Những khó khăn…

Từ cuối năm 2008 trở về trước, cũng như các địa phương khác, trạm y tế xã, thị trấn ở Lục Yên được giao cho Phòng Y tế quản lý. Vào thời điểm này, cả phòng chỉ có 3 cán bộ trong khi phải quản lý tới 24 trạm y tế với 135 cán bộ nên đơn vị mới chỉ chú trọng tới quản lý về tổ chức, mảng chuyên môn còn để ngỏ.

Cán bộ các trạm y tế và nhân viên y tế thôn, bản vốn đã thiếu và yếu nhưng lại cử đi học quá nhiều người cùng một lúc nên con người vốn đã thiếu, lại càng thiếu hơn. Xây dựng chuẩn quốc gia về y tế xã gặp nhiều khó khăn do nhận thức của cấp uỷ, chính quyền nhiều xã còn hạn chế cho rằng đó là việc của ngành y tế. Hiện tại, còn 18 người ở các trạm y tế vẫn đang đi học, trong đó, có 15 người học đại học, 3 người học trung cấp.

Một số xã trong huyện như: Phúc Lợi, Khai Trung, Lâm Thượng, Tân Lĩnh, Mai Sơn đã có bác sĩ. Mặc dù vậy cán bộ phân bổ cũng không đều, có trạm có 2 nữ hộ sinh hoặc 2 y sĩ. Lục Yên đã đạt bình quân 1000 dân/cán bộ y tế nhưng vẫn thiếu cán bộ do đối tượng tham gia khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, trẻ em dưới 6 tuổi  phải đăng ký khám chữa bệnh ngay tại cơ sở. Cán bộ y tế xã ở Lục Yên đang không chỉ thiếu về số lượng so với công việc mà yếu cả về chuyên môn. Do nhu cầu của người dân ngày càng cao nên hầu hết trình độ cán bộ các trạm so với nhu cầu chăm sóc sức khoẻ của nhân dân không còn phù hợp. 

Hiện trong tổng số 24 trạm y tế của huyện có 1 trạm ở chung phòng khám khu vực và 23 trạm độc lập. Cả 24 trạm đã có nhà xây làm việc, mặc dù vậy, theo chuẩn quốc gia về y tế xã thì Lục Yên mới có 13 trạm y tế xã đảm bảo đủ số phòng theo chuẩn, còn 11 xã chưa đủ phòng theo chuẩn quy định. Khó khăn nhất là trạm y tế xã Minh Xuân và Trúc Lâu. Trạm Y tế xã Minh Xuân có 7 cán bộ y tế phục vụ 7000 dân nhưng hiện tất cả phải làm việc trong ngôi nhà 3 gian. Do thiếu nhà làm việc, nên phòng sản và phòng làm việc đều cùng một chỗ. Còn Trạm Y tế xã Trúc Lâu đang phải làm việc ở ngôi nhà xuống cấp trầm trọng. Về trang thiết bị của các trạm hầu hết là mới chỉ có ống nghe, dụng cụ đo huyết áp và bộ khám chuyên khoa đã cũ do tổ chức nước ngoài tài trợ.

…và giải pháp nâng cao

Khắc phục tình trạng cán bộ y tế xã, thiếu và yếu, sau khi Trung tâm Y tế huyện tiếp nhận các trạm y tế từ tháng 11/2008, Trung tâm Y tế huyện đã có nhiều giải pháp nâng cao chất lượng phục vụ của tuyến y tế cơ sở. Bác sĩ chuyên khoa I – Hoàng Văn Liêm – Giám đốc Trung tâm Y tế huyện cho biết: “Trung tâm không chỉ tập trung bồi dưỡng nâng cao trình độ cho cán bộ, mà các trạm trưởng cũng sẽ phải đào tạo lại về quản lý và chuyên môn. Cán bộ các trạm được tuyển dụng đều phải có trình độ trung cấp trở lên; nữ hộ sinh phải đào tạo thêm 6 tháng nữa mới có thể làm việc”.

Hiện trang thiết bị thiếu, các trạm y tế xã không có nguồn trang bị nào khác, nên hiện nay đều sử dụng nguồn theo Quyết định 119 của Chính phủ cấp cho mỗi trạm y tế xã, thị trấn 10 triệu đồng/năm để mua bổ sung trang thiết bị. Nguồn kinh phí  này đang phát huy hiệu quả đối với các trạm y tế ở Lục Yên, giúp các trạm y tế trang bị biển báo, sổ sách giao ban, văn phòng phẩm… Ngoài ra, một số trạm được tổ chức SCJ của Nhật Bản tài trợ giường, tủ sấy dụng cụ, và một số trang thiết bị khác.

Để giúp các trạm nâng cao trình độ quản lý cũng như đổi mới cung cách làm việc, Trung tâm Y tế huyện đã cử cán bộ tăng cường cho trạm y tế các xã. Trung tâm còn cử trạm trưởng các trạm luân phiên giúp đỡ nhau như: Trạm Y tế xã Liễu Đô giúp đỡ Trạm Y tế xã Khai Trung; Minh Tiến giúp Phan Thanh; Minh Xuân giúp An Lạc; Phúc Lợi giúp Tô Mậu cả về chuyên môn cũng như quản lý, xây dựng kế hoạch theo chuẩn… 

Huyện Lục Yên đã có 14 xã đạt chuẩn quốc gia về y tế xã; năm 2009 này đang tiếp tục xây dựng thêm 4 xã nữa đạt chuẩn. Do tích cực tuyên truyền, trong thực hiện chuẩn quốc gia về y tế xã, UBND các xã đều đã vào cuộc, các tổ chức đoàn thể như: thanh niên, phụ nữ, nông dân… đều đưa việc xây dựng, sử dụng nhà vệ sinh, xử lý rác thải vào chấm điểm thi đua đối với đoàn viên hội viên, công tác vệ sinh môi trường đã được xã hội hoá.

Mặc dù Huyện Lục Yên đang nỗ lực cho củng cố nâng cao chất lượng mạng lưới y tế cơ sở, nhưng hiện đang gặp rất nhiều khó khăn về nguồn lực cho đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị cũng như con người. Lục Yên đang rất cần sự hỗ trợ của các cấp, ngành liên quan để nâng cao hơn nữa công tác chăm sóc sức khoẻ ban đầu cho nhân dân.

Mạnh Hưng