Tôi chẳng thể ngờ lần thứ hai lên với Át Thượng được chứng kiến sự đổi thay ngoạn mục, sức sống đang dần hồi sinh sau cơn lũ dữ tưởng chừng không thể vượt qua. Dưới nền trời xanh trong, bản làng xinh đẹp người Tày cách khu vực sạt lở khoảng 1km, rộng gần 3ha với địa hình cao, an toàn gồm 35 căn nhà khang trang, sạch đẹp được xây nên bởi sự quyết liệt, quan tâm kịp thời của Đảng, Nhà nước, bởi tinh thần làm việc hăng say không kể ngày đêm sớm tối của lực lượng thi công; bởi tình dân tộc, nghĩa đồng bào đã hiện hữu trong niềm vui chung của các cấp chính quyền cùng bà con nhân dân. Con đường phong quang, sạch đẹp đã được bộ đội cùng người dân dọn dẹp, trồng cây xanh. Những khu vực ngập tràn bùn đất nay đã được dọn sạch sẽ. Trẻ nhỏ lại vô tư chạy nhảy, nô đùa sau giờ tan học. Lá cờ đỏ sao vàng bay phấp phới trong gió như vẽ nên một bức tranh cổ tích tuyệt đẹp bởi sự hồi sinh từ những đau thương, mất mát.
Dẫn chúng tôi đi tham quan khu tái định cư, đồng chí Phó Chủ tịch UBND xã Minh Xuân - Nguyễn Thị Hà chậm rãi trò chuyện, trước khi xây dựng, dưới sự chỉ đạo của huyện, xã đã họp với bà con và thống nhất từng nội dung, từng chi tiết nhỏ, đến cách bài trí trong ngôi nhà mới. Dựa vào phong tục tập quán của người dân nơi đây, 35 ngôi nhà được xây cấp IV mang đặc trưng kiến trúc nhà sàn dân tộc Tày có diện tích khoảng hơn 70 mét vuông với kinh phí khoảng 650 triệu đồng/căn được trích từ Quỹ Vì người nghèo của Bộ Quốc phòng.
Toàn cảnh Khu tái định cư thôn Át Thượng, xã Minh Xuân, huyện Lục Yên.
Đơn vị thi công đã huy động khoảng 200 cán bộ, chiến sỹ của Trung đoàn 174, Sư đoàn 316, Quân khu 2 đã làm việc bất kể thời tiết, chạy đua với thời gian để đảm bảo tiến độ xây dựng, hoàn thành và bàn giao trước Tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025. Đến nay, 7 căn nhà đã được chính quyền địa phương bàn giao cho các hộ dân bị sập nhà hoàn toàn để ổn định cuộc sống. Số còn lại đang dần hoàn thiện các hạng mục: điện, nước, công trình phụ… để sớm tổ chức bốc thăm, bàn giao cho người dân. Trung uý Nguyễn Tuấn Anh – Trung đoàn 174, Sư đoàn 316, Quân khu 2 chia sẻ: "Trong quá trình thi công, anh em cán bộ chiến sỹ luôn quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ để bàn giao nhà cho bà con đúng theo tiến độ đề ra”.
Là một trong những goá phụ trẻ tuổi đã may mắn thoát chết trong vụ sạt lở, trong cơn bĩ cực, chị Hoàng Thị Nhiên đã nhận được sự quan tâm, động viên, chia sẻ của các cấp chính quyền để rồi thắp sáng niềm tin vào một cuộc sống tốt đẹp hơn ở tương lai phía trước. Trong căn nhà vẫn còn thơm mùi vữa, chị Nhiên đang lúi húi dọn dẹp để chuẩn bị sắm sửa đồ đạc dọn về ở. Còn nhớ lần đầu tiên gặp chị Nhiên cách đây hơn 3 tháng, tôi đã hỏi chị về điều gì mong muốn nhất, chị Nhiên tâm sự chỉ muốn có căn nhà kiên cố, an toàn để hai mẹ con che nắng che mưa. Giờ đây, điều mong mỏi ấy đã thành hiện thực, trong ánh mắt chị Nhiên không giấu nổi niềm hạnh phúc.
Chị chia sẻ: "Những mất mát về tinh thần dù chưa thể bù đắp nhưng mẹ con tôi cảm thấy rất may mắn vì đã có căn nhà mới vững chãi để ở. Tôi sẽ cố gắng thu xếp ổn thoả, mua sắm một vài vật dụng cần thiết trong gia đình. Xong xuôi, hai mẹ con sẽ đi chợ mua cành đào về bày tại nhà để đón Tết. Mong rằng từ nay mọi khó khăn sẽ qua đi, cuộc sống của mẹ con tôi sẽ dần ổn định”.
Tết Ất Tỵ đang cận kề, trong căn nhà mới, bà Hoàng Thị Thắng đã mất đi hai người con, nay là chỗ dựa duy nhất của hai đứa cháu nhỏ đang dự tính sẽ đặt bộ bàn ghế mới ở chính giữa căn nhà. Bà Thắng chia sẻ cũng sẽ trồng thêm vài luống rau, nuôi thêm vài con gà để phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày của ba bà cháu. Vượt qua nỗi sợ về ký ức đau buồn, gánh lên vai trọng trách vừa làm mẹ, vừa làm cha của hai đứa trẻ, bà Thắng sẽ phải mạnh mẽ vực dậy, là chỗ dựa tinh thần để nuôi lớn hai cháu nội ăn học. Trời dần về tối, ngồi tựa vào cột nhà còn thơm mùi sơn mới, bà Thắng bỗng lặng người, nắm chặt đôi bàn tay đang run lên bần bật. Bà dường như vẫn chưa thôi nhớ nhung về cuộc sống lúc nào cũng rộn rã tiếng cười khi gia đình còn đông đủ các thành viên. Thế nhưng, cuộc sống vẫn phải tiếp tục tiếp diễn với niềm tin và sự hi vọng đang chờ đợi ở tương lai không xa. Ở khu tái thiết thôn Át Thượng giờ đây đã bắt đầu rộn rã tiếng trẻ ê a tập học chữ, những bài hát yêu Tổ quốc, yêu quê hương, hay thậm chí là cả tiếng khóc đòi mẹ của con trẻ... Những âm thanh đời thường sau ba tháng vắng bóng đã dần trở lại trên vùng tái định cư này.
Dường như thấu hiểu được nỗi buồn của bà Thắng, anh Hoàng Văn Tiện – người hàng xóm tốt bụng là ân nhân cứu sống ba bà cháu trong đêm sạt lở định mệnh ấy đã luôn đồng hành, sát cánh, giúp đỡ bà Thắng trong suốt thời gian vừa qua. Vừa vào nhà, hai đứa trẻ với nụ cười tươi, mắt sáng lấp lánh chạy ra ôm thật chặt anh Tiện và nói: "Con chào bố Tiện”. Anh Tiện dạy chúng học chữ, động viên, vỗ về hai đứa trẻ, để tình yêu thương sưởi ấm những trái tim non nớt từng tổn thương. Trên chặng đường phía trước dẫu còn nhiều khó khăn nhưng chắc chắn chúng sẽ không còn lẻ loi bởi đã có tình yêu thương của người bố thứ hai chở che, bao bọc.
Cho tới nay, khi cơn bão YAGI đã đi qua được hơn 3 tháng, nhiều vùng đất vẫn còn ngổn ngang, những nỗi đau mất mất cũng vẫn chưa thể nguôi ngoai. Thế nhưng vẫn còn đó những tấm lòng sẻ chia, vì cộng đồng. Dù có đau thương, có mất mát bởi mãi mãi phải rời xa 3 người thân gồm mẹ, vợ và con trai, nhà cửa cũng đã bị cơn lũ dữ vùi lấp hoàn toàn nhưng anh Hoàng Sơn Hải đã tự nguyện viết đơn xin không nhận nhà tái định cư để nhường cho những người còn khó khăn hơn.
Trong đơn anh Hải có nói: "Nỗi đau thương mà gia đình tôi phải gánh chịu không có gì có thể nguôi ngoai được. Nhưng trong lúc khó khăn hoạn nạn đó, gia đình tôi được các cấp lãnh đạo, các lực lượng chức năng, bà con lối xóm kịp thời giúp đỡ, hỗ trợ cả về tinh thần lẫn vật chất… đủ để dựng một ngôi nhà mới để che nắng che mưa… Bản thân tôi và gia đình có thể bố trí được nhà và đất để ổn định cuộc sống nên tôi viết đơn này kính gửi UBND xã Minh Xuân về việc gia đình tự nguyện không nhận nhà ở Khu tái định cư Át Thượng và nhường suất ở này cho hộ gia đình khó khăn hơn”. Hành động của anh Hải thực sự là tấm gương đang toả sáng giữa đời thường, góp phần lan toả tinh thần sẻ chia, tấm lòng nhân ái giữa con người với con người vẫn luôn hiện hữu.
Giờ đây, bản làng người Tày Át Thượng đã bình yên trở lại. Các cán, bộ chiến sỹ của Trung đoàn 174 sau khi hoàn thành nhiệm vụ đã quay trở về đơn vị trong sự bịn rịn, quyến luyến của bà con dân bản. Những cái bắt tay thật chặt, những giọt nước mắt lăn dài trên má cũng không thể diễn tả hết được sự biết ơn của người dân nơi đây dành cho họ. Trong gian khó, tình người đã thực sự bừng sáng để tiếp lửa thắp lên hy vọng, hồi sinh vùng đất đầy đau thương, mất mát. Đây cũng chính là minh chứng sống động cho tinh thần đại đoàn kết của dân tộc Việt Nam, trong gian khó, hoạn nạn vẫn luôn kiên cường để khi cơn bão đi qua, tình người ở lại. Cuộc sống dù đã có nhiều thay đổi tích cực, nhưng vẫn còn đó những khó khăn, thách thức với người dân ở Át Thượng. Từ đây họ sẽ phải dự tính cho kế hoạch lâu dài để tạo sinh kế, ổn định đời sống. Thấu hiểu điều đó, chính quyền địa phương và các tổ chức đoàn thể đang tiếp tục nỗ lực để hỗ trợ người dân Át Thượng. Các chương trình an sinh xã hội, các chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế tiếp tục được triển khai, hướng tới mục tiêu nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân.
Bà Nguyễn Thị Hà – Phó Chủ tịch UBND xã Minh Xuân khẳng định: "Chúng tôi luôn đồng hành cùng người dân Át Thượng, lắng nghe những tâm tư, nguyện vọng của họ, từ đó đưa ra những giải pháp hỗ trợ phù hợp từ đời sống vật chất đến tinh thần”.
Đất nước ta đang bước vào giai đoạn phát triển với khát vọng vươn mình trong kỷ nguyên mới. Đây là lời hiệu triệu khơi dậy sức mạnh đại đoàn kết của cả dân tộc, từ vùng thấp đến các bản làng vùng cao xa xôi, từ nông thôn cho đến thành thị sầm uất. Cùng với Làng Nủ (xã Phú Khánh, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai), thôn Át Thượng, xã Minh Xuân chính là một minh chứng sinh động cho tinh thần đoàn kết ấy. Dù mát mát, dù đau thương nhưng chúng ta đã luôn cảm nhận được ánh sáng của tình người, sự hy sinh thân mình, miệt mài tìm kiếm đồng bào mất tích của lực lượng vũ trang; là tình làng, nghĩa xóm, tình cảm gia đình và sự kiên cường của chính những con người trong gian khó.
Đó còn là tình dân tộc, nghĩa đồng bào, sự chung tay, đồng lòng hướng về vùng lũ Át Thượng của mỗi người Việt Nam trên mọi miền Tổ quốc. Ở đó có cả những người cán bộ thôn, xã, những đảng viên đã tạm gác lại nỗi niềm riêng để lo cho dân bản mình. Chính sự đoàn kết, sức mạnh dân tộc đã giúp những con người nơi đây chưa bao giờ mất đi niềm tin và ý chí vượt khó. Cách họ cùng nhau xây dựng lại cuộc sống, "rũ bùn” đứng dậy chính là tinh thần "vươn mình" trong những hành động nhỏ bé mà vĩ đại để hướng đến một tương lai tươi sáng và bền vững phía trước.
Vụ sạt lở đất vào hồi tháng 9/2024 làm 9 người chết, 3 người bị thương; nhiều ngôi nhà bị sập đổ hoàn toàn… để lại nhiều đau thương, mất mát cho người dân ở thôn Át Thượng, xã Minh Xuân, huyện Lục Yên. |
Thu Trang