thiểu số được quan tâm chú trọng; công tác xây dựng tổ chức cơ sở Đảng trong sạch, vững mạnh, làm hạt nhân lãnh đạo các phong trào vùng đồng bào dân tộc được triển khai có hiệu quả, đội ngũ cán bộ, đảng viên cơ bản đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ đề ra. Đến nay, tại các xã, tỷ lệ công chức là người dân tộc thiểu số chiếm trên 65%, trong đó: công chức cấp xã người dân tộc thiểu số đạt chuẩn về chuyên môn, nghiệp vụ chiếm trên 75%; cán bộ người dân tộc thiểu số có trình độ chuyên môn từ trung cấp trở lên chiếm trên 60%.

- Xin đồng chí cho biết những kinh nghiệm và bài học chủ yếu rút ra trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo công tác dân tộc ở Đảng bộ?

Có thể đúc rút 4 kinh nghiệm chủ yếu sau:

Một là, thực hiện chính sách kinh tế - xã hội đối với đồng bào dân tộc phải gắn liền với chính sách phát triển kinh tế - xã hội trong từng giai đoạn, đặc biệt là chương trình xây dựng nông thôn mới. Tăng cường nguồn lực đầu tư và đầu tư có trọng điểm, có chiều sâu, đặc biệt là đầu tư cơ sở hạ tầng, giáo dục, y tế cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó cần chú trọng công tác xóa đói giảm nghèo, xây dựng kết cấu hạ tầng, chuyển dịch và phát triển kinh tế nông thôn phù hợp với xu thế hội nhập quốc tế; đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến kiến thức khoa học kỹ thuật, hướng dẫn cách làm ăn cho đồng bào các dân tộc thiểu số nhằm chuyển đổi, xóa bỏ các tập quán sản xuất lạc hậu, kém hiệu quả sang áp dụng các tiến bộ kỹ thuật mới vào sản xuất; giúp đồng bào tăng thu nhập, cải thiện đời sống, xóa đói giảm nghèo, nhất là các nhóm cộng đồng dân tộc chậm phát triển về kinh tế cần được đặc biệt quan tâm, giúp đỡ để vươn lên đạt trình độ chung của vùng và cả nước.

Hai là, phải quan tâm hỗ trợ đồng bào các dân tộc bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống; tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động tôn giáo gắn với sự phát triển của đồng bào các dân tộc, hướng hoạt động tôn giáo vào những cuộc vận động mang tính chất sinh hoạt văn hóa, nhân đạo, từ thiện; ngăn chặn kịp thời những hành vi lợi dụng tôn giáo để chống phá cách mạng, phản dân tộc, phản nhân văn.

Ba là, thường xuyên củng cố, xây dựng sự đồng thuận giữa các dân tộc cùng sinh sống trên địa bàn; loại trừ những mầm họa sinh ra mâu thuẫn, xung đột dân tộc bằng cách hòa giải các tranh chấp dân sự ngay từ khi vấn đề còn nhỏ nhất; giải quyết kịp thời khiếu kiện, những nguyện vọng chính đáng của người dân.

Bốn là, tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát của cấp ủy chính quyền các cấp; thường xuyên quan tâm đến công tác đào tạo, xây dựng đội ngũ cán bộ người dân tộc thiểu số đủ trình độ để thực hiện nhiệm vụ chính trị ở địa phương và cần có quy hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, có ưu tiên đối với số cán bộ người dân tộc thiểu số và sắp xếp, bố trí cán bộ hợp lý.

- Trong thời gian tới, Đảng bộ lãnh đạo công tác dân tộc tập trung vào những nhiệm vụ, giải pháp gì, thưa đồng chí?

Trong thời gian tới, để tiếp tục thực hiện tốt công tác dân tộc, Đảng bộ huyện đã đề ra một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm sau: tiếp tục nâng cao nhận thức, trách nhiệm của hệ thống chính trị về vị trí, nhiệm vụ của công tác dân tộc. Tổ chức tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước tới đồng bào vùng dân tộc với phương pháp và hình thức phù hợp. Lãnh đạo cấp ủy, chính quyền các cấp từ huyện tới cơ sở không ngừng nâng cao chất lượng và hiệu quả tổ chức thực hiện các chính sách phát triển kinh tế - xã hội ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Tăng cường củng cố và đổi mới chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị cơ sở. Tập trung củng cố các tổ chức Đảng ở vùng đồng bào dân tộc, bảo đảm đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ và là hạt nhân của mọi hoạt động, trong đó chú trọng thực hiện tốt công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ người dân tộc thiểu số, nhất là đội ngũ cán bộ cơ sở xã, thôn, bản; luân chuyển, tăng cường cán bộ có năng lực, phẩm chất về công tác ở các xã và có chính sách đãi ngộ đối với cán bộ tình nguyện công tác ở vùng cao, vùng sâu, vùng xa.

Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể trong thực hiện công tác dân tộc, thực hiện chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước. Đổi mới nội dung và phương pháp vận động, tập hợp quần chúng. Động viên, sử dụng người có uy tín, già làng, trưởng bản, trưởng các dòng họ trong thực hiện công tác và chính sách dân tộc ở cơ sở. Tăng cường củng cố, kiện toàn hệ thống cơ quan làm công tác dân tộc từ tỉnh đến cơ sở, chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ làm công tác dân tộc các cấp có đủ trình độ, năng lực, đạo đức, phẩm chất chính trị, đáp ứng vàhoàn thành tốt nhiệm vụ được giao trong tình hình mới...

Thực hiện chính sách dân tộc đòi hỏi không chỉ có quyết tâm cao, nhận thức đúng mà còn phải xây dựng được những cách làm có hiệu quả, các hình thức, bước đi thích hợp với từng nơi, từng dân tộc, ở mỗi giai đoạn và thời điểm khác nhau cho phù hợp với những cơ chế, chính sách và giải pháp đồng bộ nhằm xóa đói giảm nghèo bền vững, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân, hạn chế đến mức thấp nhất tốc độ gia tăng khoảng cách phát triển giữa các vùng để thực hiện mục tiêu chung mà Đảng ta đã đề ra.

Nhân dịp này, thay mặt Ban Chấp hành Đảng bộ huyện, tôi xin gửi đến đồng bào các dân tộc trên địa bàn tỉnh Yên Bái nói chung và đồng bào các dân tộc huyện Văn Chấn nói riêng cùng toàn thể đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác dân tộc lời chúc sức khỏe, hạnh phúc! Mong rằng, đồng bào các dân tộc cùng đội ngũ cán bộ làm công tác dân tộc luôn phát huy truyền thống yêu nước, đoàn kết một lòng, nêu cao ý thức tự lực tự cường, vượt qua khó khăn để xây dựng đời sống ấm no, hạnh phúc, thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, cùng toàn Đảng, toàn dân phấn đấu thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội, công bằng, dân chủ, văn minh.

- Xin cảm ơn đồng chí! 

Quốc Khánh (thực hiện)