Có ba nguyên nhân dẫn đến hồ sơ đăng ký dự thi giảm mạnh. Một là, số lượng học sinh lớp 12 năm nay giảm khoảng 1.000 em so với năm 2013. Hai là, một số học sinh nộp hồ sơ trực tiếp tại trường đại học, cao đẳng tổ chức tuyển sinh riêng (các ngành xét tuyển kết quả học tập trung học phổ thông). Ba là, các trường trung học phổ thông, trung tâm giáo dục thường xuyên đã làm tốt hơn công tác tuyên truyền, hướng nghiệp cho học sinh.

Cũng cần ghi nhận một tác động trở lại từ thực tiễn trong thi cử, chọn ngành nghề những năm gần đây, đó là, còn rất nhiều sinh viên tốt nghiệp ĐH, CĐ ra trường nhưng vẫn chưa tìm được việc làm, trong khi học các trường đào tạo nghề với thời gian học ngắn, chi phí ít hơn, có nhiều cơ hội tìm được việc làm hơn. Vì vậy, học sinh và gia đình học sinh đã thận trọng hơn khi chọn trường, chọn nghề với quan điểm: chọn trường, chọn nghề theo năng lực và sở trường, việc đăng ký dự thi  theo cảm tính, phong trào đã giảm dần nên tình trạng hồ sơ ảo giảm mạnh trong năm nay. Ở góc độ ngành chuyên môn, đây là kết quả ban đầu của công tác giáo dục hướng nghiệp, phân luồng học sinh của ngành giáo dục đào tạo.

Hồ sơ đăng ký dự thi (ĐH, CĐ) các khối năm 2014: + Khối A: 2. 328 hồ sơ, giảm 1.045 hồ sơ + Khối B: 1.588 hồ sơ, giảm 481 hồ sơ + Khối C: 1.259 hồ sơ , giảm 495 hồ sơ + Khối D1: 1.096 hồ sơ , giảm 210 hồ sơ + Khối A1: 632 hồ sơ, giảm 10 hồ sơ + Khối năng khiếu: 418 hồ sơ , giảm 336 hồ sơ

Với các trường CĐ của tỉnh, năm nay, trong 3 trường CĐ thì Trường CĐ Sư phạm Yên Bái tổ chức thi 3 chung, Trường CĐ Văn hóa - Nghệ thuật và Du lịch tự chủ tuyển sinh, Trường CĐ Y tế  xét tuyển điểm thi 3 chung. Cụ thể, Trường CĐ Sư phạm Yên Bái, số lượng hồ sơ đăng ký dự thi 665 hồ sơ, giảm 500 hồ sơ so với năm 2013. Trong đó, khối A: 107 hồ sơ, khối A1: 25 hồ sơ, khối D1: 30 hồ sơ, khối C: 223 hồ sơ, khối M: 280 hồ sơ. Các ngành tuyển sinh năm nay là: giáo dục Tiểu học, giáo dục Mầm non, sư phạm Tiếng Anh, sư phạm Ngữ văn, sư phạm Vật lý. Với Trường CĐ Văn hóa -  Nghệ thuật và Du lịch, có 12 hồ sơ đăng ký dự thi. Toàn bộ hồ sơ thi đều tập trung vào ngành thanh nhạc (khối N ).

Về chính sách ưu tiên trong tuyển sinh cho thí sinh vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn, theo quy định của Quy chế tuyển sinh ĐH, CĐ hệ chính quy hiện hành, những thí sinh có hộ khẩu thường trú từ ba năm trở lên, học ba năm và tốt nghiệp THPT tại các huyện nghèo (học sinh học phổ thông dân tộc nội trú tính theo hộ khẩu thường trú), tính đến ngày nộp hồ sơ đăng ký xét tuyển theo quy định tại Nghị quyết số 30a/2008/NQ-CP ngày 27/12/2008 của Chính phủ về Chương trình hỗ trợ giảm nghèo nhanh và bền vững đối với 62 huyện nghèo được xét tuyển thẳng vào các trường ĐH, CĐ. Những thí sinh này phải học bổ sung kiến thức 1 năm học trước khi vào học chính thức tại các trường ĐH, CĐ đã xét tuyển.

T.A