Già làng Tráng Su Vang - một trong những người đầu tiên lập nghiệp và khai hoang vùng đất này nhớ lại: “25 năm trước, khi chúng tôi di cư về đây, khắp bản vẫn còn là rừng già rậm rạp. Cái Ao Ếch lúc ấy là nơi cho lợn rừng, hươu, nai, khỉ... về uống nước, đằm tắm. Sau những trận mưa rào, các loài ếch nhái kéo nhau về sinh đẻ nên khu rừng này mang tên Ao Ếch do các thợ săn bắn đặt. Sau này, thôn được thành lập, người ta cũng đặt tên luôn là Ao Ếch”.

Với sức lao động của con người, thung lũng Ao Ếch giờ đã trở thành bãi ruộng màu mỡ và đồi rừng rậm rạp được thay bằng đồi quế, bồ đề. Những thửa ruộng, những cánh rừng ấy là nguồn nuôi sống và là nơi để 80 hộ dân của thôn canh tác trồng cấy. 80 hộ dân, có hộ chuyển sang đây từ huyện Mù Cang Chải, hộ đến từ huyện Bắc Hà và Si Ma Cai của tỉnh Lào Cai. Điều đặc biệt, người Mông Ao Ếch không cần được tuyên truyền hay vận động nhưng đã ăn chung một tết Nguyên đán từ 25 năm nay.

Ông Tráng Chống Chảo là Trưởng thôn đầu tiên của Ao Ếch cho biết: “Phong tục, tập quán, cái hay, cái đẹp của dân tộc, chúng tôi không bỏ. Cuộc sống mới ở nơi này, con cháu phải đi học chữ, còn người lớn tích cực sản xuất tăng vụ, xen canh, luân canh...

Hơn nữa, tự mỗi người xác định phải tập trung lao động sản xuất để nâng cao đời sống. Lúc bấy giờ, dân còn ít, cả thôn chưa đến 20 hộ. Mọi người tự bảo nhau, ăn chung tết với các thôn bản, dân tộc khác ở địa phương vừa để giao lưu cho vui, để phù hợp với tình hình sản xuất lại vừa thuận lợi cho việc học tập của con cháu.

Cứ như thế, năm này qua năm khác, vui tết chung thành quen”. Từ suy nghĩ đó, nhân dân chẳng lãng phí thời gian tổ chức ăn uống kéo dài hết nhà này sang nhà nọ như ở quê cũ; chẳng mổ trâu, không mổ lợn mà đều để dành vào dịp tết Nguyên đán và quan trọng là đồng bào đã kịp gieo cấy vụ đông xuân đúng thời vụ.

Trưởng bản Tráng A Giàng phấn khởi: “Nhờ các chương trình, chính sách đầu tư, hỗ trợ của Nhà nước, thôn đã có gần chục hộ nghèo được cấp giống trâu, bò về nuôi sinh sản đang phát triển tốt. Vụ đông xuân 2014 -  2015, thôn đã vận động bà con cấy 100% diện tích ruộng nước để giảm tỷ lệ hộ thiếu đói trong mùa giáp hạt tới”.

Trên 10ha ruộng bậc thang chuẩn bị vào vụ mới, những nhánh mạ đang bén rễ, đón tia nắng sớm của mùa xuân. Hàng trăm héc-ta quế và bồ đề cũng như đua nhau thay áo. Một số mô hình sản xuất mới có triển vọng và khai thác được tiềm năng đất đai như trồng quế, chăn nuôi gia súc, gia cầm tổng hợp đã được nhân dân áp dụng phát triển. Đó là tín hiệu hứa hẹn một năm mới ấm no, hạnh phúc sẽ đến với Ao Ếch cùng mùa xuân.

A Mua