Gia đình ông Tạ Quang Đoàn, thôn Khe Đồng, xã Đại Lịch là hộ có truyền thống trồng rừng nhiều năm. Trước đây, diện tích gần 5 ha rừng, keo, bồ đề và mỡ được gia đình ông trồng với mật độ tương đối cao và khoảng 6 - 7 năm là thu hoạch. Mặc dù được chăm sóc tốt nhưng trữ lượng gỗ chỉ đạt trên 100m3/ha.
Năm 2020, gia đình ông được chính quyền xã và Hạt Kiểm lâm huyện Văn Chấn chọn chuyển đổi mô hình trồng rừng cây gỗ lớn. Ông Đoàn đã mạnh dạn chuyển gần 4 ha sang thử nghiệm. Các diện tích rừng đã được tỉa thưa đúng mật độ và tăng cường thâm canh, chăm sóc, phòng sâu bệnh hại để cây rừng sinh trưởng, phát triển tốt, cho khối lượng và chất lượng gỗ cao hơn.
Ông Đoàn chia sẻ: Ban đầu khi thực hiện chủ trương trồng rừng gỗ lớn, gia đình tôi rất băn khoăn, phần vì tiếc khi tỉa cây rừng còn nhỏ, phần lo quá trình chăm sóc có đạt hiệu quả không. Nhưng khi được tập huấn, gia đình tôi đã nhận thấy lợi ích mà việc trồng rừng gỗ lớn mang lại nên gia đình tôi quyết định chuyển phần lớn diện tích sang trồng rừng gỗ lớn. Qua hơn 1 năm chăm sóc theo quy trình, tôi thấy cây rừng sinh trưởng và phát triển tốt, khả năng cho trữ lượng gỗ cao hơn khi để mật độ cao.
Là địa phương có thế mạnh phát triển kinh tế lâm nghiệp, những năm qua, nhân dân xã Đại Lịch chú trọng chăm sóc, bảo vệ các diện tích rừng. Tuy nhiên, do tập quán canh tác và điều kiện kinh tế nên hầu hết các diện tích rừng trồng khai thác là gỗ nhỏ, chất lượng, giá trị trung bình chỉ đạt 80 - 100 triệu đồng/ha cho mỗi chu kỳ khai thác.
Thực hiện chủ trương trồng rừng gỗ lớn, xã đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân quy hoạch một số diện tích rừng trồng để tỉa thưa, chăm sóc đúng kỹ thuật. Đồng thời, định hướng chu kỳ thu hoạch từ 9 - 12 năm so với 5 - 7 năm như trước đây.
Với các diện tích rừng trồng mới, xã phối hợp với Hạt Kiểm lâm huyện chuyển giao khoa học kỹ thuật, hướng dẫn nhân dân lựa chọn cây giống chất lượng. Đến nay, toàn xã đã quy hoạch và trồng mới được trên 1.000 ha rừng gỗ lớn, chủ yếu là các loại cây bản địa như keo, mỡ, bồ đề, kháo vàng và lát hoa.
Ông Bùi Hữu Lợi - Chủ tịch UBND xã Đại Lịch chia sẻ: Thực tế, qua nhiều năm phát triển kinh tế rừng, hầu hết các hộ dân ở Đại Lịch đã có điều kiện để kéo dài chu kỳ khai thác rừng. Khi được hướng dẫn thực hiện chủ trương mở rộng diện tích, người dân đều đồng tình ủng hộ. Chúng tôi đã phối hợp với Hạt Kiểm lâm huyện quy hoạch diện tích đất lâm nghiệp, đồng thời xây dựng kế hoạch trồng mới và chuyển đổi diện tích rừng gỗ lớn cho từng năm.
Với trên 55.000 ha đất lâm nghiệp, trong đó đất trồng rừng trên 20.000 ha, những năm gần đây, diện tích rừng ở Văn Chấn đều tăng cả quy mô, diện tích, chất lượng và sản lượng. Với sản lượng trung bình đạt 100 - 110 m3/ha đã đáp ứng nhu cầu nguyên liệu gỗ cho 55 cơ sở chế biến gỗ hoạt động thường xuyên, tạo việc làm thu nhập ổn định cho hàng nghìn lao động.
Để nâng cao chất lượng và trữ lượng gỗ rừng trồng theo chủ trương của tỉnh, huyện đã xây dựng kế hoạch và quy hoạch các diện tích đất rừng gỗ lớn, vận động nhân dân chăm sóc, bảo vệ và mở rộng diện tích rừng gỗ lớn đến năm 2025 lên 4.000 ha.
Chủ trương đa dạng hóa các loại cây rừng với chu kỳ khai thác khác nhau, ngoài các cây trồng bản địa truyền thống, Hạt Kiểm lâm huyện đã đưa vào trồng một số loại có giá trị cao như: kháo vàng, lát hoa, dổi..., khuyến khích nhân dân mở rộng diện tích.
Nhân dân Văn Chấn khai thác gỗ rừng trồng.
Ông Vũ Đình Trường - Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Văn Chấn cho biết: Thực hiện chủ trương trồng rừng gỗ lớn, Hạt đã xây dựng kế hoạch cụ thể cho cả giai đoạn 2020 - 2025 và giao chỉ tiêu cho các xã, thị trấn. Ngoài các mô hình điểm đã triển khai tại một số xã, chúng tôi đang phối hợp với một số tổ chức, cá nhân, hướng dẫn khoa học kỹ thuật và lựa chọn cây giống có chất lượng phục vụ nhân dân trồng rừng.
Thực tế, những năm gần đây, cùng với thị trường tiêu thụ gỗ nguyên liệu khá thuận lợi, giá trị các sản phẩm gỗ rừng trồng đã không ngừng tăng lên. Với tiềm năng, thế mạnh phát triển kinh tế rừng, việc trồng rừng gỗ lớn sẽ gia tăng đáng kể khối lượng, chất lượng gỗ cũng như giá trị của mỗi diện tích rừng.
Tuy nhiên, khi trồng rừng có chu kỳ kéo dài, trong khi nhiều giống cây trồng bản địa có sức chống chịu kém, dễ bị sâu bệnh khi đã già tuổi, đòi hỏi phải lựa chọn loại cây rừng chất lượng và áp dụng kỹ thuật phù hợp cho mỗi loài cây.
Với mục tiêu nâng trữ lượng gỗ của rừng gỗ lớn đạt 180 - 200m3/ha, Hạt Kiểm lâm đang phối hợp với các xã, thị trấn quy hoạch diện tích đất; đồng thời lựa chọn cây giống có chất lượng để nhân dân yên tâm tập trung thâm canh, chăm sóc các diện tích rừng và nâng cao chất lượng các sản phẩm gỗ rừng trồng, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường gỗ trong và ngoài nước.
Trần Van (Trung tâm TT - VH Văn Chấn)
.jpg)
