Giun đất có vai trò quan trọng với hệ sinh thái đất, giúp cho đất tơi xốp, thoát nước và giữ ẩm. Phân giun là nguồn dinh dưỡng rất tốt cho cây trồng. Đặc biệt, giun đất tạo lỗ thông làm cho nước mưa thẩm thấu vào lòng đất, là nguồn dự trữ nước cho cây sinh trưởng, tạo nên nguồn nước ngầm phục vụ nhu cầu khai thác nước sinh hoạt, phát triển kinh tế cho con người. Thế nhưng, vì lợi nhuận trước mắt, nhiều người đã sử dụng kích điện, xung điện săn bắt giun đất bán kiếm lời.
Thời gian qua, nhiều nơi trong cả nước xuất hiện tình trạng sử dụng thiết bị kích điện đánh bắt giun đất. Địa bàn huyện Yên Bình cũng không ngoại lệ. Để ngăn chặn, xử lý triệt để tình trạng này, đi đôi với tăng cường công tác tuyên truyền, UBND huyện Yên Bình đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các xã, thị trấn, các cơ quan, đơn vị trên địa bàn thường xuyên tăng cường kiểm tra, rà soát, phát hiện và xử lý, ngăn chặn tình trạng sử dụng kích điện đánh bắt giun đất.
Ông Nguyễn Anh Tuấn - Phó Chủ tịch UBND thị trấn Yên Bình cho biết, trước khi UBND huyện Yên Bình ban hành công văn số 2406 về việc kiểm tra, rà soát, phát hiện, ngăn chặn, xử lý hoạt động sử dụng kích điện đánh bắt giun đất ngày 7/8/2023, UBND thị trấn Yên Bình đã chỉ đạo Công an thị trấn thường xuyên tuần tra, nắm bắt tình hình, phát hiện và xử lý kịp thời trường hợp kích giun đất trên địa bàn thị trấn.
Ngày 5/7/2023, nhận được tin báo của người dân, Công an thị trấn đã kịp thời kiểm tra, xử lý trường hợp ông Phạm T.D đang kích giun đất tại khu vực tổ 10, thị trấn Yên Bình và tiến hành lập biên bản, tịch thu tang vật gồm: 1 bộ kích điện, 2 dùi cắm điện bằng kim loại cùng hệ thống dây điện. Qua sự việc, ông Phạm T.D đã thừa nhận hành vi kích giun vi phạm pháp luật và viết cam kết sẽ không thực hiện hành vi kích giun nữa.
Được biết, huyện đã thành lập các đoàn kiểm tra, rà soát thực trạng tại tất cả 24 xã, thị trấn. Qua kiểm tra, rà soát đã phát hiện 10 xã, thị trấn có hiện tượng người dân ở địa phương khác đến sử dụng kích điện để khai thác giun và có cả cơ sở sơ chế giun đất.
Cụ thể đối với 08 cơ sở thu mua, sơ chế giun đất tại các xã Bạch Hà, Vĩnh Kiên, Phú Thịnh, Xuân Lai và 09 trường hợp sử dụng kích điện khai thác giun đất trái phép trên địa bàn thị trấn Yên Bình và các xã Xuân Long, Xuân Lai và xã Yên Bình, đoàn kiểm tra đã tiến hành lập biên bản yêu cầu dừng hoạt động, thu giữ tang vật và ký cam kết không tái diễn.
Cùng với đó, huyện cũng đã tăng cường làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền tới từng cơ sở và người dân về vai trò, lợi ích của giun đất đối với môi trường đất và đời sống của cây trồng; khuyến khích người dân tích cực phát giác, thông báo cho lực lượng chức năng khi phát hiện các hoạt động kích điện, sơ chế giun đất trái phép để có biện pháp xử lý vi phạm.
Đồng thời thường xuyên tăng cường công tác kiểm tra, phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp đánh bắt giun đất bằng kích điện, hóa chất và thu mua, sơ chế theo quy định của pháp luật, nhất là các hành vi kinh doanh các thiết bị kích điện không đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, không có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng.
Huyện cũng chỉ đạo UBND các xã, thị trấn thành lập các tổ kiểm tra, giám sát tại cộng đồng dân cư, đồng loạt ra quân ngăn chặn triệt để hành vi huỷ diệt giun đất; chỉ đạo Trung tâm Truyền thông và Văn hoá huyện tăng cường phối hợp làm tốt công tác tuyên truyền về tác hại của việc sử dụng thiết bị kích điện, hóa chất để tận diệt giun đất, ảnh hưởng đến sản xuất và môi trường.
Theo ông Đào Bá Hiệp - Chủ tịch UBND xã Phú Thịnh, ngay từ đầu năm 2023 trên địa bàn địa phương đã xuất hiện một số đối tượng dùng kích điện để kích giun đất. Vì vậy, UBND xã đã thành lập tổ kiểm tra, rà soát ngăn chặn hành vi kích giun trái phép gồm các đồng chí là phó chủ tịch UBND xã, Trường Công an xã, Chỉ huy trưởng Quân sự xã, công chức xã để tiến hành kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm về huỷ hoại môi trường đất theo quy định của pháp luật.
Sau nhiều đợt ra quân, tuyên truyền quyết liệt, tình hình kích giun tại địa phương đã được kiểm soát, tình trạng người dân địa phương tham gia kích điện để bắt giun đất không còn xảy ra. Ý thức bảo vệ môi trường của người dân được nâng cao khi đã trực tiếp đấu tranh, buộc một cơ sở thu mua, chế biến giun đất phải ngừng hoạt động, di dời khởi địa phương.
Theo người dân cho biết, giun đất tươi được các "đầu nậu” thu mua với giá 50-60.000 đồng/kg, trung bình mỗi ngày người đi bắt giun có thể kiếm 600 ngàn đến 1 triệu đồng. Giun sấy khô ban với giá 700-800 ngàn đồng/kg. Trên địa bàn nhiều tỉnh, thành, để thu hút người săn bắt giun đất, một số "đầu nậu” còn chủ động đầu tư, mua sắm máy kích điện, thuê người đi săn giun về cung cấp cho cơ sở của mình với giá 32.000 đồng/kg, thấp hơn giá thị trường khoảng 10.000 đồng/kg.
Hoài Văn