Một thực tế mà những người làm công tác lãnh đạo Đoàn nơi đây đang phải đối mặt là lực lượng tuổi trẻ vì “miếng cơm manh áo” hầu hết phải đi làm ăn xa. Điều đó đồng nghĩa với việc tập hợp đoàn viên thanh niên vào tổ chức Đoàn gặp nhiều khó khăn, công tác quản lý thanh niên gặp nhiều trở ngại.

Khó khăn từ cơ sở

Xã Nghĩa Lợi hiện có 385 đoàn viên thanh niên, trong đó 125 đoàn viên và 260 thanh niên, sinh hoạt ở 10 chi đoàn nông thôn và 2 chi đoàn nhà trường. Đến thời điểm này, trong tổng số 385 đoàn viên thanh niên của toàn xã thì có gần 250 người đi làm ăn trong và ngoài tỉnh mà chủ yếu là thành phố Hồ Chí Minh, Hà Hội, Lào Cai. Khi được hỏi vì sao, chúng tôi đều nhận được câu trả lời từ các bậc phụ huynh là: ở quê chủ yếu làm nông nghiệp nhưng đất ruộng ít, rừng thì không có, không có ngành nghề phụ gì thì đành đi làm thuê kiếm sống ở nơi khác.

Đứng trước thực trạng trên, để tháo gỡ những khó khăn và tìm hướng giải quyết việc làm cho các đoàn viên thanh niên, từ năm 2006 đến 2009, xã Nghĩa Lợi đã phối hợp với các cơ quan, đoàn thể đưa được 40 đối tượng tham gia lao động xuất khẩu ở Malaixia. Tuy nhiên, hiện nay 30 trong tổng số 40 đối tượng trở về địa phương thì có tới 90% không trả được nợ ngân hàng. Lý do, hầu hết các đối tượng đi xuất khẩu lao động chủ yếu chỉ trình độ lao động phổ thông, chưa qua đào tạo nghề, khi sang Malaxia được bố trí vào các công ty có thu nhập thấp, thậm chí có một số công ty đang có nguy cơ phá sản; một số lao động chủ yếu là thợ xây, giúp việc gia đình nên mức thu nhập thấp, thậm chí không đủ chi tiêu hàng ngày.

Đoàn viên Hoàng Văn Nho ở thôn Phán Thượng đi xuất khẩu lao động từ năm 2007 nhưng với số vốn vay từ Ngân hàng Nông nghiệp – PTNT là 9 triệu đồng đến nay chưa gửi được đồng tiền nào về gia đình. Anh Lò Văn Hải- Bí thư Đoàn xã Nghĩa Lợi cho biết: “Đã nhiều lần Nho gọi điện muốn về nhưng không đủ tiền để về”.

Cũng chung cảnh ngộ đó, xã Nghĩa Phúc hiện có 130 đoàn viên thanh niên, sinh hoạt ở 6 chi đoàn, trong đó có 2 chi đoàn nhà trường. Đến thời điểm này, 100% đoàn viên thanh niên khu vực nông thôn đã đi làm ăn ngoài tỉnh. Thậm chí các bí thư, phó bí chi đoàn vừa mới được kiện toàn cũng phải gác công việc được phân công để đi kiếm kế sinh nhai, như: Đinh Văn Thế - Bí thư chi đoàn thôn Ả Hạ, Lò Văn Tiên- Bí thư chi đoàn thôn Bản Pưn, Hà Văn Ba - Bí thư chi đoàn thôn Bản Bay…

Anh Đinh Văn Thuyên - Bí thư Đoàn xã Nghĩa Phúc cho biết: “Hầu như lực lượng trẻ trong xã đi làm ăn ở ngoài tỉnh, nhiều chi đoàn không có đoàn viên thanh niên để sinh hoạt Đoàn theo quy định. Điều đó đã dẫn đến việc chuyển tải các nghị quyết, chính sách của Đảng, của Đoàn cấp trên xuống cơ sở gặp rất nhiều khó khăn. Vì vậy, sinh hoạt Đoàn ở đây theo mùa vụ (mùa cấy cày, gặt hái hay dịp tết), từ đó kéo theo hàng loạt hệ quả: khó quản lý đoàn viên thanh niên đi làm ăn xa, khó tìm các đoàn viên thanh niên ưu tú để bồi dưỡng, giới thiệu cho Đảng”.

Nguyên nhân và giải pháp

Trong thời gian qua, công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi ở thị xã Nghĩa Lộ đã có khởi sắc. Nhiều cơ sở Đoàn đã dần xuất hiện mô hình trang trại có thu nhập cao. Nhiều đoàn viên thanh niên đã mạnh dạn vay vốn phát triển kinh tế trên chính quê hương mình. Tuy nhiên con số này còn quá ít. Một thực tế mà những người làm công tác lãnh đạo Đoàn nơi đây đang phải đối mặt là lực lượng trẻ vì “miếng cơm manh áo” hầu hết phải đi làm ăn xa. Hiện nay, Thị đoàn Nghĩa Lộ có 4.338 đoàn viên thanh niên, sinh hoạt ở 32 cơ sở Đoàn trực thuộc.

Anh Đào Ngọc Tuân - Phó bí thư Thường trực Thị đoàn cho biết: “Hiện hoạt động của một số cơ sở Đoàn xã, phường đang rất khó khăn, đặc biệt là công tác huy động lực lượng. Trong số 4.338 đoàn viên thanh niên thì có tới trên 70% đi làm ăn xa. Do vậy, có nhiều chi đoàn vừa được kiện toàn nhưng không có đoàn viên thanh niên sinh hoạt.

Các doanh nghiệp trên địa bàn thì quá ít, không thu hút được thanh niên; việc đào tạo nghề cho thanh niên chưa phù hợp với thực tế của địa phương. Năng lực, trình độ của một số cán bộ Đoàn còn hạn chế; một số chi bộ cấp cơ sở chưa thực sự quan tâm đến công tác thanh niên; kinh phí hoạt động Đoàn còn quá thấp. Các mức hỗ trợ cho các bí thư, phó bí thư chi đoàn cơ sở hầu như không có. Cơ sở vật chất đầu tư cho công tác Đoàn- Hội- Đội chưa đáp ứng được yêu cầu, các điểm vui chơi, sinh hoạt và tổ chức hoạt động thanh niên còn thiếu”.

Tháo gỡ khó khăn này là rất khó, tuy nhiên, để công tác tập hợp thanh niên và các hoạt động Đoàn ở Nghĩa Lộ nâng lên thì trước mắt cần tăng cường đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục lý tưởng sống và lao động theo tấm gương đạo đức của Bác Hồ. Các cấp, các ngành cần quan tâm tới công tác thanh niên, trong đó chú trọng đến yếu tố đào tạo, dạy nghề cho các đối tượng lao động phổ thông giúp họ có tay nghề vững vàng.

Cần hỗ trợ về cơ sở vật chất, vốn và có các chương trình tập huấn về phát triển kinh tế tại địa phương, đặc biệt có các mô hình kinh tế, ngành nghề phù hợp điều kiện thực tế của địa phương. Có mức hỗ trợ về vật chất cho bí thư chi đoàn và tạo ra nhiều công trình, phần việc cho các cơ sở Đoàn do đoàn viên thanh niên đảm nhiệm để có kinh phí hoạt động cũng như thu hút thanh niên vào tổ chức Đoàn - Hội...

Văn Tuấn