Trong những năm học gần đây, thông qua các chương trình, dự án đầu tư của Nhà nước, điều kiện cơ sở vật chất của các trường học từ vùng thấp đến vùng cao trong tỉnh đã được cải thiện, trường, lớp học khang trang, sạch đẹp hơn; tình trạng học 2 ca ở các trường tiểu học đã được khắc phục; nhiều trường tiểu học từ thành phố Yên Bái đến các huyện vùng cao Mù Cang Chải, Trạm Tấu đã tổ chức học 2 buổi/ ngày nhằm mục tiêu giáo dục toàn diện cho học sinh, góp phần giải quyết vấn đề quá tải và dạy thêm học thêm tràn lan, tiêu cực ở các trường tiểu học.

Trước thời điểm năm 2000, tình trạng dạy thêm học thêm (bậc tiểu học) tại thành phố Yên Bái và một số thị trấn ở các huyện trong tỉnh diễn ra khá phổ biến. Việc dạy thêm học thêm không chỉ gây áp lực nặng nề, quá tải đối với các em học sinh mới bước vào lớp 1, lớp 2 mà còn gây tâm lý lo lắng cho các bậc phụ huynh học sinh, vì phải tìm cách “học thay” cho con em mình, tạo ra sự tiêu cực, mất công bằng trong học tập ở một số trường tiểu học.

Chị Nguyễn Thị Thơm, ở phường Đồng Tâm, thành phố Yên Bái tâm sự: “Tôi rất mừng, mấy năm gần đây nhà trường tổ chức học 2 buổi/ngày, buổi tối về nhà chúng tôi đỡ vất vả hơn. Những năm trước, lúc cháu Tùng mới vào lớp 1, lớp 2, nhà trường xây dựng cơ sở vật chất không tổ chức dạy học 2 buổi/ngày được, buổi chiều và cả thứ bẩy, chủ nhật tôi đều phải cho cháu đi học thêm môn Tiếng Việt và Toán, mệt mỏi lắm. Nhưng không cho đi học thêm thì điểm lại thấp hơn các bạn, cháu khóc, vậy là tôi đành cho cháu đi học thêm để bằng chúng, bằng bạn”.

Lẽ ra ở cái tuổi bước vào lớp 1, lớp 2 là độ tuổi các em phải được giáo dục toàn diện theo hướng “Học mà chơi, chơi mà học”, thì các em lại phải đeo “ba lô sách” nặng đến mức nếu ngã “không tự đứng dậy” được để đi học chính khoá. Chiều, tối lại phải đi học thêm, cả ngày bù đầu vào sách vở, không được vui chơi các trò chơi dân gian, ca hát, thể dục, lại ít được tiếp cận với thế giới xung quanh… thì hỏi sao các em có thể phát triển toàn diện được!

Nhằm giảm bớt áp lực trong học tập đối với học sinh bậc tiểu học, giáo dục toàn diện đảm bảo chất lượng của bậc tiểu học, đáp ứng nhu cầu về chăm sóc, giáo dục trẻ em của gia đình và xã hội, năm học 2000 - 2001, Bộ Giáo dục - Đào tạo có Công văn số 10176/TH ngày 7/11/2000 về việc hướng dẫn kế hoạch dạy học 2 buổi/ngày ở trường tiểu học. Năm 2005, cùng với quá trình thay sách theo chương trình tiểu học mới, Bộ Giáo dục - Đào tạo đã có hướng dẫn dạy học 2 buổi/ ngày ở các khối cho phù hợp với chương trình sách giáo khoa và đổi mới phương pháp giảng dạy…

Tổng hợp của Phòng Giáo dục Tiểu học - Sở Giáo dục - Đào tạo Yên Bái: Học kỳ II năm học 2006 - 2007, toàn tỉnh có 3.247 học sinh tiểu học học 2 buổi/ngày đạt loại giỏi môn Toán và Tiếng Việt, 3.430 học sinh đạt loại khá môn Toán và Tiếng Việt; học kỳ II năm học 2007 - 2008, có 4.323 học sinh giỏi môn Toán và Tiếng Việt, 4.298 học sinh đạt loại khá môn Toán và Tiếng Việt; học kỳ II năm học 2008 - 2009, có 4.877 học sinh đạt loại giỏi môn Toán và Tiếng Việt và có 4.578 học sinh đạt loại khá môn Toán và Tiếng Việt.

Căn cứ vào hướng dẫn của Bộ Giáo dục - Đào tạo, nhiều trường tiểu học trong tỉnh có đủ điều kiện về cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên theo quy định đã tổ chức dạy học 2 buổi/ngày cho học sinh bậc tiểu học theo nhu cầu của phụ huynh học sinh, mang lại kết quả khả quan hơn.

Cô giáo Nguyễn Thị Quý, Hiệu phó Trường Tiểu học số 1 thị trấn Cổ Phúc, huyện Trấn Yên cho biết: “ Thực hiện sự chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ Giáo dục - Đào tạo về triển khai học 2 buổi/ngày nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh, từ năm học 2007 - 2008, nhà trường đã tổ chức cho học sinh từ lớp 1 đến lớp 3 học 2 buổi/ngày; năm học 2008 - 2009, tổ chức cho học sinh từ lớp 1 đến lớp 4 học 2 buổi/ngày. Buổi sáng thực hiện toàn bộ chương trình chính khoá do Bộ quy định. Buổi chiều phụ đạo cho học sinh yếu kém đọc, viết Tiếng Việt, tổ chức các hoạt động tập thể như Thể dục, Mỹ thuật, Âm nhạc. Việc tổ chức học 2 buổi/ngày là hoàn toàn do nhu cầu của phụ huynh học sinh, nhà trường không bắt buộc.

Qua triển khai học 2 buổi/ngày, chất học sinh được nâng lên, các em học hết lớp 1 đều đọc thông viết thạo; tỷ lệ học sinh khá, giỏi tăng 0,6% so năm học trước, 100% học sinh đều đạt từ trung bình trở lên, so với năm học trước đã có chuyển biến rõ rệt”.

Thực tế cho thấy, các trường tiểu học đã tổ chức dạy học 2 buổi/ngày, chất lượng giáo dục đã được nâng lên, số học sinh khá, giỏi qua các năm học cũng tăng lên. Dạy học 2 buổi/ ngày đã mang lại hiệu quả thiết thực đối với một số trường tiểu học nói riêng và với giáo dục bậc tiểu học trong tỉnh nói chung. Tuy nhiên đến năm học 2008 - 2009, thành phố Yên Bái mới có trên 79% số học sinh bậc tiểu học được học 2 buổi/ngày; thị xã Nghĩa Lộ 55%; Yên Bình 33%; Trấn Yên 32,2%; Lục Yên 32,1%... và Mù Cang Chải là 7,6%.

Nguyên nhân còn nhiều trường chưa tổ chức dạy học được 2 buổi/ngày, chủ yếu là do điều kiện cơ sở vật chất chưa đảm bảo, tỷ lệ giáo viên chưa đảm bảo 1,5 giáo viên/lớp, hoặc đủ nhưng thiếu theo cơ cấu bộ môn. Đối với một số xã vùng cao, vùng sâu, vùng xa là do điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn vì buổi chiều các em phải giúp bố mẹ làm việc nhà nên không đi học được…

Để tiếp tục thực hiện chủ trương của Bộ Giáo dục - Đào tạo về việc tổ chức cho học sinh tiểu học học 2 buổi/ngày, nhằm giáo dục toàn diện và nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học, năm học 2009- 2010, Phòng Giáo dục Tiểu học Sở Giáo dục - Đào tạo Yên Bái đã dự kiến kế hoạch chỉ đạo các trường tiểu học trong tỉnh dạy học 2 buổi/ngày theo 4 mô hình phù hợp với đặc điểm tình hình của từng địa phương để các trường tiểu học vận dụng vào dạy học 2 buổi/ngày. Chắc rằng, trong một thời gian không xa nữa, việc dạy học 2 buổi/ngày sẽ được triển khai tới tất cả các trường tiểu học trong cả nước, vì đây là chủ trương mà Bộ Giáo dục - Đào tạo đang khuyến khích các địa phương, các trường tiểu học thực hiện, nhằm mục tiêu giáo dục toàn diện cho học sinh và từng bước nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học.

Minh Hằng