Là một trong những địa bàn tập trung nhiều người nhiễm HIV/AIDS của tỉnh, Văn Chấn hiện có 28/31 xã, thị trấn trong huyện có người nhiễm HIV, 6 tháng năm 2011 phát hiện mới 19 trường hợp nhiễm HIV, luỹ tích số người nhiễm HIV/AIDS toàn huyện là 756 người, 118 trường hợp chuyển sang giai đoạn AIDS, tử vong 187 trường hợp. Để giảm thiểu sự lây lan của căn bệnh HIV/AIDS và từng bước xã hội hoá công tác phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn, huyện Văn Chấn đã chỉ đạo các ngành, đoàn thể triển khai thực hiện tốt Chỉ thị 54 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về đẩy mạnh các biện pháp phòng, chống HIV/AIDS trong tình hình mới.

Hàng năm, Ban chỉ đạo phòng, chống HIV/AIDS từ huyện đến xã, thị trấn được củng cố và kiện toàn từng bước quy chế hoạt động. Song song với việc đẩy mạnh công tác phòng, chống HIV/AIDS tới 100% cán bộ, đảng viên, đội ngũ cán bộ y tế thôn bản đều được tập huấn, trang bị kiến thức về tổ chức các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS tại cơ sở. Huyện Văn Chấn xác định việc nâng cao kiến thức, chống phân biệt kỳ thị với người nhiễm HIV, lồng ghép kỹ năng phòng, chống HIV/AIDS vào hoạt động của các hội, đoàn thể địa phương là một trong những nhiệm vụ trọng tâm.

Nhiều xã, thị trấn nhờ có sự đổi mới về nhận thức và cách làm từ cấp uỷ, chính quyền tới đoàn thể trong công tác chỉ đạo tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS đã vận động được nhiều người dân tự giác đến khám và lấy mẫu xét nghiệm HIV/AIDS.  6 tháng năm 2011, Trung tâm Y tế huyện đã tổ chức truyền thông trực tiếp, truyền thông nhóm nhỏ tới 10.632 lượt người, có 553 lượt người tham gia xét nghiệm tự nguyện, đã phát hiện 19 trường hợp nhiễm HIV.

Bên cạnh những hoạt động tư vấn, xét nghiệm được triển khai thường xuyên tại Trung tâm Y tế, Bệnh viện Đa khoa huyện, Văn Chấn đã triển khai thực hiện tốt các chương trình can thiệp giảm tác hại, dự phòng lây nhiễm HIV.

Đội ngũ cộng tác viên, tuyên truyền viên đồng đẳng đã cấp phát được  73.050 chiếc bơm kim tiêm và trên 15 ngàn bao cao su miễn phí cho các đối tượng nhiễm HIV/AIDS, nhóm nghiện chích ma tuý, tiếp viên nhà hàng, người mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục góp phần giảm thiểu sự lây lan trong cộng đồng.

Nhờ tích cực đổi mới hình thức, nội dung tuyên truyền phòng, chống HIV/ AIDS đến tận thôn, bản nên huy động được nhiều người dân tham gia hưởng ứng tích cực nhất là tại 9 xã, thị trấn thực hiện Dự án là các xã: Tú Lệ, Nậm Búng, Nậm Mười, Nậm Lành, Đại Lịch, Cát Thịnh, Sơn Thịnh, Hạnh Sơn và thị trấn Nông trường Nghĩa Lộ.

Đặc biệt từ tháng 8/2010 đến nay, Văn Chấn thực hiện tốt Dự án SC (Seve Children- Tổ chức cứu trợ trẻ em Nhật Bản) về các hoạt động phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con tại các xã, thị trấn; tư vấn xét nghiệm cho 1.055 lượt phụ nữ, xét nghiệm cho 320 phụ nữ có thai, điều trị dự phòng lây truyền từ mẹ sang con cho 3 trường hợp nhiễm HIV.

Thông qua các hoạt động tư vấn, tiếp cận những trường hợp nhiễm HIV/AIDS, hiện nay cơ quan y tế huyện đã hướng dẫn 118 trường hợp bị chuyển giai đoạn từ HIV sang AIDS sử dụng thuốc điều trị ARV, 65 trường hợp điều trị dự phòng nhiễm trùng cơ hội bằng Cotrimoxazol có hiệu quả tốt. 562 bệnh nhân HIV/ AIDS được quản lý chăm sóc hỗ trợ tại cộng đồng. Kết quả này cho thấy công tác phòng, chống HIV/AIDS ở Văn Chấn đã có chuyển biến tích cực.

Trung tâm Y tế huyện Văn Chấn đã tranh thủ sự đầu tư tạo điều kiện của các dự án Quỹ toàn cầu, Dự án WB, Dự án VNM- J04 (UNODC tài trợ), dự án SC. Đồng thời từng bước nâng cao hiệu quả các phòng khám xét nghiệm tự nguyện tại Trung tâm Y tế, Bệnh viện Đa khoa huyện và các trạm y tế trên địa bàn nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người nhiễm HIV/AIDS tiếp cận với các dịch vụ y tế để ổn định sức khỏe, nâng cao nhận thức để chủ động phòng, chống HIV/AIDS lây lan ra cộng đồng.

Cũng như nhiều huyện khác trong tỉnh, Văn Chấn đang gặp những khó khăn, trong công tác phòng, chống HIV/AIDS như: bộ máy tổ chức đội ngũ cán bộ y tế phòng, chống HIV/AIDS mỏng; sự phối hợp liên ngành chưa được thực hiện thường xuyên; một số nơi, nhất là cấp xã, cấp uỷ chính quyền chưa coi công tác phòng, chống HIV là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Công tác truyền thông, giáo dục chưa rộng khắp, chưa tiếp cận được hết các đối tượng thuộc nhóm nguy cơ cao.

Thêm vào đó, một bộ phận không nhỏ dân cư còn phân biệt, kỳ thị đối xử với người nhiễm HIV/AIDS. Thực tế đó đặt ra cho Văn Chấn cần sự chung tay phối hợp đồng bộ giữa các cấp, các ngành, các tổ chức xã hội và nâng cao hơn nữa ý thức, trách nhiệm của mỗi gia đình và cộng đồng trong công tác phòng, chống HIV/AIDS.

 Quỳnh Nga