Cam kết từ Ngân hàng Nhà nước
Nhấn mạnh về mục tiêu bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền và đặc biệt là bảo đảm an toàn hệ thống ngân hàng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng khẳng định, ở Việt Nam từ trước đến nay, những khoản tiền gửi của người dân tại ngân hàng đều được Nhà nước bảo đảm trong mọi trường hợp.
Với vai trò ngân hàng Trung ương và vai trò của cơ quan quản lý hoạt động ngân hàng, khi xây dựng, hoạch định chính sách tiền tệ cũng như các chính sách quản lý ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước luôn đặt mục tiêu kiên định với việc điều hành để góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, tiền tệ và bảo đảm an toàn hoạt động ngân hàng.
Trong các công cụ và giải pháp nhằm đạt mục tiêu trên, chính sách bảo hiểm tiền gửi (BHTG) là một cam kết công khai của tổ chức BHTG về việc sẽ hoàn trả 1 phần hoặc toàn bộ tiền gửi được bảo hiểm (bao gồm cả gốc và lãi) cho người gửi tiền khi tổ chức tham gia BHTG được cơ quan chức năng xác định là mất khả năng thanh toán hoặc chấm dứt hoạt động.
Thực tế, bảo vệ người gửi tiền, góp phần bảo đảm sự phát triển an toàn và lành mạnh hoạt động ngân hàng trước những rủi ro là xuất phát điểm hình thành và mục tiêu hoạt động của tổ chức BHTG. Quyền lợi của người gửi tiền tại các tổ chức tín dụng được bảo đảm thông qua các hoạt động của tổ chức BHTG và gắn với vòng đời của tổ chức tín dụng từ khi thành lập - hoạt động - chấm dứt hoạt động.
Cụ thể, khi thành lập tổ chức tín dụng, tổ chức BHTG tham gia thẩm định điều kiện được cấp phép hoạt động; trong quá trình tổ chức tín dụng hoạt động, tổ chức BHTG thực hiện kiểm tra, giám sát thường xuyên, phổ cập cách thức bảo vệ tiền gửi, tham gia xử lý khó khăn ngân hàng, và cuối cùng là chi trả tiền gửi được bảo hiểm khi tổ chức tín dụng chấm dứt hoạt động.
Được thành lập từ năm 1999, BHTGVN là tổ chức tài chính công, hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận, bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người gửi tiền và góp phần duy trì an toàn, lành mạnh hệ thống các tổ chức tín dụng.
Hiện nay, có 1.283 tổ chức tham gia BHTG, trong đó 97 ngân hàng thương mại và chi nhánh ngân hàng nước ngoài, 1.181 quỹ tín dụng nhân dân, 1 ngân hàng hợp tác xã và 4 tổ chức tài chính vi mô.
Các tổ chức này đều được BHTGVN cấp Chứng nhận tham gia BHTG và Bản sao Chứng nhận theo quy định của pháp luật. Đồng thời, các tổ chức tham gia BHTG định kỳ nộp phí cho BHTGVN theo số dư tiền gửi được bảo hiểm.
Hơn 89 triệu lượt người gửi tiền được bảo vệ
Với vai trò là tổ chức duy nhất tại Việt Nam thực hiện chính sách BHTG, BHTGVN hiện đang bảo vệ cho hơn 89 triệu lượt người gửi tiền. Tại thời điểm tháng 10.2022, BHTGVN thu phí đạt 78% kế hoạch được Ngân hàng Nhà nước giao năm 2022. BHTGVN cũng thực hiện miễn nộp phí cho một số tổ chức tham gia BHTG theo quy định.
Toàn bộ phí BHTG do tổ chức tham gia BHTG nộp cho BHTGVN được bổ sung vào Quỹ dự phòng nghiệp vụ để chi trả tiền bảo hiểm cho người gửi tiền khi phát sinh nghĩa vụ chi trả theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, Quỹ dự phòng nghiệp vụ còn được sử dụng để cho vay đặc biệt khi tham gia kiểm soát đặc biệt các tổ chức tín dụng theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng năm 2017.
Khi chưa phát sinh nghĩa vụ chi trả, BHTGVN thực hiện đầu tư nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi nhằm gia tăng năng lực tài chính, đồng thời bảo đảm thanh khoản và bảo toàn vốn. Đến hết ngày 30.9.2022, tổng nguồn vốn của BHTGVN đã đạt hơn 90 nghìn tỷ đồng. Đây là nguồn lực tài chính quan trọng giúp BHTGVN luôn sẵn sàng khả năng chi trả tiền bảo hiểm cho người gửi tiền khi cần thiết cũng như có thể tham gia có hiệu quả vào quá trình tái cơ cấu hệ thống các tổ chức tín dụng.
Tính đến hết quý III.2022, BHTGVN đã thực hiện kiểm tra định kỳ đối với 228/280 tổ chức tham gia BHTG, đạt hơn 81% so với kế hoạch; hoàn thành kiểm tra đối với 48/53 quỹ tín dụng nhân dân theo chỉ đạo của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước năm 2022, đạt 90,5% so với kế hoạch.
Kết quả kiểm tra được BHTGVN báo cáo Ngân hàng Nhà nước nhằm kịp thời theo dõi, đánh giá diễn biến, tình hình hoạt động của các tổ chức tín dụng, qua đó chấn chỉnh các vấn đề phát sinh. Bên cạnh đó, 100% các tổ chức tham gia BHTG được giám sát từ xa thông qua thông tin báo cáo từ các tổ chức nói trên, đồng thời từ dữ liệu chia sẻ của NHNN.
Thời gian qua, BHTGVN chưa phát sinh các khoản vay đặc biệt từ các tổ chức tham gia BHTG, cũng như chưa phát sinh nghĩa vụ chi trả theo quy định. Tuy nhiên, BHTGVN luôn theo dõi sát sao các tổ chức tham gia BHTG, đồng thời bảo đảm năng lực tài chính, nguồn nhân lực và nguồn lực kỹ thuật để có thể nhanh chóng ứng phó trong mọi trường hợp phát sinh.
BHTGVN cũng thực hiện tuyên truyền chính sách pháp luật về BHTG, đa dạng hóa các kênh truyền thông có độ bao phủ lớn như phối hợp với đài truyền hình, đài phát thanh, các báo, tạp chí hay thông qua website BHTGVN và bản tin BHTG, góp phần nâng cao hiểu biết của công chúng về chính sách BHTG và hình ảnh tổ chức BHTG.
Chủ tịch BHTGVN - ông Phạm Bảo Lâm khẳng định, BHTGVN sẽ giữ vững tinh thần khẩn trương, quyết tâm triển khai đồng bộ các hoạt động nghiệp vụ, mục tiêu chính sách, tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, không ngừng đổi mới nhằm phát huy tối đa vai trò bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, góp phần duy trì sự ổn định của hệ thống các tổ chức tín dụng, bảo đảm sự phát triển an toàn, lành mạnh của hoạt động ngân hàng.
(Theo Đại biểu nhân dân)