■ Bạn Trương Văn Nam ở thành phố Yên Bái hỏi: Vợ tôi tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện từ tháng 4/2013 đến nay và không tham gia các khoảng thời gian như sau: tháng 10/2013 đến tháng 3/2014; tháng 1/2015 đến tháng 12/2020. Vậy, tôi muốn đóng bù thời gian không tham gia được không? Nếu được thì tôi phải chuẩn bị những thủ tục gì?
BHXH tỉnh Yên Bái trả lời: Theo quy định tại Điều 12, Nghị định số 134/2015/NĐ-CP ngày 29/12/2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật BHXH về BHXH tự nguyện (có hiệu lực từ ngày 1/1/2016), thì thời điểm đóng BHXH tự nguyện như sau: Trong tháng đối với phương thức đóng hằng tháng; trong 3 tháng đối với phương thức đóng 3 tháng một lần; trong 4 tháng đầu đối với phương thức đóng 6 tháng một lần; trong 7 tháng đầu đối với phương thức đóng 12 tháng một lần.
Thời điểm đóng BHXH tự nguyện đối với trường hợp đóng một lần cho nhiều năm về sau được thực hiện tại thời điểm đăng ký phương thức đóng và mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng.
Quá thời điểm đóng BHXH tự nguyện theo quy định nêu trên mà người tham gia BHXH tự nguyện không đóng BHXH thì được coi là tạm dừng đóng BHXH tự nguyện. Người đang tạm dừng đóng BHXH tự nguyện, nếu tiếp tục đóng thì phải đăng ký lại phương thức đóng và mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng BHXH với cơ quan BHXH.
Trường hợp có nguyện vọng đóng bù cho số tháng chậm đóng trước đó, thì số tiền đóng bù được tính bằng tổng mức đóng của các tháng chậm đóng, áp dụng lãi gộp bằng lãi suất đầu tư quỹ BHXH bình quân tháng do BHXH Việt Nam công bố của năm trước liền kề với năm đóng. Đề nghị bạn liên hệ với cơ quan BHXH nơi quản lý để được hướng dẫn cụ thể.
■ Bạn Đào Thúy Hà ở huyện Yên Bình hỏi: Người lao động (NLĐ) tại công ty tôi không đóng BHXH bắt buộc nữa, thì có được ủy quyền cho công ty đóng BHXH tự nguyện không?
BHXH tỉnh Yên Bái trả lời: Căn cứ quy định tại điểm a, điểm b, Khoản 1, Điều 2; Khoản 2, Điều 21; Khoản 1, Điều 85; Khoản 1, Điều 86; Khoản 1, Điều 124 Luật BHXH năm 2014, NLĐ làm việc theo hợp đồng lao động (HĐLĐ) không xác định thời hạn, HĐLĐ xác định thời hạn, HĐLĐ theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 3 tháng đến dưới 12 tháng, người làm việc theo HĐLĐ có thời hạn từ đủ 1 tháng đến dưới 3 tháng từ ngày 1/1/2018 thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.
Do đó, hàng tháng người sử dụng lao động có trách nhiệm đóng BHXH, bảo hiểm y tế, BH thất nghiệp theo quy định và trích từ tiền lương, tiền công phần trách nhiệm đóng của NLĐ để đóng cùng một lúc vào quỹ BHXH.
Vì vậy, NLĐ tại công ty của bạn nếu còn làm việc theo HĐLĐ thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, thì cả người SDLĐ và NLĐ đều phải có trách nhiệm tham gia đóng BHXH bắt buộc theo quy định của Luật BHXH.
■ Bạn Nguyễn Xuân An ở huyện Văn Chấn hỏi: Tôi muốn biết cụ thể mức đóng khi tham gia BHXH tự nguyện? Tôi có thể đăng ký tham gia đóng BHXH tự nguyện online không và đăng ký ở đâu?
BHXH tỉnh Yên Bái trả lời: Căn cứ quy định của pháp luật BHXH, BHYT hiện hành mức đóng BHXH tự nguyện bằng 22% mức thu nhập tháng do bạn lựa chọn để đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất; mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng BHXH thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn (hiện nay là 1.500.000 đồng) và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở (hiện nay là 1.800.000 đồng); người tham gia được ngân sách Nhà nước hỗ trợ kinh phí từ 10% đến tối đa 30%.
Về thủ tục đăng ký tham gia BHXH tự nguyện, bạn có thể đăng ký tham gia đóng BHXH tự nguyện tại tổ chức dịch vụ nhận ủy quyền thu BHXH, BHYT hoặc cơ quan BHXH gần nơi cư trú, hoặc trên Cổng Dịch vụ công (DVC) theo hướng dẫn tại Quyết định số 3510/QĐ-BHXH, Quyết định số 3511/QĐ-BHXH ngày 21/11/2022 của BHXH Việt Nam ban hành Quy trình đăng ký tham gia BHXH tự nguyện trên Cổng DVC theo Quyết định số 422/QĐ-TTg ngày 4/4/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Danh mục DVC trực tuyến tích hợp, cung cấp trên Cổng DVC quốc gia năm 2022. Đề nghị bạn đăng nhập Cổng DVC quốc gia (địa chỉ
https://dichvucong.gov.vn) hoặc Cổng DVC BHXH Việt Nam (địa chỉ:
https://dichvucong.baohiemxahoi.gov.vn) và thực hiện theo hướng dẫn.
H.D