Nga Quán là một trong những xã tiêu biểu thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới (XDNTM) của huyện Trấn Yên và cả tỉnh. Giống như nhiều địa phương khác, con đường đi lên NTM ở Nga Quán không hề dễ, quá trình thực hiện cần có sự quan tâm đầu tư của Nhà nước, sự đồng lòng, quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền và người dân địa phương.
Thực tiễn cho thấy, trong quá trình thực hiện 19 tiêu chí NTM thì một trong những tiêu chí khó thực hiện nhất, khi đã đạt được thì khó duy trì nhất chính là tiêu chí về môi trường. Nguyên nhân là do môi trường nông thôn đang chịu sức ép ô nhiễm ngày càng lớn từ sự gia tăng dân số, sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) bừa bãi hay việc bỏ trống khâu xử lý chất thải trong chăn nuôi, chất thải nông nghiệp, sinh hoạt, sản xuất nghề…
Là xã nằm tiếp giáp với trung tâm huyện lỵ, có tỉnh lộ Yên Bái - Khe Sang chạy qua, quá trình đô thị hóa ở Nga Quán diễn ra khá nhanh. Cùng với đó là đời sống kinh tế đi lên, các ngành nghề thương mại, dịch vụ phát triển… và bài toán về môi trường càng trở nên khó giải, nhất là vấn đề rác thải sinh hoạt.
Những câu hỏi theo kiểu "Rác thải sinh hoạt ở nông thôn đi về đâu?” cũng đã được đặt ra ở Nga Quán khi mà thói quen xả rác ra vườn, ra bãi đã hình thành từ lâu đời, trong khi dân số ngày càng tăng, lượng rác ngày càng lớn và các loại rác chậm phân hủy chiếm tỷ lệ ngày càng nhiều trong túi rác của các hộ gia đình.
Phó Bí thư Đảng ủy xã Nga Quán - Lê Thị Kim Chung cho biết: Nhận thức rõ tầm quan trọng của vấn đề môi trường, đặc biệt trong quá trình XDNTM, xã tập trung tuyên truyền để cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân trên địa bàn xã nâng cao nhận thức về vấn đề môi trường, có ý thức trách nhiệm chung tay bảo vệ môi trường sống như: việc sử dụng, bảo quản, thu gom bao bì thuốc BVTV; chất thải trong chăn nuôi, nhất là chăn nuôi công nghiệp, quy mô lớn; chất thải trong sản xuất kinh doanh và rác thải sinh hoạt đã được đặt ra…
Song song với đó, xã triển khai xây dựng những bể thu gom vỏ bao bì thuốc BVTV trên các cánh đồng; vận động nhân dân đào hố rác và sử dụng men vi sinh để xử lý rác thải trong các hộ gia đình; đối với các hộ dân thuộc các thôn nằm dọc tuyến đường Yên Bái - Khe Sang thì vận động ký hợp đồng, nộp phí thu gom rác với Đội Dịch vụ môi trường Trấn Yên…
Là địa phương có trình độ dân trí khá cao nên khi được tuyên truyền vận động, ý thức của người dân được nâng lên rõ rệt, tình trạng rác thải đựng trong túi ni- lông vứt bừa bãi ven đường tuyệt nhiên không còn; trên các cánh đồng, bao bì thuốc BVTV được thu gom vào tiêu hủy…
Đặc biệt, mới đây, UBND xã Nga Quán đã phối hợp với Hội Phụ nữ huyện triển khai nhân rộng mô hình phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn và xử lý rác hữu cơ bằng công nghệ men vi sinh Bokashi.
Theo đó, các hộ gia đình thực hiện việc phân loại rác thải sinh hoạt ngay tại gia đình, những loại rác có thể tái chế thì mang đến điểm thu gom tập trung để bán phế liệu lấy tiền thực hiện công tác an sinh xã hội; nguồn rác hữu cơ đem ngâm ủ trong thùng nhựa, kết hợp với men vi sinh, sản phẩm thu được là dung dịch dạng lỏng, pha với nước theo tỷ lệ làm phân bón dạng nước tưới và phần xác rác làm phân bón lót giúp cây trồng phát triển mạnh, cho năng suất cao và chống chịu được sâu bệnh.
Nga Quán đã vững bước trên con đường NTM, đường làng, ngõ xóm không chỉ phong quang, sạch đẹp, không khí trong lành mà những con đường hoa, những tiểu công viên, khu vui chơi… đã hiện hữu, khẳng định đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao.
Lê Phiên