Hàng năm, Sở Y tế đã chủ động tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh xây dựng kế hoạch, các văn bản chỉ đạo về chăm sóc sức khỏe nhân dân và triển khai các hoạt động phòng bệnh và khám, chữa bệnh đến các đơn vị y tế, trong đó có các trạm y tế xã, phường, thị trấn (gọi tắt là trạm y tế xã). Nhờ vậy, công tác khám, chữa bệnh theo Luật BHYT đã đi vào ổn định, góp phần không nhỏ đối với sự phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.

Ngày 1/1/2010, Luật BHYT chính thức được áp dụng và đây là cơ sở pháp lý, là chính sách xã hội để các cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh triển khai mở rộng các hoạt động chăm sóc sức khỏe đến với mỗi người dân, đặc biệt ở các xã vùng sâu, vùng xa, vùng cao được tiếp cận các dịch vụ y tế thông qua trạm y tế xã. Sau hơn một năm hoạt động, Luật đã huy động được sự tham gia của các cấp, các ngành và sự đồng tình ủng hộ của đông đảo nhân dân.

Thực hiện các qui định của Luật BHYT, Sở Y tế đã phối hợp với Bảo hiểm xã hội tỉnh phát hành các văn bản chỉ đạo các đơn vị y tế trên địa bàn triển khai hoạt động khám, chữa bệnh bằng BHYT; hỗ trợ và giúp đỡ các trạm y tế xã về đào tạo cán bộ, mua sắm trang thiết bị, thực hiện các qui chế chuyên môn và tổ chức khám, chữa bệnh BHYT đến toàn dân. Các trạm y tế xã đã tham mưu cho ủy ban nhân dân xã rà soát, lập danh sách cấp thẻ cho những đối tượng được hưởng BHYT đồng thời phối hợp với các ban, ngành địa phương tăng cường tuyên truyền bằng nhiều hình thức đến toàn thể nhân dân về các qui định cũng như các quyền lợi được hưởng theo Luật BHYT. 

Theo báo cáo của Bảo hiểm xã hội tỉnh năm 2010, toàn tỉnh có 612.649 lượt người tham gia BHYT, đạt tỷ lệ bao phủ 82%, tăng 22% so với năm 2008, trong đó có 431.396 thẻ đăng ký ở tuyến xã, chiếm 70,4%. Đặc biệt, ở các xã vùng cao, vùng sâu, vùng xa, đã có 100% người dân và trẻ em dưới 6 tuổi được cấp thẻ BHYT. Vì vậy, việc khám, chữa bệnh BHYT ở trạm y tế xã rất thuận lợi.

Hàng năm, đã có trên 80% người có thẻ BHYT được khám, chữa bệnh tại trạm y tế xã, bước đầu đáp ứng phần lớn nhu cầu khám, chữa bệnh của cá nhân, gia đình cũng như các tổ chức xã hội đồng thời tạo được niềm tin đối với các cơ sở khám, chữa bệnh ở tuyến xã nói riêng và trên địa bàn toàn tỉnh nói chung. Người dân đã được hưởng các quyền lợi trong khám, chữa bệnh tại cơ sở; được tiếp đón; khám, kê đơn, cấp thuốc; chẩn đoán bằng cận lâm sàng; điều trị nội trú, ngoại trú, cấp cứu và chuyển tuyến đúng qui định.

Bình quân đơn kê cho một bệnh nhân ngoại trú ở tuyến xã từ 47.000 đồng đến 100.000 đồng, điều trị nội trú từ 88.000 đồng đến 450.000 đồng; bình quân mỗi người được khám, chữa bệnh từ 2,5 - 3 lần/năm, điều trị nội trú từ 3 - 5 ngày; giảm tỷ lệ chuyển tuyến từ 35% (năm 2008) xuống còn 15% (năm 2010); nâng công suất sử dụng giường bệnh tại tuyến xã từ 50% (năm 2008) lên 75% (năm 2010), giảm đáng kể các chi phí cho người bệnh trong đợt điều trị.

Việc cung ứng và quản lý thuốc khám, chữa bệnh cho các trạm y tế thực hiện theo Quyết định 05/2008/QĐ-BYT của Bộ Y tế đã đáp ứng nhu cầu về thuốc thiết yếu, người dân không phải mua thuốc ngoài để phòng bệnh và điều trị. Trong quá trình thực hiện khám, chữa bệnh BHYT, cán bộ y tế tuyến xã đã nêu cao tinh thần và thái độ phục vụ, chăm sóc người bệnh tận tình, chu đáo; giảm những phiền hà, vướng mắc trong các thủ tục khám, chữa bệnh, đặc biệt là giải quyết nhanh chóng việc thanh quyết toán và xử lý các tình huống cấp cứu đối với các trường hợp tai nạn, người nghèo, người có bệnh mãn tính, trẻ em…

Bên cạnh đó, các trạm y tế xã tích cực tổ chức triển khai thực hiện cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, tạo chuyển biến mạnh mẽ trong đổi mới các hình thức cung cấp dịch vụ và áp dụng công nghệ thông tin trong chăm sóc sức khỏe, từng bước bảo đảm quyền lợi cho người tham gia BHYT, nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh và đáp ứng nhu cầu của người bệnh.

Đạt được những kết quả đó là nhờ có sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Sở Y tế tỉnh; sự phối hợp chặt chẽ giữa Bảo hiểm xã hội tỉnh và Sở Y tế trong điều hành, kiểm tra, giám sát; sự tham gia của các tổ chức chính trị cùng vai trò quan trọng của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương đã không ngừng khắc phục khó khăn để tuyên truyền, nâng cao sự hiểu biết và tự nguyện hưởng ứng của đông đảo nhân dân đã đem lại hiệu quả thiết thực, giúp nhân dân hiểu được tính ưu việt của chính sách BHYT, đặc biệt đối với đồng bào các dân tộc thiểu số. Bên cạnh đó, có sự nỗ lực của đội ngũ cán bộ y tế tuyến xã vượt mọi khó khăn để duy trì, củng cố hoạt động khám, điều trị, chăm sóc người bệnh BHYT.

Ngoài ra, các cơ quan chuyên môn, quản lý trực tiếp trạm y tế xã như trung tâm y tế, bệnh viện đa khoa tuyến huyện đã thường xuyên phối hợp để kiểm tra, giám sát, hỗ trợ, giúp đỡ các trạm y tế xã giải quyết tồn tại về chuyên môn và tổ chức thực hiện tốt hoạt động khám, chữa bệnh BHYT.

Thời gian qua, ngành y tế tỉnh đã được xây dựng mới 14 phòng khám đa khoa khu vực lồng ghép đồng thời nâng cấp cơ sở vật chất cho nhiều trạm y tế xã, bảo đảm đủ phòng làm việc và thực hiện các dịch vụ khám, chữa bệnh tại xã. Bố trí đủ cán bộ, cơ cấu chức danh cho trạm y tế; tổ chức nhiều lớp tập huấn, đào tạo lại cho cán bộ y tế xã về lập kế hoạch, các qui chế chuyên môn trong khám, chữa bệnh và kỹ năng giao tiếp, ứng xử với người bệnh… là những yêu cầu cần thiết để tránh sai sót trong chuyên môn, nâng cao chất lượng phục vụ, tiến tới thực hiện tốt các hoạt động chăm sóc liên tục và chăm sóc toàn diện. Mặt khác tăng cường thu hút sự quan tâm của nhân dân đến khám, chữa bệnh tại trạm y tế xã ngày một đông hơn, góp phần giảm tải cho các bệnh viện tuyến trên.

Trong thời gian tới và những năm tiếp theo, ngành y tế tỉnh Yên Bái sẽ tiếp tục khắc phục những khó khăn, tồn tại và phát huy kết quả đã đạt được, thực hiện tốt các qui định của Luật BHYT và Luật Khám, chữa bệnh; đẩy mạnh công tác khám, chữa bệnh BHYT trên địa bàn, đặc biệt ở tuyến xã nhằm góp phần nâng cao đời sống kinh tế - xã hội và nâng cao sức khỏe của mỗi người dân.

Nguyễn Ngọc Nghĩa