Doanh nghiệp ở Yên Bái chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ, năng lực tài chính hạn hẹp, sản phẩm chưa đa dạng, thiếu chiến lược phát triển. Định hướng phát triển của tỉnh trong thời kỳ đẩy mạnh CNH-HĐH là khai thác lợi thế tiềm năng như chế biến khoáng sản, chế biến nguyên liệu nông lâm sản, phát triển kinh doanh dịch vụ, đa ngành nghề, đa sản phẩm theo hướng giá trị cao, bền vững. Bám sát định hướng này, thời gian qua, các doanh nghiệp, doanh nhân đã mạnh dạn đầu tư khai thác tiềm năng, sản xuất ra các sản phẩm lợi thế, mở rộng ngành nghề, kinh doanh đa dạng, mở rộng thị trường…

Trên lĩnh vực khai thác, chế biến khoáng sản, nhiều doanh nghiệp, doanh nhân đã có bước đi táo bạo, làm thay đổi hoàn toàn cục diện và vị trí doanh nghiệp trên thị trường. Đó là Công ty cổ phần Xi măng & Khoáng sản Yên Bái, đơn vị hàng đầu trong sản xuất vật liệu xây dựng, sản phẩm phục vụ công nghiệp với những bước đi quyết đoán, hiệu quả trong đầu tư và liên kết đầu tư, phát triển doanh nghiệp. Từ một doanh nghiệp trì trệ, nhỏ bé, tới nay, doanh thu 199 tỷ đồng (năm 2008), giải quyết việc làm, thu nhập cho khoảng 700 lao động.

Công ty cổ phần Lâm nông sản thực phẩm với 6 nhà máy chế biến gắn vùng nguyên liệu sắn, giấy, doanh thu trên dưới 100 tỷ đồng/năm, giải quyết việc làm cho hàng trăm lao động, hàng vạn nông dân trong tỉnh. Công ty cổ phần Mông Sơn, Công ty cổ phần Quang Thịnh- những doanh nghiệp dân doanh mạnh dạn đầu tư, vươn lên chiếm lĩnh thị trường các sản phẩm chất lượng cao như bột CaCO3, gạch xây... Công ty cổ phần Chè Thành Công, đầu tư công nghệ đa dạng hoá sản phẩm, nâng cao giá trị kinh tế và chất lượng chè Yên Bái…

Nhiều doanh nghiệp đã hướng tới sản xuất kinh doanh đa ngành như Công ty TNHH Thanh Bình, vừa chế biến lâm sản, đầu tư và kinh doanh thủy điện vừa xây lắp các công trình giao thông, xây dựng công nghiệp-dân dụng; Tổng công ty TNHH Hoà Bình Minh đầu tư sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững, giá trị cao gắn với kinh doanh thương mại dịch vụ…

Nét nổi bật thời gian qua là, các doanh nghiệp dân doanh đã phát triển mạnh về cả số lượng và chất lượng. Từ năm 2005 tới nay, tỉnh đã cấp đăng ký kinh doanh thành lập mới 115 doanh nghiệp tư nhân, 98 công ty cổ phần, 188 công ty TNHH, 62 hợp tác xã với tổng vốn đăng ký kinh doanh gần 2.640 tỷ đồng. Riêng 6 tháng đầu năm 2008, đã thành lập mới 23 doanh nghiệp tư nhân, 33 công ty TNHH, 21 công ty cổ phần, 10 hợp tác xã, với số vốn đăng ký trên 346 tỷ đồng…

Thời kỳ hội nhập, tạo ra những cơ hội phát triển mới cho các doanh nghiệp. Nó cũng đòi hỏi, các doanh nhân phải có bản lĩnh, tầm nhìn chiến lược. Thực tế, các doanh nghiệp ở Yên Bái còn yếu trong xây dựng chiến lược phát triển doanh nghiệp; chủ yếu làm ăn theo kế hoạch hàng năm. Do vậy, khả năng ứng phó với những biến động tiêu cực của thị trường và khả năng cạnh tranh thấp. Liên kết trong sản xuất kinh doanh cũng chưa được các doanh nhân, doanh nghiệp coi là giải pháp để phát triển và giảm thiểu tác động tiêu cực khách quan. Không ít doanh nghiệp, coi trọng làm ăn, chưa làm tốt trách nhiệm xã hội của mình, coi nhẹ việc quảng bá thương hiệu, xúc tiến đầu tư, tìm hiểu thị trường, còn khép kín trong quan hệ với báo chí… Chưa bao giờ, vai trò, vị trí và tiếng nói của các doanh nghiệp, doanh nhân được coi trọng, quan tâm như hiện nay. Nhu cầu của các doanh nghiệp, doanh nhân là muốn được thông tin kịp thời về tình hình và những chính sách kinh tế. Vốn là nhu cầu cấp bách với các doanh nghiệp, việc thắt chặt cho vay thời gian qua đã gây khó khăn cho đa số doanh nghiệp. Các doanh nhân đều mong muốn, Nhà nước nên có chính sách giảm lãi suất cho vay, tạo nhiều điều kiện tốt hơn để doanh nghiệp tiếp cận các nguồn vốn để đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh.

Doanh nhân là một nghề trong xã hội. Doanh nhân là người chèo lái, xây dựng doanh nghiệp, quản lý và điều hành doanh nghiệp để làm ra các sản phẩm hàng hoá, dịch vụ cho xã hội. Doanh nhân biết làm ra lợi nhuận nhưng cũng biết đóng góp cho xã hội. Kỷ niệm Ngày Doanh nhân Việt Nam năm nay trong bối cảnh nền kinh tế gặp nhiều khó khăn, đây chính là thời điểm các doanh nghiệp, doanh nhân cần liên kết làm ăn, tỏ rõ bản lĩnh, vượt qua khó khăn, làm tròn trách nhiệm vẻ vang mà xã hội đã đặt lên đôi vai của mình.

P.V