P.V: Xin đồng chí cho biết mục đích, ý nghĩa chính trị pháp lý của Ngày Pháp luật Việt Nam?

Đồng chí Nguyễn Ngọc Sơn: Ngày 9 tháng 11 năm 1946, Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa đã thông qua Hiến pháp đầu tiên, một sự kiện chính trị-pháp lý trọng đại, mở đầu công tác lập hiến, lập pháp của Nhà nước ta.

Trải qua từng giai đoạn của cách mạng, từng thời kỳ bảo vệ, xây dựng và phát triển, kể từ khi Hiến pháp năm 1946 được ban hành, đến nay đất nước ta đã có 4 bản Hiến pháp, đó là: Hiến pháp năm 1959, Hiến pháp năm 1980, Hiến pháp năm 1992 và tại kỳ họp thứ sáu, Quốc hội khóa XIII sẽ xem xét thông qua Dự thảo Hiến pháp năm 1992 (sửa đổi, bổ sung) nhưng tư tưởng lập hiến, những giá trị dân chủ, quyền con người, quyền công dân, tư tưởng và mô hình tổ chức nhà nước của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân được ghi nhận trong Hiến pháp 1946 luôn là sợi chỉ đỏ xuyên suốt tất cả các bản Hiến pháp và toàn bộ hệ thống pháp luật Việt Nam.

Xuất phát từ ý nghĩa giá trị này, theo đề xuất của Chính phủ, ngày 9 tháng 11, ngày ban hành Hiến pháp 1946 được xác định là Ngày Pháp luật nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (viết tắt là Ngày Pháp luật Việt Nam) đã được Quốc hội khóa XIII nhất trí thông qua tại kỳ họp thứ 3 ngày 20 tháng 6 năm 2012. Điều 8 Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật quy định: “Ngày 9 tháng 11 hằng năm là Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Ngày Pháp luật được tổ chức nhằm tôn vinh hiến pháp, pháp luật, giáo dục ý thức thượng tôn pháp luật cho mọi người trong xã hội”.

Như vậy, sau quy định của Hiến pháp về ngày Quốc khánh (2-9), đây là lần đầu tiên chúng ta có một đạo luật quy định một sự kiện chính trị, pháp lý được tổ chức hàng năm, đó là Ngày Pháp luật nước CHXHCN Việt Nam. Điều này đã khẳng định mục đích, ý nghĩa chính trị pháp lý hết sức to lớn của Ngày Pháp luật Việt Nam.

- Vậy nội dung, hình thức tổ chức Ngày Pháp luật được quy định như thế nào, thưa đồng chí?

Ngày Pháp luật Việt Nam được tổ chức với 5 nội dung trọng tâm sau:

Một là: Khẳng định vị trí, vai trò của hiến pháp, pháp luật trong quản lý nhà nước và đời sống xã hội.

Hai là: Giáo dục cán bộ, công chức, viên chức và người dân ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật, ý thức bảo vệ pháp luật, lợi ích của việc chấp hành pháp luật.

Ba là: Tuyên truyền, phổ biến các quy định của Hiến pháp, pháp luật, thiết thực với đời sống của nhân dân, gắn với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị.

Bốn là: Vận động nhân dân nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật.

Năm là: Biểu dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân tiêu biểu trong xây dựng pháp luật, thực thi pháp luật, phổ biến giáo dục pháp luật, gương người tốt việc tốt trong thực hiện pháp luật.

Hình thức tổ chức Ngày Pháp luật Việt Nam cũng rất phong phú, đa dạng như mít tinh, hội thảo, tọa đàm, trao đổi những nội dung về pháp luật có liên quan mật thiết đến đời sống sinh hoạt hoặc từng lĩnh vực công tác hoặc có thể tổ chức cuộc thi tìm hiểu pháp luật như thi viết, thi qua mạng Internet, thi qua các phương tiện thông tin đại chúng; sân khấu hóa; tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật lưu động, thông qua các cuộc triển lãm hoặc bằng những hình thức khác theo hướng dẫn của Bộ Tư pháp.

Thông qua sinh hoạt Ngày Pháp luật Việt Nam, nhiều văn bản, quy định mới của pháp luật sẽ được tuyên truyền, phổ biến trực tiếp sâu rộng tới cán bộ, công chức, viên chức trong cơ quan nhà nước, người lao động trong các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, dịch vụ và đông đảo các tầng lớp quần chúng nhân dân các dân tộc trên địa bàn. Qua đó, một mặt nhằm góp phần nâng cao trình độ nhận thức, hiểu biết pháp luật và ý thức thượng tôn pháp luật, nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật cho mọi người; mặt khác cũng tạo điều kiện để mỗi người dân được tham gia thể hiện sự hiểu biết của mình về pháp luật, trên cơ sở đó có những ý kiến tham gia thiết thực vào công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật, đảm bảo pháp luật thực sự là công cụ quản lý của Nhà nước và đi vào cuộc sống.

Sân khấu hóa hình thức tuyên truyền pháp luật cho thanh niên. (Ảnh: Minh Lý)

- Là năm đầu tiên tổ chức thực hiện Ngày Pháp luật Việt Nam, đồng chí có thể cho biết những nội dung hoạt động Ngày Pháp luật trên địa bàn tỉnh Yên Bái đã, đang và sẽ được triển khai như thế nào?

Ngày Pháp luật Việt Nam được tổ chức hằng năm nhằm tôn vinh, đề cao giá trị của hiến pháp, pháp luật trong Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa, giáo dục ý thức thượng tôn pháp luật cho mọi người trong xã hội. Căn cứ hướng dẫn, chỉ đạo tại các Văn bản số 6902/BTP-PBGDPL ngày 25-9-2013 và Văn bản số 7433/BTP-PBGDPL ngày 30-10-2013 của Bộ Tư pháp về việc triển khai thực hiện Ngày Pháp luật Việt Nam, với chủ đề “Toàn dân xây dựng, thi hành và bảo vệ Hiến pháp vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, Sở Tư pháp đã tham mưu giúp UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 113/KH-UBND ngày 28-10-2013 về việc tổ chức thực hiện Ngày Pháp luật Việt Nam năm 2013 trên địa bàn tỉnh.

Sở cũng đã có văn bản hướng dẫn cụ thể các sở, ngành, các huyện, thị xã, thành phố tổ chức triển khai các nội dung hoạt động theo chỉ đạo của Bộ Tư pháp và Kế hoạch của UBND. Nhiều cơ quan, đơn vị cũng đã sớm ban hành kế hoạch tổ chức Ngày Pháp luật Việt Nam như Công an tỉnh, Hội Nông dân tỉnh, huyện Văn Yên.

Tại trung tâm  tỉnh, từ ngày 4 đến ngày 10 tháng 11 năm 2013, treo băng rôn với những khẩu hiệu tuyên truyền về Ngày Pháp luật Việt Nam trên các trục đường phố lớn, khu đông dân cư. Vào thứ bảy, ngày 09-11-2013, đúng Ngày Pháp luật Việt Nam, sẽ tổ chức tuyên truyền lưu động qua hệ thống loa truyền thanh trên địa bàn thành phố Yên Bái.

Cùng với các hình thức trên, Hội đồng phối hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật của tỉnh tổ chức Hội nghị Ngày Pháp luật Việt Nam, quán triệt Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật và Nghị định số 28/NĐ-CP ngày 4-4-2013 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật; biên soạn, phát hành tờ gấp  tuyên truyền với số lượng 13.000 tờ phục vụ cho Ngày Pháp luật Việt Nam.

Các ngành thành viên của Hội đồng phối hợp sẽ tăng cường phổ biến, tuyên truyền sâu rộng các nội dung pháp luật có liên quan mật thiết đến đời sống, sinh hoạt, làm việc hàng ngày để mọi tổ chức, cá nhân tập trung nghiên cứu, tìm hiểu pháp luật, góp phần đưa các quy định của pháp luật đi vào cuộc sống như pháp luật về đất đai, pháp luật về hôn nhân, gia đình, pháp luật về an toàn giao thông, pháp luật về vệ sinh an toàn thực phẩm, bảo vệ người tiêu dùng; pháp luật về khiếu nại, tố cáo, tiếp công dân, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế; pháp luật về phòng, chống các tệ nạn xã hội như cờ bạc, mại dâm, ma túy, HIV/AIDS...

Với những hoạt động phong phú về nội dung, đa dạng về hình thức, Ngày Pháp luật Việt Nam được tổ chức lần đầu tiên sẽ thực sự là một điểm nhấn, một dấu mốc, một sự kiện chính trị - pháp lý quan trọng của đất nước, của mỗi địa phương, từ đó lan tỏa sâu rộng, để từ một ngày này (ngày 9 tháng 11) sẽ góp phần làm cho 364 ngày còn lại trong năm đều là Ngày Pháp luật, tạo tiền đề  triển khai tốt hơn nữa công tác xây dựng pháp luật và công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trong những năm tiếp theo.

- Xin trân trọng cảm ơn đồng chí!

Q.N (thực hiện)