Xác định công tác phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn và đẩy lùi tệ nạn xã hội cũng như phòng chống HIV/AIDS là trách nhiệm của toàn xã hội. Năm 2009, Thành ủy Yên Bái đã ban hành Nghị quyết 08 về "Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng bộ trong công tác phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tệ nạn xã hội và phòng chống HIV/AIDS trên địa bàn thành phố giai đoạn 2009 - 2010 và đến năm 2015".

Điểm nổi bật trong 5 năm thực hiện Nghị quyết 08 chính là sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong công tác phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tệ nạn xã hội và phòng chống HIV/AIDS.

Công tác phòng ngừa tệ nạn xã hội và phòng chống HIV/AIDS đã được quan tâm, đẩy mạnh như: tuyên truyền rộng khắp trên các phương tiện thông tin đại chúng; tuyên truyền có chiều sâu thông qua các hội, đoàn thể; tuyên truyền trực tiếp thông qua hoạt động của hội, đoàn thể, tình nguyện viên...

 17/17 xã, phường đã tổ chức ký cam kết không vi phạm tệ nạn xã hội với các chi bộ trực thuộc, hộ gia đình, các cơ sở kinh doanh dịch vụ. Đã có 100% đoàn viên, thanh, thiếu niên cam kết không nghiện ma tuý, vướng mắc các tệ nạn xã hội, xây dựng lối sống lành mạnh.

Hội Phụ nữ thành phố duy trì hiệu quả các câu lạc bộ như mô hình: "Phòng chống ma túy và tệ nạn xã hội", "Phụ nữ với công tác chăm sóc người nhiễm HIV/AIDS" gắn với phong trào "Cha mẹ phòng, chống ma túy và giáo dục trẻ em hư tại cộng đồng" và phong trào "Gia đình không có người nghiện ma túy và vi phạm pháp luật"…

Nhiều địa phương như phường Hồng Hà, Yên Ninh, Minh Tân, Đồng Tâm, Nam Cường, Hợp Minh và các xã Văn Tiến, Phúc Lộc, Minh Bảo, Âu Lâu đã vận động toàn dân tích cực tham gia phòng, chống các loại tệ nạn xã hội và lây nhiễm HIV/AIDS.

Trong 5 năm, với sự vào cuộc tích cực của cộng đồng, các lực lượng chức năng của thành phố đã bắt giữ 300 vụ với 599 đối tượng liên quan đến ma túy; thu giữ 476,1 gam hêrôin, 119,1 gam cần sa, 24,8 gam ketamin, 3,6 kg quả thuốc phiện tươi; vô hiệu hóa 26 điểm phức tạp về cờ bạc; bắt 112 vụ, 605 đối tượng liên quan đến cờ bạc; tiến hành truy tố, xét xử 330 vụ, 482 bị cáo phạm tội về ma tuý; 42 vụ án liên quan đến cờ bạc và 29 bị cáo phạm tội về mại dâm.

Đặc biệt, công tác phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn đã có những kết quả thiết thực. Tính đến cuối năm 2014, trên địa bàn thành phố có 1.368 người nhiễm HIV, 594 người chuyển sang giai đoạn AIDS, 243 người đã tử vong. Thành phố đã lập hồ sơ điều trị ARV cho 161 bệnh nhân, cấp phát 1.147.643 bơm kim tiêm và  625.488 bao cao su; thu hồi và tiêu hủy 886.759 bơm kim tiêm bẩn.

Triển khai các chương trình: truyền thông thay đổi hành vi; chăm sóc tư vấn, hỗ trợ người nhiễm; can thiệp giảm tác hại; dự phòng lây truyền từ mẹ sang con; phòng chống các bệnh lây truyền qua quan hệ tình dục; giám sát phát hiện và điều trị HIV/AIDS đồng thời trang bị cho đội ngũ cán bộ ban, ngành, đoàn thể các kỹ năng truyền thông về HIV/AIDS, tiếp cận với người nhiễm HIV/AIDS để người nhiễm giảm bớt mặc cảm, hòa nhập tốt và giảm thiểu khả năng lây nhiễm cho cộng đồng.

Những hoạt động thiết thực trong giám sát dịch HIV/AIDS và can thiệp giảm tác hại dự phòng lây nhiễm HIV đã góp phần kiểm soát, ngăn chặn dịch bệnh HIV/AIDS lây lan trên địa bàn. Cùng với đó, thành phố đã tạo được cơ chế phối hợp thực hiện đồng bộ, phát huy được sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân tham gia phòng, chống các loại tệ nạn xã hội và phòng chống lây nhiễm HIV/AIDS cũng như có các biện pháp xử lý nghiêm khắc với những đối tượng phạm tội về tệ nạn xã hội.

Chất lượng và hiệu quả các biện pháp phòng ngừa tội phạm, tệ nạn xã hội từ cơ sở được nâng cao, tạo sự chuyển biến về trật tự xã hội, giữ vững kỷ cương pháp luật, xây dựng môi trường sống lành mạnh, nếp sống và làm việc theo pháp luật, tạo khí thế mới và phát huy được nguồn lực to lớn trong đấu tranh phòng, chống tội phạm. Qua đó, góp phần kiềm chế sự gia tăng của các loại tội phạm, làm giảm thiểu được một số loại tội phạm nghiêm trọng.

Có thể nói, Nghị quyết 08 của Thành ủy Yên Bái về "Tăng cường lãnh đạo công tác phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi các loại tệ nạn xã hội và lây nhiễm HIV/AIDS giai đoạn 2009 - 2010 và đến năm 2015" đã tạo  sự chuyển biến trong nhận thức của cấp ủy, chính quyền, đoàn thể và nhân dân trong công tác phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn đẩy lùi tệ nạn xã hội và phòng chống HIV/AIDS.

Có được kết quả trên chính là nhờ thành phố Yên Bái đã phát động phong trào thường xuyên, rộng khắp, toàn diện ở tất cả các cơ quan, doanh nghiệp, cộng đồng, qua đó đã phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và sức mạnh toàn dân, tạo tiền đề vững chắc trong công tác đấu tranh phòng chống tệ nạn xã hội và phòng chống lây nhiễm HIV/AIDS ở thành phố Yên Bái.

CHUNG TAY ĐẨY LÙI HIV Bà Phùng Thị Thanh Vân - Phó chủ tịch UBND phường Nguyễn Thái Học: Trong những năm qua, phường Nguyễn Thái Học đã riển khai nhiều hoạt động tuyên truyền, vận động người dân tham gia phòng chống tệ nạn xã hội, đẩy mạnh phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc gắn với cuộc vận động toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư, tăng cường xã hội hóa công tác phòng chống ma túy và các loại tệ nạn xã hội; phát huy truyền thống tương thân, tương ái tại các tổ dân phố trong việc giúp đỡ, không kì thị, phân biệt đối xử với người nghiện ma túy và người có H; tổ chức các hoạt động truyền thông phòng chống HIV/AIDS cho hội viên, đoàn viên và người dân, để mọi người dân hiểu rõ về tác hại của HIV/AIDS, từ đó điều chỉnh hành vi và biết cách tự bảo vệ mình trước nguy cơ lây nhiễm, biết cách chăm sóc, hỗ trợ bệnh nhân HIV/AIDS đồng thời không còn phân biệt đối xử, kỳ thị với người bệnh nhằm tạo sự đồng thuận cao trong xã hội để cùng chung tay đẩy lùi HIV/AIDS. Ông Nguyễn Văn Chiến - Phó giám đốc Trung tâm Y tế thành phố Yên Bái: Trung tâm Y tế thành phố Yên Bái thường xuyên tăng cường công tác truyền thông giảm thiểu tác hại lây nhiễm HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư, trong đó thực hiện truyền thông gián tiếp thông qua các cơ quan truyền thông. báo chí; thực hiện truyền thông trực tiếp thông qua đội ngũ tuyên truyền viên tại cộng đồng dân cư, tập trung vào những đối tượng người nghiện hút ma túy, mại dâm, người thường xuyên đi làm ăn xa; tổ chức tuyên truyền phòng chống HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư thông qua các cuộc họp tổ nhân dân, các chiến dịch truyền thông, pa nô tuyên truyền. Trung tâm còn triển khai can thiệp giảm thiểu tác hại của HIV/AIDS như cấp phát bơm kim tiêm sạch, bao cao su, dự phòng lây truyền HIV/AIDS từ mẹ sang con đối với 100% bà mẹ mang thai; thực hiện điều trị ARV tại Trung tâm và các trạm y tế xã, phường.   Ông Đỗ Trung Thành - Chủ nhiệm Câu lạc bộ Nắng Hồng (phường Yên Ninh): Câu lạc bộ Nắng Hồng của chúng tôi có 29 thành viên, gồm những người có H và cả những người là thân nhân của người nhiễm HIV/AIDS. Trong các buổi sinh hoạt câu lạc bộ, chúng tôi mang chính nỗi lòng của mình để chia sẻ kinh nghiệm phòng, chống bệnh tật cho những người cùng cảnh ngộ. Cùng đó, chúng tôi tư vấn về việc điều trị thuốc ARV cũng như các tác dụng phụ đối với một số người. Ngoài ra, chúng tôi còn tiếp cận và tuyên truyền về HIV/AIDS cho các đối tượng nghiện chích ma túy, người nhiễm HIV, gia đình người nhiễm HIV, cùng nhau quan tâm đến từng hoàn cảnh của thành viên câu lạc bộ để các thành viên vượt qua mặc cảm bệnh tật, sống tích cực, sống có ích, góp phần làm giảm nguy cơ lây nhiễm HIV trong cộng đồng.

Bích Liên - Thanh Nghị
(Đài TT - TH thành phố Yên Bái)