Tình trạng trẻ vị thành niên vi phạm pháp luật trong 10 năm đã xảy ra 421 vụ với với tổng số 535 em vi phạm, chủ yếu là hành vi trộm cắp tài sản và cố ý gây thương tích. Tình trạng trẻ bị xâm hại, vi phạm pháp luật tập trung chủ yếu ở khu vực thành thị. Song thực tế trẻ em dù ở nông thôn hay thành thị cũng đều có nguy cơ bị xâm hại. 

 Theo ông Hoàng Văn Minh - Phó phòng Chăm sóc và Bảo vệ trẻ em (Sở Lao động Thương binh và Xã hội) điểm yếu hiện nay là pháp luật chưa có những quy định đầy đủ, cụ thể về các hành vi và chế tài xử phạt đối tượng xâm hại trẻ em và bạo lực đối với trẻ em, nhất là xâm hại về mặt tinh thần.

Cho tới nay, công tác truyền thông, vận động giáo dục tư vấn bảo vệ trẻ em cũng chưa được quan tâm, do vậy những vụ việc xâm hại trẻ em đang có chiều hướng gia tăng. Hiện nay, công tác giáo dục, tuyên truyền đạo đức cho học sinh ở nhà trường, trong gia đình và ngoài xã hội chưa phù hợp, chưa sinh động để có thể thu hút và đưa các em vào lối sống lành mạnh, thậm chí một số nơi còn làm theo phong trào.

Trong khi đó, trình độ nhận thức của một số vùng, đặc biệt là vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn nhiều hạn chế. Đây là lứa tuổi mà các em đang trong giai đoạn trưởng thành nên không tránh khỏi tính hiếu kỳ, bắt chước, học đòi trong khi xung quanh các em có quá nhiều sự cám dỗ, lôi kéo.

Khi gia đình và nhà trường không là điểm tựa, ở lứa tuổi này, các em dễ bị tác động bởi phim ảnh bạo lực, tạo cho mình lối sống buông thả. Từ đó các em bị tiêm nhiễm hành vi xấu, xem thường đạo lý và pháp luật dẫn đến phạm tội. Một nguyên nhân không kém phần quan trọng đó là các em chưa được tuyên truyền phổ biến kiến thức về pháp luật.

Trong khi đó, các cấp cơ sở chưa có biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn tình trạng xâm hại trẻ em, không sâu sát để kịp thời phát hiện hành vi nguy cơ làm trái pháp luật của trẻ và có biện pháp giáo dục quản lý. Nhiều lúc, nhiều nơi, sự phối hợp giữa các ban ngành chưa thực sự đồng bộ.

Thật đau xót khi trong nhiều phiên tòa, chứng kiến cảnh một số tội phạm ở tuổi chưa thành niên ngỡ ngàng đối với hình phạt dành cho mình vì các em không hề nghĩ đến chuyện khi mình phạm tội với hành vi đó sẽ phải lĩnh bản án như thế. Mặc dù công tác bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ em ở Yên Bái những năm gần đây đã đạt được kết quả quan trọng.

Các hoạt động thuộc Chương trình quốc gia phòng chống tội phạm, phòng chống buôn bán phụ nữ trẻ em, Đề án ngăn ngừa và giải quyết tình trạng trẻ em bị xâm phạm tình dục được triển khai đồng bộ từ tỉnh đến cơ sở. Việc xây dựng mô hình ngăn ngừa xâm hại tình dục trẻ em dựa vào cộng đồng tại xã Hán Đà (Yên Bình) và phường Nguyễn Phúc (TP Yên Bái) dần phát huy hiệu quả.

Riêng năm 2010, Sở lao động - Thương binh và Xã hội xây dựng mô hình ngăn ngừa xâm hại tình dục trẻ em tại cộng đồng tại 2 xã An Bình và Lâm Giang của huyện Văn Yên. S

ong qua đánh giá, việc hỗ trợ gia đình và bản thân nạn nhân trẻ em bị xâm hại vẫn chưa thực sự toàn diện, chưa có giúp đỡ chữa trị bằng tâm lý, nhất với nạn nhân là trẻ lớn; các hỗ trợ về học tập, học nghề cho trẻ em, vay vốn, tạo việc làm cho gia đình nạn nhân khó khăn chưa có một quy trình chung, chưa có một cơ quan nào tại cơ sở đứng ra chịu trách nhiệm chính; không có cán bộ xã hội chuyên nghiệp để giúp nạn nhân và gia đình biết cách tự giải quyết và vượt qua khó khăn của chính mình.

Trong thời gian tới, bên cạnh việc hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật nhằm bảo vệ quyền, lợi ích của trẻ em, các cơ quan ban, ngành chức năng cần đẩy mạnh hơn nữa các biện pháp tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của các gia đình, nhà trường và cả cộng đồng đối với công tác phòng, chống xâm hại trẻ em.

Đồng thời, cần phải tăng cường quản lý Nhà nước cũng như sự quan tâm của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương vào cuộc nhằm thực hiện có hiệu quả công tác phòng, chống xâm hại trẻ em.

Thanh Tân