Những ngày này, tranh thủ thời tiết thuận lợi, ông Trần Văn Chiến, thôn Hải Chấn, xã Gia Hội tích cực cắt tỉa cành mắc ca theo hướng dẫn của cán bộ khuyến nông. Ông cho biết: "Năm ngoái, được Nhà nước hỗ trợ giống, tôi đăng ký trồng 50 cây trên diện tích chè của gia đình. Sau 1 năm chăm sóc, tôi thấy cây này phát triển khá tốt, phù hợp với đất đai, khí hậu nơi đây. Qua tìm hiểu được biết, sau gần 5 năm, cây sẽ cho thu hái quả, góp phần vừa tạo bóng mát cho cây chè vừa nâng cao thu nhập”.
Gia đình bà Lò Thị Minh cùng thôn cũng đang tập trung đào hố để chuẩn bị trồng cây mắc ca xen chè theo hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật. "Năm nay, tôi đăng ký trồng 70 cây mắc ca và đào hố sẵn để khi có cây là trồng luôn. Hiện, chính quyền địa phương cũng đang triển khai tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc loại cây này” - bà Minh cho hay.
Được biết, cây mắc ca đã được người dân xã Gia Hội trồng tự phát từ năm 2015 và đến nay đã bắt đầu cho bói quả. Ông Lò Văn Kiêm - Phó Chủ tịch UBND xã Gia Hội cho biết: "Năm 2020, Hiệp hội Mắc ca Việt Nam và huyện Văn Chấn phối hợp triển khai thực hiện mô hình trồng 5 ha cây mắc ca xen chè với mật độ 150 cây/ha tại thôn Hải Chấn. Sau 1 năm trồng, cây sinh trưởng tốt, cao từ 1,3 m - 1,5 m và đang phân cành cấp 1. Đặc biệt, thực hiện Đề án trồng mắc ca xen chè của huyện năm 2021, địa phương đã tăng cường tuyên truyền về tính khả thi cũng như chính sách ưu đãi về cây giống, đầu ra của quả mắc ca. Đến nay, đã có trên 260 hộ đăng ký tham gia với diện tích 92 ha; trong đó, đã cấp giống cho khoảng 60 ha để trồng”.
Cùng với xã Gia Hội, thị trấn Nông trường Liên Sơn cũng đang tích cực triển khai trồng mắc ca xen chè theo Đề án của huyện. Bà Hoàng Thị Huế - Bí thư Đảng ủy thị trấn cho biết: "Theo kế hoạch năm 2021, thị trấn trồng 30 ha nhưng đến nay, qua tuyên truyền, vận động bà con đã đăng ký thực hiện trên 45 ha với 75 hộ tham gia. Thời gian tới, thị trấn tiếp tục nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả diện tích chè hiện có, nhân rộng diện tích trồng xen cây mắc ca nhằm tăng hiệu quả kinh tế, nâng cao chất lượng cuộc sống nhân dân”.
Văn Chấn hiện có 4.485,1 ha chè; trong đó, 376,4 ha chè trồng mới, 4.108,7 ha chè kinh doanh, năng suất bình quân đạt 110,35 tạ /ha, sản lượng chè búp tươi hàng năm đạt trên 45.000 tấn. Tuy nhiên, việc phát triển sản xuất cây chè còn gặp nhiều khó khăn, chưa tương xứng với tiềm năng, một số nơi việc trồng và chăm sóc còn hạn chế làm giảm hiệu quả kinh tế trên một đơn vị diện tích. Vì thế, cây mắc ca với nhiều ưu điểm về giá trị kinh tế, tăng độ che bóng mát sẽ góp phần tăng năng suất của cây chè và thu nhập cho người trồng chè.
Ông Hoàng Hữu Dũng - Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện cho biết: "Trên cơ sở đánh giá, khảo sát thực tế một số mô hình cá nhân đã trồng tại địa bàn huyện cho thấy, cây mắc ca phù hợp với điều kiện đất đai, khí hậu trong vùng, có thể trồng xen với phần diện tích đã trồng chè và trồng thuần trên diện tích đất rừng sản xuất kém hiệu quả. Đề án trồng mắc ca xen chè được xây dựng và triển khai trên cơ sở đó với diện tích dự kiến đến năm 2023 đạt 400 ha tại 05 xã, thị trấn gồm: Nậm Búng, Gia Hội, Đồng Khê, thị trấn Nông trường Liên Sơn và thị trấn Sơn Thịnh. Mỗi hộ tham gia Đề án sẽ được hỗ trợ 50 nghìn đồng/cây giống”.
Để Đề án triển khai hiệu quả, huyện Văn Chấn thành lập Ban Chỉ đạo, xây dựng kế hoạch thực hiện Đề án cụ thể theo từng năm, phân công nhiệm vụ cho từng phòng, ban chuyên môn; tuyên truyền mục đích, ý nghĩa của Đề án đến nhân dân; triển khai tập huấn, chuyển giao khoa học, kỹ thuật và trực tiếp hướng dẫn các hộ tham gia; kiểm soát nguồn giống đảm bảo giống có nguồn gốc rõ ràng, đáp ứng chất lượng theo quy trình kỹ thuật; tiến hành rà soát diện đạt tiêu chuẩn, nghiệm thu các giai đoạn từ chuẩn bị đất, làm đất, đào hố, trồng, nghiệm thu tỷ lệ sống... Đến hết tháng 7/2021, toàn huyện đã có 320 hộ đăng ký tham gia Đề án với 180 ha; trong đó, các hộ đã trồng được trên 70 ha.
Với những giá trị kinh tế được khẳng định khi đã canh tác tại một số tỉnh Tây Bắc, tin tưởng Đề án trồng mắc ca xen chè tại huyện Văn Chấn sẽ nâng cao hệ số sử dụng đất, tạo việc làm, góp phần giảm nghèo và tiến tới làm giàu cho nhân dân trên địa bàn.
Ông Nguyễn Lân Hùng - Phó Chủ tịch Hiệp hội Mắc ca Việt Nam:
"Cây mắc ca là loại cây ưa sáng, sinh trưởng và phát triển thích hợp trong điều kiện khí hậu á nhiệt đới, đã được trồng tại nhiều tỉnh trong cả nước và đem lại năng suất, hiệu quả kinh tế cao. Tại các tỉnh Tây Nguyên và một số tỉnh như Lai Châu, Sơn La, Điện Biên trồng khoảng năm thứ 3 ra bói, đến năm thứ 7 - 8 cho thu hoạch nhiều. Đặc biệt, cây này trồng xen trên diện tích chè, cà phê cho hiệu quả rất cao.
Yên Bái là tỉnh có điều kiện, khí hậu, đất đai, thổ nhưỡng phù hợp với việc phát triển cây mắc ca, đặc biệt huyện Văn Chấn là đơn vị đang có diện tích chè lớn, phù hợp trồng xen cây mắc ca. Hiệp hội Mắc ca Việt Nam rất vui mừng khi huyện Văn Chấn đã có đề án trồng mắc ca xen chè. Mong rằng, đề án sẽ được nhân rộng để phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập cho người dân”. |
Hùng Cường