Bên cạnh việc học tập trên lớp và ôn luyện theo sách vở truyền thống, nhiều học sinh, đặc biệt là khối 12 ngày nay đã mở rộng cách tiếp cận kiến thức bằng những phương pháp mới mẻ, linh hoạt và sáng tạo hơn. Với sự hỗ trợ của công nghệ số, các em chủ động tìm kiếm học liệu từ nhiều nguồn, sử dụng nền tảng học tập trực tuyến, ứng dụng trí tuệ nhân tạo và các công cụ số để lên kế hoạch ôn thi một cách khoa học. Không còn học theo lối ghi nhớ thụ động, thế hệ học sinh gen-Z đang từng bước biến việc ôn thi thành một quá trình cá nhân hóa, phù hợp với nhịp học riêng, thể hiện tinh thần tự chủ và khả năng thích nghi vượt trội trong thời đại số.
Nhận thấy việc học hiện nay không chỉ giới hạn trong lớp học truyền thống, em Nguyễn Thu Huyền - học sinh lớp 12C, Trường THPT Sơn Thịnh, Văn Chấn đã chủ động mở rộng không gian học tập của mình bằng cách khai thác tối đa các nền tảng trực tuyến. "Ngoài việc được thầy cô giảng dạy trên lớp, em thường xem lại các bài giảng trên Youtube để củng cố kiến thức, nhất là với những phần còn chưa thật sự vững. Video có thể tua đi tua lại, giúp em nắm kỹ nội dung hơn. Bên cạnh đó, em thường làm thêm đề thi thử trên các app học tập để kiểm tra mức độ hiểu bài. Không chỉ vậy, em còn thường xem các bài giảng của các giáo viên nổi tiếng qua livestream trên Facebook hoặc Tiktok. Trong các buổi dạy trực tiếp, em có thể tương tác với giáo viên, đặt câu hỏi ngay tại thời điểm thắc mắc và nhận được phản hồi khá nhanh.” - Huyền chia sẻ.
Không chỉ dừng lại ở các buổi giảng bài truyền thống, nhiều bạn còn tận dụng các nền tảng này để tìm kiếm mẹo học, phương pháp ghi nhớ hay thậm chí là kinh nghiệm từ những thầy cô, anh chị đi trước. Sự đa dạng về nội dung và cách thức truyền tải đã giúp gen-Z biến thời gian rảnh rỗi thành cơ hội học tập, ôn luyện hiệu quả. Em Lưu Hà Bích Diệp - lớp 12D1, Trường THPT Nguyễn Huệ, thành phố Yên Bái chọn cách học dựa trên công nghệ để tiết kiệm thời gian và tăng hiệu quả. Ngoài việc học trên lớp, học qua video và các nền tảng trực tuyến, Ngọc còn chủ động sử dụng công cụ trí tuệ nhân tạo như ChatGPT, Gemini… để hỗ trợ trong quá trình luyện đề và làm bài.
Diệp chia sẻ: "ChatGPT không thể thay thế thầy cô nhưng có thể gợi ý rất nhanh cách mở bài, cách phân tích ý chính hoặc đưa ra nhiều hướng tiếp cận khác nhau. Tuy nhiên, em vẫn phải kiểm tra lại thông tin và đối chiếu với bài giảng trên lớp. Nhưng nếu biết cách sử dụng đúng, đây là một công cụ rất tiện và hiệu quả”. Hơn hết, với Bích Diệp, công nghệ không chỉ là phương tiện học tập mà còn là "trợ giảng” thông minh, giúp em học nhanh hơn, chủ động hơn và tự tin hơn trên hành trình chinh phục kỳ thi tốt nghiệp THPT sắp tới.
Sự chủ động, linh hoạt và nhanh nhạy trong việc lựa chọn cách học phù hợp đang trở thành nét đặc trưng nổi bật của học sinh gen Z. Dễ dàng tiếp cận với công nghệ từ sớm, các em không ngại thử nghiệm những phương pháp mới. Các bạn trẻ có thể cùng học qua màn hình máy tính, cùng chữa đề trong phòng họp Zoom hay chia sẻ file bài giảng qua Google Drive… Tuy nhiên, chính vì sự "gắn bó” thường xuyên với thiết bị điện tử mà không ít phụ huynh lo ngại. Ông Nguyễn Mạnh Cường ở thôn Thanh Niên, xã Minh Bảo, thành phố Yên Bái bày tỏ: "Trừ những lúc ôn luyện trên lớp, còn lại thời gian tôi thấy con cầm điện thoại khá nhiều nên cũng lo lắng. Không biết là đang học hay lướt mạng xã hội. Trước thì nhìn vào sách còn dễ kiểm soát, giờ thì học ở đâu cũng được, làm bài ở đâu cũng xong, nên bố mẹ khó nắm bắt hơn”.
Theo cô giáo Trần Thị Kim Hảo – Hiệu trưởng Trường THPT Sơn Thịnh, huyện Văn Chấn, công nghệ là xu thế không thể đảo ngược, nhưng điều quan trọng là phải trang bị cho học sinh kỹ năng làm chủ công nghệ, thay vì bị lệ thuộc vào nó. Nhiều em đã chủ động tham gia các buổi học livestream với giáo viên, sử dụng trí tuệ nhân tạo để tham khảo cách giải bài, hệ thống kiến thức... Đây là tín hiệu tích cực. Tuy nhiên, không phải học sinh nào cũng biết cách chọn lọc và sử dụng công nghệ hiệu quả. Có em tải rất nhiều video bài giảng về điện thoại, máy tính bảng nhưng lại hiếm khi mở ra xem lại. Một số bạn khác thì dễ bị xao nhãng bởi mạng xã hội, dẫn đến việc mất kiểm soát thời gian học tập. Do đó nhà trường đã chỉ đạo giáo viên ngoài việc dạy học phải thường xuyên quan tâm, chia sẻ với học sinh phương pháp và cách học tại nhà để giúp các em đạt hiệu quả cao nhất trong quá trình ôn tập.
Có thể thấy, những thế hệ gen Z ở Yên Bái đang thực sự làm chủ công nghệ để biến quá trình ôn thi trở nên hiệu quả, bớt áp lực và giàu tính kết nối hơn. Từ việc khai thác nguồn tài nguyên khổng lồ trên mạng xã hội đến việc xây dựng các cộng đồng học tập ảo, thế hệ này đã chứng minh rằng thời đại số không chỉ là thách thức mà còn là cơ hội vàng để kiến tạo những phương pháp học tập mới mẻ và đột phá.
Thu Trang