Các địa phương tập trung thâm canh tăng vụ, tăng năng suất, chuyển đổi cơ cấu giống mới cho trên 10.000ha ruộng nước nhằm đảm bảo an ninh lương thực và sản xuất lúa gạo hàng hóa chất lượng cao.

Trong những thành tựu đó, có sự đóng góp tích cực của hệ thống khuyến nông.
Thực hiện Nghị định số 13/NĐ-CP ngày 1/3/1993 của Chính phủ về khuyến nông, UBND tỉnh Yên Bái đã ban hành Quyết định số 25/QĐ-UB ngày 8/3/1994 về việc thành lập Trung tâm Khuyến nông thuộc Sở Nông nghiệp & Phát triển nông thôn tỉnh quản lý. Chỉ từ 47 cán bộ những ngày đầu, đến nay, toàn hệ thống đã có 257 cán bộ, đặc biệt đội ngũ cán bộ khuyến nông viên cơ sở có mặt tại tất cả 180 xã, phường, thị trấn, là cầu nối đưa các tiến bộ kỹ thuật mới vào sản xuất.

Trong suốt 20 năm qua, hệ thống khuyến nông Yên Bái đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị, các tổ chức đoàn thể từ tỉnh đến các thôn, bản tổ chức được trên 25.000 lớp cho gần 900.000 lượt hộ nông dân tham gia tập huấn, chuyển giao kỹ thuật thường xuyên, liên tục và theo từng mùa vụ sản xuất nông - lâm nghiệp, các loại cây trồng, vật nuôi cho nông dân. Công tác tập huấn đã đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của nông dân và người sản xuất.

Nhiều tiến bộ khoa học kỹ thuật mới được áp dụng vào sản xuất đem lại hiệu quả kinh tế cao, đã xuất hiện nhiều điển hình tiên tiến trong sản xuất nông - lâm nghiệp. Công tác chuyển giao khoa học kỹ thuật luôn được đổi mới cả về hình thức, phương pháp, chất lượng chuyên môn để phù hợp với trình độ dân trí và xu hướng phát triển kinh tế của địa phương, từng bước góp phần làm thay đổi tập quán canh tác, nhận thức của cán bộ cơ sở và nông dân, tác động tích cực đến chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi trong sản xuất nông - lâm nghiệp của tỉnh.

Cũng trong 20 năm qua, toàn hệ thống đã xây dựng được 576 mô hình trình diễn các loại về cây trồng, vật nuôi, tiến bộ kỹ thuật, công nghệ mới với 2.074 điểm trình diễn trên địa bàn toàn tỉnh; có trên 36.000 hộ nông dân được trực tiếp tham gia và gần 80.000 lượt hộ nông dân được thăm quan. Nhiều mô hình khuyến nông đạt kết quả tốt, có tác động chuyển giao nhanh các tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ mới vào sản xuất và trở thành chương trình kinh tế trọng điểm của tỉnh, địa phương điển hình.

Từ mô hình lúa lai vụ mùa năm 1994 quy mô 2ha tại xã Kim Nọi (Mù Cang Chải) thắng lợi, năng suất đạt tới 69 tạ/ha, diện tích lúa lai được đưa vào gieo cấy tại các huyện trong toàn tỉnh, đặc biệt là vùng cao ngày càng tăng, chiếm từ 65% - 70% diện tích đã góp phần đảm bảo an ninh lương thực của toàn tỉnh. Hay từ mô hình thâm canh 15ha ngô đông trên đất 2 vụ lúa vụ đông năm 1994 tại xã Hạnh Sơn (Văn Chấn) cho năng suất 40 tạ/ha, đến nay cây vụ đông trên đất 2 vụ lúa phát triển mạnh, diện tích gieo trồng ngô đông hàng năm ổn định 5.000 - 5.500ha, đạt sản lượng 15.000 tấn.

Bắt đầu từ việc thực hiện các mô hình trình diễn về các giống lúa chất lượng cao như: Chiêm Hương, LT2, HT1... cho năng suất đạt trên 50 tạ/ha/vụ tại các huyện: Trấn Yên, Văn Yên, Văn Chấn năm 2001, hiện nay, chương trình lúa chất lượng cao đã được xác định là chương trình kinh tế trọng điểm của tỉnh, sản xuất lúa chất lượng cao thành vùng tập trung.

Mỗi năm, diện tích gieo cấy lúa hàng hóa chất lượng cao của Yên Bái đạt gần 4.000ha/năm với công thức: 2 vụ lúa chất lượng cao + 1 vụ màu đã cho thu nhập trên 100 triệu đồng/ha/năm. Mô hình mạ che ni-lông vụ đông xuân năm 1995 - 1996 từ 0,1ha tại xã Minh Quán (Trấn Yên) đã phát huy hiệu quả tốt, khắc phục được tình trạng mạ chết rét vụ đông xuân và đảm bảo đủ mạ cho thâm canh tăng vụ.

Đến nay, dùng ni-lông che mạ đã trở thành tập quán của nông dân từ vùng thấp đến vùng cao. Mô hình mạ ném từ quy mô 0,1ha vụ mùa năm 1998 tại xã Hợp Minh (Trấn Yên) đã giảm chi phí sản xuất, tăng năng suất lúa, rút ngắn thời gian sinh trưởng, thuận lợi cho việc tăng vụ đến nay đã được áp dụng rộng rãi. Từ mô hình 20ha sắn cao sản KM64 thực hiện tại Văn Yên năm 2000, năng suất đạt trên 30 tấn/ha cho đến nay mở rộng ra các huyện: Yên Bình, Trấn Yên, Văn Chấn, toàn tỉnh đã có 8.000ha sắn cao sản thâm canh, năng suất bình quân từ 25 - 40 tấn/ha...

Trải qua 20 năm xây dựng và phát triển, hệ thống khuyến nông Yên Bái đã không ngừng lớn mạnh, đạt nhiều thành tích quan trọng, đóng góp cho sự phát triển chung của nông nghiệp, nông dân và nông thôn của tỉnh. Những danh hiệu, bằng khen, cờ thi đua mà ngành khuyến nông nhận được là những ghi nhận của các cấp, các ngành cho những đóng góp đó. Hơn hết, đó là sự tin tưởng của nông dân, họ coi cán bộ khuyến nông thực sự là những “giáo viên trên đồng ruộng”.

Phát huy kết quả đã đạt được, trong thời gian tới, hệ thống khuyến nông tiếp tục không ngừng đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động khuyến nông, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thực tiễn sản xuất và mong đợi của nông dân.

Hồng Khanh