Ông Nguyễn Văn Quý - Phó giám đốc Trung tâm DS/KHHGĐ huyện Trạm Tấu cho biết: “Theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện đề ra đến năm 2010, tỷ lệ phát triển dân số tự nhiên giảm còn 2%, giảm tỷ lệ sinh hàng năm 1%o, song trong quá trình thực hiện thì mới giảm sinh được 0,7%o. Hàng năm có khoảng trên 7 trăm trẻ sinh ra, trong đó sinh con thứ 3 trở lên là 235 trường hợp. Chưa ngăn chặn rứt điểm tình trạng sinh con thứ 4 và thứ 5 trở lên ở các xã đã gây cản trở đến công tác xoá đói giảm nghèo và phát triển kinh tế- xã hội địa phương”.

Năm 2007, số người sinh con thứ 3 là 227, năm 2008 số sinh con thứ 3 tăng lên 235, đến hết tháng 4/ 2009, trên địa bàn huyện đã có tới 58 trường hợp sinh con thứ 3 và tình trạng cán bộ, đảng viên vi phạm Pháp lệnh Dân số vẫn còn diễn ra.

Nguyên nhân tỷ lệ phát triển dân số tự nhiên cao, tình trạng sinh con thứ 3 còn nhiều là do cấp uỷ, chính quyền và ban, ngành, đoàn thể ở cơ sở chưa nhận thức đầy đủ, sâu sắc về tầm quan trọng, tính chất phức tạp và lâu dài của công tác DS/KHHGĐ trong phát triển kinh tế - xã hội của huyện trong giai đoạn hiện nay. Một số chính quyền cơ sở xã vùng cao còn lúng túng trong việc lãnh, chỉ đạo triển khai thực hiện, thực hiện chưa thường xuyên, thậm chí xuất hiện tư tưởng chủ quan, thoả mãn với kết quả ban đầu, dẫn đến thiếu kiên quyết trong việc tổ chức truyên truyền, giáo dục cán bộ và các cặp vợ chồng vi phạm chính sách dân số.

Nhận thức và chuyển đổi hành vi ở một số bộ phận cán bộ và nhân dân các xã vùng cao còn chậm, chưa tự nguyện, tự giác tham gia thực hiện KHHGĐ, đặc biệt số cặp vợ chồng trong độ tuổi 18 - 25 tuổi ở 10 xã vùng cao có 1 con nhưng chưa chấp thuận thực hiện KHHGĐ để giãn khoảng cách sinh con, số người bỏ không sử dụng các biện pháp tránh còn nhiều. Bên cạnh đó, hệ thống tổ chức làm công tác dân số trong những năm qua có nhiều thay đổi, đặc biệt từ năm 2007 đến nay, bộ máy dân số luôn trong tình trạng chờ đợi chia tách, giải thể và tái lập đã ảnh hưởng lớn đến các hoạt động công tác DS/KHHGĐ. Trình độ cán bộ dân số từ huyện đến cơ sở còn nhiều bất cập cả về chuyên môn và năng lực quản lý. Hiện mới chỉ có 1 người được đào tạo y tế thôn bản với thời gian 9 tháng và 1 người có trình độ trung cấp.

Chế độ thù lao cho những người làm công tác dân số, đặc biệt là vùng cao còn thấp (cán bộ chuyên trách là 240.000 đến 260.000 đồng/tháng và 85 cộng tác viên được hỗ trợ 50.000 đồng/người/tháng), vì thế cán bộ, cộng tác viên dân số chưa yên tâm, nhiệt tình công tác và thường xuyên thay đổi dẫn đến việc thực hiện các hoạt động tại cơ sở còn hạn chế.

Để công tác DS/KHHGĐ của huyện trong những năm tới, đặc biệt việc triển khai một cách có hiệu quả Đề án “Đẩy mạnh công tác DS/KHHGĐ huyện Trạm Tấu giai đoạn 2009- 2012” thì các cấp uỷ, chính quyền phải nhận thức đúng đắn việc thực hiện chương trình hành động của Ban Thường vụ Huyện uỷ về công tác DS/KHHGĐ. Đây là vấn đề vừa cấp bách vừa mang tính chiến lược lâu dài để thực hiện mục tiêu “mỗi cặp vợ chồng chỉ có một đến 2 con”.

Mỗi đảng viên và cán bộ công chức, viên chức phải gương mẫu đi đầu trong thực hiện chính sách DS/KHHGĐ. Huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội tạo nên sức mạnh tổng hợp, tích cực trong việc lãnh đạo, tổ chức, tuyên truyền, giáo dục, tư vấn, vận động, hướng dẫn nhân dân thực hiện và cung cấp dịch vụ KHHGĐ”.

Đồng thời, rà soát lại đội ngũ y tế thôn, bản, đảm bảo cho mỗi thôn, bản, tổ dân phố có 1 nhân viên y tế hoạt động; đào tạo 100% đội ngũ làm công tác dân số có chuyên môn từ sơ cấp trở lên; lồng ghép 2 chức danh nhân viên y tế thôn bản và cộng tác viên dân số gọi chung là nhân viên y tế thôn bản; tiếp tục kiện toàn và củng cố tổ chức bộ máy làm công tác dân số từ huyện đến cơ sở...

Trần Ngọc