Năm nay, nông dân thu hoạch lúa mùa sớm hơn cả chục ngày so với những năm trước. Tại huyện Văn Chấn, những ngày này, nông dân hối hả gieo trồng, chăm sóc cây màu vụ đông. Theo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện, đến thời điểm này, toàn huyện đã thu hoạch được trên 2.400ha lúa mùa, đánh giá ban đầu năng suất đạt trên 47,7 tạ/ha.

Bà Lò Thị Sợi ở thôn Bản Ten, xã Phù Nham đang chăm sóc cây vụ đông cho biết: “Vụ mùa này, gia đình đưa vào gieo cấy 3.000m2 lúa mùa bằng các giống Chiêm Hương, HT1. Từ đầu vụ, cây lúa sinh trưởng, phát triển tốt nhưng đến giai đoạn lúa trỗ làm đòng thì bị nhiễm rầy nâu, rầy lưng trắng. Nhờ tích cực thăm đồng, phát hiện và phun thuốc kịp thời nên năng suất lúa vẫn đảm bảo trên 2,3 tạ/sào”.

Ông Nguyễn Văn Toản - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện cho biết: “Vụ mùa năm nay, Văn Chấn đưa vào gieo cấy 4.115ha lúa mùa với cơ cấu giống 50% lúa lai, còn lại là lúa thuần chất lượng cao. Ở các xã vùng Mường Lò đều đưa vào trồng các giống lúa cho năng suất cao và có phẩm chất gạo ngon, đáp ứng nhu cầu thị trường. Bước đầu trong vùng đã hình thành việc sản xuất quy mô lớn với mô hình cánh đồng mẫu lớn đồng thời ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất lúa. Mặc dù năm nay nhà nông Văn Chấn phải đối mặt với dịch rầy nâu, rầy lưng trắng mật độ cao song với sự chỉ đạo quyết liệt của huyện cùng với dự báo chính xác các đối tượng sâu bệnh, nông dân đã phòng trừ sâu bệnh hiệu quả, không ảnh hưởng nhiều đến năng suất lúa”.

Báo cáo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, vụ mùa năm nay, toàn tỉnh đưa vào gieo cấy trên 20.475,8ha lúa mùa. Cơ cấu giống lúa lai chiếm 50%, còn lại là lúa thuần chất lượng cao như Chiêm Hương, HT1, DDS1. Đảm bảo năng suất và sản lượng lúa mùa, ngay từ đầu vụ, Sở và các địa phương tập trung chỉ đạo sản xuất như chuẩn bị đủ lượng giống, cung cấp đủ nước tưới, đẩy nhanh tiến độ làm đất, áp dụng nghiêm ngặt lịch thời vụ, đặc biệt đối với trà lúa mùa sớm để kịp tiến độ sản xuất vụ đông.

Đặc biệt, tránh việc nông dân “xé rào”, tự ý đưa các giống lúa không nằm trong cơ cấu vào gieo cấy, Sở chỉ đạo chặt chẽ cơ cấu giống. Bên cạnh đó phải nói đến quyết tâm của ngành nông nghiệp và các địa phương trong việc vận dụng tối đa các nguồn lực, chỉ đạo sản xuất. Hệ thống khuyến nông từ huyện đến xã tích cực mở các lớp tập huấn thâm canh cho hàng chục ngàn hộ nông dân, xây dựng nhiều mô hình trình diễn.

Nhờ có lịch gieo cấy cụ thể đối với từng vùng và áp dụng các biện pháp kỹ thuật, toàn tỉnh đưa vào gieo cấy hết diện tích, đảm bảo khung thời vụ tốt nhất. "Một hạt thóc vàng, chín giọt mồ hôi", vụ mùa này cũng không ngoại lệ. Bước vào sản xuất vụ mùa, nhà nông gặp không ít khó khăn do giá vật tư đầu vào như giống, phân bón tăng cao.

Từ cuối tháng 7 đến nay, ảnh hưởng của mưa bão gây ngập úng một số diện tích lúa và hoa màu. Giai đoạn lúa trỗ, làm đòng, nhà nông đối mặt với sâu bệnh. Theo báo cáo của Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh, có thời điểm, diện tích lúa bị nhiễm rầy nâu, rầy lưng trắng lên đến trên 1.411ha, tập trung ở các huyện Văn Chấn, Văn Yên, thị xã Nghĩa Lộ. Với vai trò “đứng mũi chịu sào”, Chi cục đã thường xuyên thông báo tình hình sâu bệnh hại lúa; tăng cường cán bộ kỹ thuật xuống cơ sở cùng với cán bộ khuyến nông, các địa phương triển khai biện pháp chỉ đạo phòng trừ kịp thời nên không ảnh hưởng lớn đến năng suất lúa.

Tính đến thời điểm này, toàn tỉnh đã thu hoạch được trên 10.339ha lúa mùa. Theo đánh giá ban đầu, năng suất lúa đạt 45,46 tạ/ha, sản lượng đạt 97.178ha. Đảm bảo thành quả vụ mùa và giải phóng đất làm cây vụ đông, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với các địa phương chỉ đạo nông dân khẩn trương thu hoạch nhanh gọn diện tích lúa mùa sớm đã chín trên 90%, tránh mưa lũ cuối vụ, giải phóng đất trồng cây vụ đông trong khung thời vụ tốt nhất theo phương châm “xanh nhà hơn già đồng”.

Anh Hoàng Văn Chùm, thôn Bản Lọng, xã Phù Nham (Văn Chấn) cho biết: “Mặc dù vụ mùa năm nay thu hoạch sớm hơn nhưng gặt xong lúa mùa, gia đình bắt tay ngay vào sản xuất cây vụ đông. Cầu trời mưa thuận gió hòa cho bà con sản xuất vụ đông đạt kết quả tốt”. 

P.V