Một buổi sáng tháng 6, chúng tôi tìm đến tổ dân phố 14, phường Yên Ninh - một trong những đơn vị đi đầu trong việc xây dựng mô hình "Nhà sạch - vườn đẹp” của thành phố. Bước chân vào con ngõ nhỏ yên bình, điều đầu tiên đọng lại là mùi hương dịu nhẹ của hoa ngọc lan, những hàng rào cây xanh được cắt tỉa gọn gàng, xen lẫn màu rực rỡ của dạ yến thảo, thược dược và cúc vạn thọ trải dài theo lối đi.
Ngôi nhà của bà Hà Thị Minh Nguyệt nổi bật trong không gian ấy như một minh chứng sống động cho sự kiên trì và tâm huyết với mô hình này. Căn nhà rộng thoáng, bao quanh là những luống hoa rực rỡ, khu vườn rau được quy hoạch theo hàng lối ngay ngắn, cạnh đó là chuồng nuôi gà sạch sẽ, không vương mùi.
"Nhà sạch, vườn đẹp” không chỉ là danh hiệu được gắn biển trước cổng mà là lối sống, là nếp sinh hoạt thường nhật mà gia đình bà đã theo đuổi suốt nhiều năm. "Mỗi cuối tuần, chúng tôi lại cùng bà con trong tổ dọn vệ sinh đường ngõ, quét rác, tỉa cây. Vừa giữ gìn môi trường sống chung, vừa là dịp để trò chuyện, gắn kết tình làng nghĩa xóm.
Tôi rất vui khi mô hình của gia đình mình được nhận giải Nhất cấp thành phố. Đó là sự ghi nhận và cũng là động lực để tôi tiếp tục giữ gìn không gian sống này”, bà Nguyệt hồ hởi chia sẻ.
Không riêng tổ 14, trên khắp địa bàn phường Yên Ninh, phong trào đã lan rộng, tạo nên sự đồng thuận mạnh mẽ. Hơn 60% hộ gia đình trong tổ đã đạt tiêu chí "Nhà sạch - vườn đẹp” trở thành tấm gương để các khu dân cư khác học tập, noi theo.
Không chỉ dừng lại ở những kết quả ban đầu, phong trào đã tiếp tục được nhân rộng với nhiều cách làm sáng tạo tại các phường, xã khác trong toàn thành phố. Tại phường Nguyễn Thái Học, nơi mật độ dân cư đông đúc, các hội viên phụ nữ đã tiên phong phát động, duy trì mô hình "Nhà sạch - vườn đẹp” gắn với các tiêu chí "5 không, 3 sạch” và "5 có, 3 sạch”.
Theo bà Nguyễn Thị Hoa - Chủ tịch Hội Phụ nữ phường Nguyễn Thái Học, từ năm 2018 đến nay, phường đã xây dựng trên 50 mô hình "Nhà sạch - vườn đẹp” cùng hàng chục "Đoạn đường phụ nữ tự quản”. Những đoạn đường từng um tùm cỏ dại, rác thải vương vãi, nay đã khang trang, sáng - xanh - sạch - đẹp với hàng cây hoa giấy, chuỗi ngọc, dâm bụt do chính các hội viên trồng và chăm sóc.
"Mỗi gia đình là một viên gạch góp phần xây nên bức tranh đô thị văn minh. Những mô hình này không chỉ làm đẹp cảnh quan, nâng cao chất lượng sống mà còn gắn kết tình cảm xóm làng, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, gìn giữ an ninh trật tự” - bà Hoa chia sẻ.
Nhiều gia đình trên địa bàn phường đã mạnh dạn cải tạo không gian sống: từ sân vườn bê tông trở thành vườn rau hữu cơ, thành góc nhỏ xanh mướt với chậu cảnh, dàn hoa. Rác thải được phân loại, đồ đạc được sắp xếp gọn gàng, tạo nên nếp sống ngăn nắp, trật tự và thân thiện với môi trường. Theo Hội Phụ nữ thành phố Yên Bái, từ đầu năm 2025 đến nay, toàn thành phố đã có trên 400 mô hình được gắn biển "Nhà sạch - vườn đẹp”, trong đó có 28 mô hình tham gia dự thi cấp thành phố.
Các mô hình được đánh giá, chấm điểm dựa trên những tiêu chí cụ thể về vệ sinh, quy hoạch, cảnh quan, sự tham gia cộng đồng… Kết quả, Hội thi đã trao 14 giải cho các mô hình tiêu biểu, không chỉ là sự ghi nhận mà còn là cách nhân lên điển hình, tạo động lực lan tỏa phong trào trong cộng đồng. Những tấm gương điển hình như bà Nguyệt ở phường Yên Ninh, hay chị Vũ Thị Mai ở tổ dân phố số 3 ở phường Nguyễn Thái Học - người tự tay cải tạo sân xi măng thành vườn rau, vườn hoa - đang từng ngày vẽ nên một thành phố Yên Bái tràn đầy sức sống.
Bà Dương Thị Hải Yến - Chủ tịch Hội Phụ nữ thành phố Yên Bái chia sẻ: "Chúng tôi xác định việc xây dựng gia đình "5 không, 3 sạch”, "5 có, 3 sạch” là nhiệm vụ trọng tâm, lâu dài. Trong đó, mô hình "Nhà sạch - vườn đẹp”, "Nhà sạch - ngõ sạch” là những mắt xích cụ thể, thiết thực để triển khai. Thời gian tới, các cấp hội sẽ tiếp tục tuyên truyền, vận động hội viên nhân rộng mô hình, nâng cao nhận thức người dân không chỉ trong việc giữ gìn không gian sống mà còn góp phần xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, bền vững”.
Điều đáng trân quý ở phong trào này không chỉ là những căn nhà sạch, vườn đẹp mà là tình người được vun đắp qua mỗi buổi lao động cộng đồng, mỗi chậu hoa trao tặng, mỗi câu chuyện sẻ chia bên hàng rào xanh mướt. Từ mô hình ban đầu, "Nhà sạch - vườn đẹp” đã dần trở thành một chuẩn mực sống, một nét văn hóa mới trong cộng đồng dân cư thành phố Yên Bái. Đó là sự đổi thay không ồn ào, nhưng bền vững. Đó là cách mà những người phụ nữ bằng bàn tay cần mẫn và trái tim yêu thương đang từng ngày làm đẹp cuộc sống này. Không chỉ vì họ, mà vì cả cộng đồng - một cộng đồng "xanh”, nghĩa tình, tràn đầy hy vọng.
Trần Ngọc
