Thành phố Yên Bái có 7 chợ phường, 1 chợ trung tâm. Những năm qua, các chợ luôn được quan tâm đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, phục vụ tốt hơn nhu cầu trao đổi hàng hóa của nhân dân. Tuy nhiên, thực tế lâu nay có một vấn đề nổi cộm là tình trạng họp chợ lấn đường tại các chợ phường gây lộn xộn, gây mất trật tự an toàn và mỹ quan đô thị.

Thành phố đã chỉ đạo các phường, trực tiếp là đội quản lý trật tự đô thị thường xuyên tuần tra, xử lý, xử phạt các trường hợp vi phạm nhưng cũng chưa giải quyết được triệt để. Tình trạng họp chợ lấn chiếm hành lang, lòng lề đường như một “căn bệnh nhờn thuốc”. Để giải quyết dứt điểm tình trạng này, vừa qua, UBND thành phố Yên Bái có chủ trương cho các tổ chức, cá nhân có đủ năng lực đấu thầu quản lý các chợ ở thành phố, trước hết là các chợ phường.

Các phường của thành phố trực tiếp tổ chức đấu thầu các chợ do địa phương quản lý. Từ ngày 1.10.2011, phường Minh Tân, Yên Thịnh và Đồng Tâm đã triển khai đấu thầu ba chợ của địa phương. Trong đó, ông Nguyễn Thanh Thủy ở tổ 14, phường Minh Tân trúng thầu chợ Minh Tân; Công ty cổ phần Thương mại Yên Bái do ông Đỗ Như Hảo là Giám đốc làm đại diện trúng thầu chợ Yên Thịnh, Đồng Tâm.

Việc đấu thầu các chợ không có nghĩa “khoán trắng” mà gắn trách nhiệm của các nhà thầu để công tác quản lý chợ tốt hơn bên cạnh sự cộng quản, hỗ trợ của chính quyền địa phương. Ông Nguyễn Hoàng - Chủ tịch UBND phường Minh Tân cho biết: “Minh Tân tổ chức đấu thầu chợ phường theo đúng các quy định. Quan điểm lãnh đạo của phường là không “khoán trắng” cho Ban quản lý chợ. Một mặt tăng cường tính tự chủ cho Ban quản lý chợ, mặt khác nâng cao trách nhiệm quản lý để nâng cao chất lượng hoạt động, phục vụ nhân dân, đặc biệt đối với công tác giữ gìn trật tự đô thị khu vực chợ”.

Các nhà thầu, trực tiếp là ban quản lý các chợ đã chủ động hơn trong quản lý và khai thác. Tiếp quản toàn bộ diện tích, cơ sở vật chất hiện có, ban quản lý các chợ tiến hành sắp xếp, bố trí lại ngành hàng và hộ kinh doanh để bảo đảm trật tự và hiệu quả. Sự tự chủ thể hiện trong công tác đầu tư sửa chữa, nâng cấp chợ; trong tuyển chọn người quản lý, lao công, thu chi các chế độ liên quan. Ban quản lý chợ cũng đã sắp xếp lại chỗ ngồi, điểm bán, không để các gánh hàng rong bày bán gây mất trật tự đô thị như trước.

Ông Nguyễn Thanh Thủy - Trưởng ban quản lý chợ Minh Tân đánh giá: “Ban quản lý chợ phường Minh Tân sau khi thành lập đã đi vào hoạt động ổn định. Chúng tôi đã bố trí lại hợp lý các ngành hàng, quầy hàng; đầu tư nâng cấp các hạng mục phụ trợ, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho nhân dân mua, bán hàng hóa. Mô hình quản lý như thế này thực sự tạo quyền tự chủ cho Ban quản lý chợ”.

 Chuyển đổi mô hình quản lý chợ, hoạt động của các chợ chuyển biến tích cực. Hoạt động mua, bán dần đi vào nề nếp, trật tự, ổn định; tình trạng lấn chiếm lòng, lề đường gần như chấm dứt ngay cả vào giờ cao điểm các buổi chiều. Chợ phường Đồng Tâm, trước đây, từ 16h - 18h hàng ngày, những gánh hàng rong, xe đạp thồ đứng đầy trước cổng chợ, gây ách tắc khu vực ngã ba đường Trần Quốc Toản giao với đường Điện Biên. Hiện nay, tình trạng ách tắc này không còn. Ban quản lý chợ đã sắp xếp đủ chỗ trong chợ để các hộ có điểm bán hàng ổn định, bảo đảm trật tự an toàn giao thông. Chợ còn dành riêng khu vực cho người mua có nơi để xe gọn gàng, thuận tiện.

Đối với chợ phường Yên Thịnh, Công ty cổ phần Thương mại Yên Bái đã đầu tư 20 triệu đồng xây dựng nhà để xe cho các hộ kinh doanh. Điều này giúp khắc phục tình trạng trước đây, mỗi chủ hàng dựng một xe máy ngay cạnh điểm bán hàng của mình trong chợ làm vướng lối đi. Ban quản lý chợ còn tiến hành các đợt kiểm tra, phân vạch chỉ giới của từng gian hàng cũng như ranh giới dành cho cổng ra, vào thông thoáng. Ban quản lý chợ đưa các trường hợp kinh doanh hàng rong vào địa điểm quy định, tránh ách tắc, lộn xộn như trước.  

Khu vực kinh doanh thực phẩm chợ Yên Thịnh sau sắp xếp.

Có chuyển biến này, ban quản lý các chợ đã tạo được sự đồng thuận của đông đảo các hộ kinh doanh, khách hàng. Ban quản lý các chợ tổ chức hội nghị gặp mặt những hộ tiểu thương với đại diện chính quyền các phường để trao đổi thẳng thắn, dân chủ và giải đáp mọi thắc mắc, kiến nghị, tìm tiếng nói chung và giải pháp cho phát triển kinh doanh, lập lại trật tự ở các chợ.

Bà Tăng Thị Thủy, một tiểu thương kinh doanh tại chợ Đồng Tâm phấn khởi: “Thực hiện chuyển đổi mô hình quản lý chợ đã sắp xếp chỗ ngồi, khu vực đi lại rất thuận lợi. Hoạt động buôn bán của chúng tôi cũng thuận lợi hơn nhiều”. Bên cạnh đó, chế độ thù lao đối với những người trực tiếp quản lý các chợ được quan tâm hơn. Chợ Đồng Tâm và chợ Yên Thịnh, cán bộ quản lý chợ trước được chi trả 1 triệu đồng/người/tháng thì nay tăng lên 2 triệu đồng; người quét dọn vệ sinh chợ từ 700.000 đồng/người/tháng tăng lên 1 triệu đồng.

Thực tế, các chợ qua đấu thầu đều có chuyển biến tích cực. Trước hết là nề nếp, trật tự an toàn và mỹ quan đô thị nâng cao rõ rệt. Hoạt động mua, bán diễn ra thuận tiện hơn. Ông Đỗ Như Hảo - Giám đốc Công ty cổ phần Thương mại Yên Bái khẳng định: “Thời gian tới, chúng tôi tiếp tục tham gia đấu thầu chợ trung tâm thành phố, các chợ phường còn lại và sẽ thành lập công ty chợ trực thuộc Công ty cổ phần Thương mại Yên Bái để tạo hệ thống thương mại khép kín”. 

 Hoàng Ngọc - Thanh Nghị