Những năm qua, Pá Lau được Nhà nước đầu tư khá nhiều bằng các chương trình, dự án để xây dựng kết cấu hạ tầng cùng nâng cao đời sống nhân dân. Từ nguồn vốn của Chương trình 135, 134, Dự án Giảm nghèo, địa phương đã mở đường ô tô lên trung tâm xã và tới tất cả thôn, bản. Công trình thủy lợi nhỏ cũng giúp dân mở rộng khai hoang ruộng nước, đưa diện tích từ 20 ha lên 46 ha. Rồi xây dựng công trình nước sạch tập trung tại 5 thôn bản, cấp téc chứa nước cho hộ nghèo; hỗ trợ tấm lợp nhà, chăn màn, gạo cứu đói giáp hạt, tiền ăn tết và nhất là cải thiện điều kiện sản xuất như đầu tư máy cày bừa, máy xay xát, tuốt lúa và cây - con giống, phân bón...

Năm 2009, thực hiện Nghị quyết 03 của Tỉnh ủy Yên Bái về một số nhiệm vụ trọng tâm cấp bách trong phát triển kinh tế - xã hội huyện Trạm Tấu giai đoạn 2006 - 2010, xã đã chỉ đạo trồng 1,5 ha cỏ Guatêmala; mở mới 2 km đường nông thôn; tu sửa 2 chuồng nuôi nhốt trâu bò tập trung, 25 chuồng nuôi lợn; đào hố rác tập trung tại thôn Tàng Ghênh và vận động gia đình cán bộ, công chức là đảng viên gương mẫu làm công trình vệ sinh.

Đối với Nghị quyết 30a của Chính phủ, xã đã tham gia xây dựng Đề án để có cơ sở trình tỉnh và triển khai đến các thôn, bản những hạng mục dự án từ nguồn kế hoạch ứng vốn năm 2010 của UBND tỉnh giao. Đó là xây dựng quy hoạch sản xuất nông, lâm nghiệp 100 triệu đồng; bình xét hỗ trợ trâu cái sinh sản cho 18 hộ, kinh phí 180 triệu đồng kèm theo hỗ trợ làm chuồng trại chăn nuôi 1 triệu đồng/hộ và hỗ trợ mua giống cỏ 4,5 triệu đồng/hộ; triển khai khảo sát đất trồng 25 ha ngô hè thu, trong đó tiền được hỗ trợ mua phân bón là 37,5 triệu đồng.

Bên cạnh đó, Dự án điện RE II nông thôn đã hoàn thành việc dựng cột, kéo dây đường hạ áp và đang triển khai đường trung áp để chuẩn bị cấp điện lưới quốc gia cho nhân dân địa phương.

Không ỷ lại vào Nhà nước, Pá Lau cũng đang tích cực phát huy nội lực để vươn lên xóa đói giảm nghèo. Mục tiêu đặt ra là giảm tỷ lệ hộ nghèo từ 4,5 - 5%/năm được Đảng bộ, chính quyền và nhân dân nỗ lực thực hiện. Vụ chiêm, cả xã phấn đấu gieo cấy được 40 ha lúa, đạt 125% kế hoạch và tăng 8 ha so với cùng kỳ năm 2008.

Cùng với bảo đảm đủ nước tưới, phân bón thì người dân đã biết áp dụng các biện pháp canh tác khoa học nên năng suất bình quân đạt 4,8 tấn/ha, sản lượng ước đạt 192 tấn so với kế hoạch huyện giao và tăng 60,8 tấn so với cùng kỳ. Trước đây, ở Pá Lau còn tình trạng nhiều hộ chưa khai hoang ruộng nước mà chỉ gieo cấy lúa nương, có thời điểm diện tích lúa nương lên tới 120 ha. Nhờ tích cực vận động, nhân dân đã chuyển đổi một phần sang trồng ngô, trồng sắn nên diện tích bây giờ còn 77 ha; diện tích trồng sắn là 70 ha.

Đối với cây ngô xuân hè, kế hoạch đặt ra gieo trồng 60 ha song kiểm tra thực tế chỉ đạt 55 ha. Nguyên nhân thiếu hụt diện tích một phần do nắng hạn nên tỷ lệ cây nảy mầm thấp dẫn đến không bảo đảm mật độ; phần khác do trình độ áp dụng kỹ thuật của một bộ phận nhân dân còn thấp, tra nhiều hạt cùng một hốc nên thiếu hụt giống. Cán bộ khuyến nông đã hướng dẫn người dân cách chăm sóc, đến nay, hầu hết các diện tích ngô đều phát triển tốt. Chăn nuôi cũng là một thế mạnh đang được địa phương thúc đẩy.

Song song với làm tốt việc tiêm phòng, phun thuốc khử trùng để tránh dịch bệnh, xã vận động nhân dân làm chuồng trại, trồng cỏ để chăn nuôi đại gia súc. Bây giờ, Pá Lau đã có đàn trâu 301 con, đàn bò 104 con và 435 đầu lợn, so với cùng kỳ đàn lợn giảm nhưng đàn trâu, bò tăng vài chục con. Tương lai, tổng đàn tăng lên và chăn nuôi sẽ mang lại nguồn thu khá, góp phần tăng thu nhập cho người dân.

Một nguyên nhân xã hội dẫn đến tỷ lệ hộ nghèo cao ở Pá Lau chính là chưa thực hiện tốt công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình. Tình trạng sinh con thứ ba trở lên khá phổ biến, kể cả gia đình cán bộ, đảng viên. Tuy xã có 227 hộ nhưng nhân khẩu tới 1.322 người, bình quân trên 5 nhân khẩu/hộ. Đất không đẻ, người tăng nhanh đang níu đói nghèo ở lại với nơi này.

 Xác định rõ điều đó, Pá Lau đã tập trung làm cuộc cách mạng về dân số. Xã tập trung làm tốt chiến dịch truyền thông chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình và tuyên truyền, vận động 202 phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ áp dụng các biện pháp tránh thai, phấn đấu giảm tỷ lệ phát triển dân số tự nhiên xuống còn 0,8%. Đảng bộ cũng nghiêm túc kiểm điểm 12 đảng viên vi phạm chính sách dân số - kế hoạch hóa gia đình thời gian từ năm 2003 - 2008. Chính vì vậy, sáu tháng đầu năm 2009, không có trường hợp gia đình cán bộ, đảng viên nào sinh con thứ ba. Thực hiện đồng bộ phát triển kinh tế với các chính sách an sinh xã hội, Pá Lau đang từng bước vươn lên khắc phục những khó khăn, yếu kém để xóa đói giảm nghèo bền vững.

N.H