Nếu như trong mùa khô hanh năm 2009-2010, Trạm Tấu có tới 19 vụ cháy, với tổng số 500 ha rừng bị thiệt hại, trong đó có 300 ha rừng tự nhiên thì từ đầu vụ khô hanh 2011 đến nay trên địa bàn huyện chưa xảy ra vụ nào.

Ông Nguyễn Trọng Nam - Hạt phó Hạt Kiểm lâm huyện cho biết: “Ngoài những thuận lợi về điều kiện thời tiết thì việc tổ chức rút kinh nghiệm, huy động sự vào cuộc của các ban, ngành và đẩy mạnh tuyên truyền ý thức của người dân trong phòng cháy chữa cháy rừng (PCCCR) là những nhân tố giúp Trạm Tấu không xảy ra cháy rừng”.

Cũng theo ông Nam, ngay sau khi kết thúc công tác PCCCR năm 2009-2010, huyện Trạm Tấu đã họp rút kinh nghiệm, tìm nguyên nhân các vụ cháy rừng, đồng thời đưa ra các giải pháp cụ thể bảo vệ rừng.

Theo đó, nguyên nhân chủ yếu của 19 vụ cháy rừng năm 2009-2010 được xác định là do sự bất cẩn, thiếu ý thức của một số người dân khi đốt nương làm rẫy, đốt bãi chăn thả cho gia súc. Bên cạnh đó còn phải kể đến sự khắc nghiệt của thời tiết khi có những thời điểm 60 ngày liên tiếp không có trận mưa nào, mức cháy rừng luôn ở cấp 5, cấp cực kỳ nguy hiểm.

Xác định rõ nguyên nhân nên ngay khi bước vào mùa khô hanh 2011, Trạm Tấu đã tiến hành kiện toàn lại ban chỉ huy PCCCR từ huyện đến xã, đồng thời chỉ đạo ngành kiểm lâm, công an tổ chức hội nghị tại 3 khu (khu 1, khu 2, khu 3) để đề ra nhiệm vụ cụ thể cho từng khu.

Công tác tuyên truyền được mở rộng cả hình thức và nội dung. Ngoài tờ rơi, áp phích, biển báo còn tuyên truyền bằng tiếng Mông trên hệ thống đài truyền thanh, trên xe thông tin lưu động. Trước đây đối tượng chính trong các buổi tuyên truyền chủ yếu là đàn ông nhưng nay mở rộng thêm đối tượng là phụ nữ bởi đây thường là những người trực tiếp lên rừng làm rẫy.

Rút kinh nghiệm những năm trước, khi mà các vụ cháy rừng thường là do sự thiếu ý thức, hiểu biết của người dân trong đốt nương làm rẫy, năm nay lực lượng kiểm lâm Trạm Tấu đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn người dân đốt nương làm rẫy theo đúng quy trình kỹ thuật. Ông Nam cho biết: “Việc hướng dẫn được tiến hành tỷ mỷ đúng như phương pháp “cầm tay chỉ việc” tại các hội nghị đầu bờ trong sản xuất nông nghiệp”.

Theo đó, với những diện tích có thể đốt nương làm rẫy thì người dân phải đăng ký với thôn, xã, phải ấn định ngày tháng cụ thể khi điều kiện thời tiết thuận lợi và khi đốt phải có sự hướng dẫn trực tiếp của cán bộ kiểm lâm. Còn tại những cánh rừng có nguy cơ xảy ra cháy lớn thì kiên quyết không cho đốt.

Báo cáo của kiểm lâm huyện cho thấy, từ đầu vụ khô hanh đến nay có trên 100 mảnh nương được đốt làm rẫy thì tất cả đều được đăng ký với chính quyền địa phương và được sự hướng dẫn trực tiếp của cán bộ kiểm lâm, do vậy đã không có vụ cháy rừng đáng tiếc nào xảy ra.

Ngoài việc đốt nương làm rẫy, tình trạng đốt rừng làm bãi chăn thả cho trâu, bò cũng là một trong những nguyên nhân gây ra cháy rừng. Xác định được nguyên nhân này nên huyện Trạm Tấu đã tiến hành hướng dẫn người dân đốt nương theo đúng quy trình kỹ thuật tại 69 bãi chăn thả ở các thôn, bản.

Bên cạnh đó còn phải kể đến sự vào cuộc của chính quyền địa phương các xã. Nếu như trước kia ở một vài nơi còn coi việc giữ rừng là của riêng kiểm lâm thì nay xã nào để xảy ra cháy rừng thì bí thư hoặc chủ tịch xã sẽ phải chịu trách nhiệm trước lãnh đạo huyện.

Không chỉ tiến hành tuyên truyền, ký cam kết không phá rừng, đốt rừng bừa bãi tới từng hộ dân, tuyên truyền không trồng cây thuốc phiện và buôn bán ma túy, các xã, thị trấn còn chủ động liên kết với nhau để giải quyết những vấn đề về nương rẫy, qua đó đã hạn chế được tình trạng đốt nương bừa bãi của người dân vùng cao.

Hùng Cường