Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hiện nay trên thế giới có khoảng 45 triệu người mù và con số này sẽ tăng gấp đôi vào năm 2020 nếu không có các biện pháp phòng chống mù lòa hữu hiệu hơn. Ở Việt Nam, hiện có khoảng 350.000 người mù cả hai mắt và 70% trong số đó bị đục thủy tinh thể. Đặc biệt, tật khúc xạ đang ngày càng phổ biến với tỷ lệ mắc khoảng 10 - 15% ở học sinh nông thôn và 25 - 35% ở thành phố. 1/3 trong số đó là những người nghèo không có tiền điều trị để mang lại ánh sáng. Tỷ lệ người từ 50 tuổi trở lên dự đoán sẽ tăng từ 12,8% (năm 1995) lên 22,7% (năm 2020), dẫn đến tăng gần 80% số người mù và thị lực kém ở Việt Nam vào năm 2020.

Bác sỹ Nguyễn Xuân Phương - Phó giám đốc, Trưởng khoa Mắt Trung tâm Phòng chống bệnh xã hội tỉnh cho biết: “Mù lòa hiện nay vẫn là vấn đề sức khỏe cộng đồng rất đáng quan tâm, bởi vậy Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã chọn ngày thứ 5, tuần thứ 2 của tháng 10 hàng năm là Ngày thị giác thế giới với mục tiêu đến năm 2020 là: tất cả mọi người trên Trái đất đều có quyền được nhìn thấy và nhiệm vụ cụ thể như đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục cho nhân dân biết cách phòng và điều trị những bệnh gây mù có thể phòng tránh được”.

Hiện nay, số người mắc các bệnh về thị giác của tỉnh Yên Bái không tăng nhưng cũng không giảm. Nếu như trước đây, những người bị các bệnh về mắt có liên quan đến đục thủy tinh thể, đau mắt hột, mắt quặm, chấn thương võng mạc có chiều hướng gia tăng do tác động của môi trường, việc bảo vệ mắt không tốt, điều kiện sinh hoạt... thì nay, số đối tượng này đã giảm do đời sống kinh tế phát triển, công tác chăm sóc, bảo vệ mắt được tuyên truyền sâu rộng trên các phương tiên thông tin đại chúng. Song, tỷ lệ bị mắc tật khúc xạ của mắt (cận thị, viễn thị, loạn thị....) lại có chiều hướng tăng tập trung chủ yếu ở các đối tượng là trẻ em, học sinh, sinh viên. Một phần do nguyên nhân từ bệnh lý (cấu tạo từ khi mới sinh ra đã bị nhãn cầu trục quá dài so với bình thường).

Khám chữa bệnh tại Khoa Mắt Bệnh viện Đa khoa tỉnh Yên Bái.

Nguyên nhân thứ hai là do trẻ sử dụng quá nhiều máy vi tính, các trò chơi điện tử, tư thế, phòng học, không gian không đủ ánh sáng... Đơn cử, trong tháng 9/ 2012, Trung tâm Phòng chống bệnh xã hội tỉnh đã khám và quản lý tật khúc xạ tại Trường THPT Lý Thường Kiệt, thành phố Yên Bái cho kết qua, có trên 20% học sinh bị các tật cận thị, viễn thị, loạn thị. Từ đầu năm 2012 đến nay, công tác phòng chống mù lòa đã được Trung tâm Phòng chống bệnh xã hội tỉnh tổ chức khám và điều trị cho nhân dân 9/9 huyện, thị, thành phố.

Theo đó, đã có 12.816 lượt người được khám và phát hiện các bệnh về thị giác; tiến hành phẫu thuật cho 540 ca đục thủy tinh thể (tập trung chủ yếu ở các đối tượng từ 50 tuổi trở lên); phẫu thuật mộng mắt 176 ca, đau mắt quặm 17 ca, tật khúc xạ của mắt 2 ca và các bệnh khác liên quan đến mắt 9 ca. Trong đó, đã điều trị tại Trung tâm 141 ca, phẫu thuật 132 ca, trong đó có 81 ca đục thủy tinh thể, mộng mắt 35 ca, đau mắt quặm 6...; tiến hành kê đơn, mài lắp được 252 cặp kính cho các đối tượng bị bệnh tật khúc xạ mắt.

Cũng theo Bác sỹ Nguyễn Xuân Phương, hiện nay, việc tổ chức khám và sàng lọc để phát hiện các bệnh về mắt để điều trị là có thể thực hiện được. Tuy nhiên có rất nhiều người hiện nay đang là nạn nhân của một số bệnh về mắt thường gặp như: tăng nhẵn áp, đục nhãn mắt, cận thị, các bệnh về võng mạc, hoặc nặng hơn sẽ bị đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng mà không kịp thời điều trị, phẫu thuật nguy cơ mù lòa sẽ rất cao. Muốn giảm các bệnh về mắt thì công tác tuyên truyền giáo dục sức khỏe về mắt là rất cần thiết...

Vì vậy, để bảo vệ đôi mắt, chúng ta nên sắp xếp thời gian nghỉ ngơi, chế độ thư giãn hợp lý cho đôi mắt; thường xuyên đi khám mắt để phát hiện điều trị sớm các bệnh về mắt; phải luôn đọc sách, góc học tập đảm bảo đủ ánh sáng; tránh căng thẳng cho mắt; không để ánh nắng trực tiếp của mặt trời rọi vào mắt; không hút thuốc lá vì thuốc lá làm suy yếu hệ tuần hoàn của cơ thể, làm giảm lượng máu đến mắt. Ngoài việc bổ sung dinh dưỡng cho mắt thì dùng thuốc nhỏ mắt cũng là cách vệ sinh cho mắt luôn sáng, khỏe hàng ngày.

 Ngọc Sơn