Điểm trường Hồng Lâu thuộc Trường tiểu học Hồng Ca được xây dựng năm 1990. Ngày đầu thành lập. Trường vận động được gần 30 em theo học 2 lớp ghép, tương đương với 10% số trẻ trong độ tuổi ra lớp. Con số trên là rất thấp so với các địa phương vùng thấp, nhưng với Hồng Lâu là thôn vùng cao đặc biệt khó khăn. Với 100% đồng bào Mông sinh sống thì đây là thành tích đáng kể, bởi vấn đề đầu tư cho con cái đi học đối với đồng bào ở đây rất hạn chế do nhận thức và đời sống kinh tế khó khăn.

Đến thăm gia đình anh Sùng Nỏ Chư, thấy nhà anh không đến nỗi thiếu ăn như các gia đình khác, nhưng anh chị vẫn còn quan niệm trọng nam khinh nữ, chỉ con trai mới được đi học. Chính vì vậy, con gái thứ tư của vợ chồng anh đang học dở dang lớp 1 đành phải ở nhà trông em cho cha mẹ đi làm.

Anh Sùng Nỏ Chư chỉ là một trong số rất nhiều bậc phụ huynh của Hồng Lâu nhận thức như vậy. Trước thực trạng trên, cấp ủy và chính quyền địa phương xác định phải đẩy mạnh tuyên truyền vận động nhân dân theo phương châm “mưa dầm thấm lâu”; vừa tập trung phát triển kinh tế vừa đẩy mạnh công tác phát triển sự nghiệp giáo dục; huy động toàn hệ thống chính trị vào cuộc.

Sáu thầy cô giáo trẻ đều ở vùng thấp lên đây bám trường, bám lớp. Chúng tôi được đi cùng và chứng kiến những khó khăn vất vả các thầy cô khi đến từng nhà dân vận động các em ra lớp. Sự vất vả của các thầy cô ở đây qua những buổi trèo đèo lội suối đã trở nên quá quen thuộc.

Thấu hiểu nỗi khó khăn về kinh tế, các thầy đã trích một phần thu nhập của mình để mua phấn, bút, vở viết cho các em, thậm chí nhiều khi còn hỗ trợ cả tiền ăn trưa cho các em xa nhà. Những bữa cơm đạm bạc nhưng ấm lên tình thầy trò. Để lấp chỗ trống về kiến thức cho học sinh, các thầy cô giáo ở đây đã tự nguyện dạy thêm cho các em hai buổi trong một tuần mà không cần một khoản thù lao nào...

Với những nỗ lực chung của cả hệ thống chính trị từ huyện tới xã, đặc biệt là khi Nghị quyết TW2 khóa 8 của Đảng về đầu tư phát triển giáo dục và đào tạo được triển khai vào thực tế cuộc sống thì sự học ở Hồng Lâu đã có bước phát triển tích cực. Những điểm trường mới, những phòng ở nội trú được đầu tư xây dựng đã cơ bản khắc phục khó khăn về cơ sở hạ tầng.

Đặc biệt, để tạo điều kiện cho các em theo học tiếp cấp hai, huyện còn hỗ trợ 140.000 đồng/tháng cho các em nội trú. Điều này giúp các gia đình có con em đang theo học giảm bớt khó khăn về kinh tế, góp phần nâng mức huy động trẻ ra lớp mầm non 4-5 tuổi đạt gần 100%, tiểu học 76%. Đồng thời, đây cũng là động lực tốt để các em có chí hướng phấn đấu cho tương lai của mình.

Kết quả của những cố gắng trên thật là đáng mừng. Bây giờ ở thôn Hồng Lâu đã có nhiều em thi đỗ vào học các trường đại học, cao đẳng và trung học chuyên nghiệp. Điển hình như em Liễu Ngọc Mậu đỗ hai trường đại học hay em Tráng A Giống đỗ Trường đại học Giao thông... Với bước phát triển như thế này, tin chắc rằng trong tương lai không xa, sự học của người Mông ở thôn Hồng Lâu, xã Hồng Ca (huyện Trấn Yên) sẽ vươn lên bắt kịp với các khu vực khác trong huyện. Những con em người Mông được học hành chu đáo sẽ là nhân tố chủ lực làm nên diện mạo mới của bản làng vùng cao.

Thanh Hùng