Gia đình Trang A Chống thuộc diện hộ nghèo, có 9 người con (con lớn 23 tuổi, con nhỏ 4 tuổi). Do hoàn cảnh gia đình khó khăn nên Chống đã lên rừng chặt cây lấy gỗ về làm nhà; nhân tiện phát rừng lấy đất trồng cây thảo quả.
Qua đó, từ tháng 6/2022, Chống đem máy cưa xăng và dao đến khu vực rừng phòng hộ là rừng tự nhiên, thuộc tiểu khu 581 khoảnh 14 và tiểu khu 371 khoảnh 1, giáp ranh giữa thôn Tà Chử, xã Bản Công, huyện Trạm Tấu và bản Xím Vàng, xã Xím Vàng, huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La. Chống phát cỏ cây và dùng cưa cắt hạ những cây gỗ to có đường kính gốc từ 5 - 30 cm.
Đồng thời, Chống cùng vợ là Giàng Thị Dua đem cây giống thảo quả lên trồng vào diện tích đã phát. Ngày 10/1/2023, chính quyền xã Bản Công phối hợp với các ban ngành chức năng tiến hành kiểm tra công tác quản lý, bảo vệ phòng cháy, chữa cháy rừng của cộng đồng dân cư thôn Tà Chử, xã Bản Công đã phát hiện hành vi vi phạm của Trang A Chống, chuyển vụ việc đến Hạt Kiểm lâm Trạm Tấu - Nghĩa Lộ để giải quyết.
Sau đó, Hạt phối hợp với các cơ quan chức năng và huyện Bắc Yên tiến hành khám nghiệm hiện trường khu vực rừng do Chống khai thác và hủy hoại. Kết quả, tổng số cây gỗ bị chặt hạ là 58 cây; tổng diện tích rừng bị thiệt hại là trên 1.600 m2 là rừng phòng hộ, rừng tự nhiên.
Trong đó, tiểu khu 581 khoảnh 14, thuộc địa phận thôn Tà Chử bị thiệt hại 900 m2, số cây gỗ bị chặt hạ là 34 cây; tiểu khu 371 khoảnh 1 thuộc địa phận bản Xím Vàng, xã Xím Vàng, huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La bị thiệt hại 700 m2, số cây gỗ bị chặt hạ là 24 cây.
Các loài cây bị chặt hạ là: chân chim, dẻ đỏ, bồ đề, vải rừng (gỗ từ nhóm V đến nhóm VIII); tổng trị giá gỗ trên 28 triệu đồng. Theo đó, Viện Kiểm sát nhân dân huyện Trạm Tấu đã truy tố Trang A Chống về tội "Vi phạm quy định về khai thác, bảo vệ rừng và lâm sản” theo điểm d khoản 1, Điều 232 Bộ luật Hình sự.
Tại phiên tòa, bị cáo Trang A Chống thừa nhận hành vi mà mình thực hiện. Bị cáo khai do không nhận thức và xác định cụ thể vị trí diện tích rừng được giao nên đã khai hoang, chặt phá đến diện tích rừng phòng hộ.
Hội đồng xét xử Tòa án nhân dân huyện Trạm Tấu nhận định, bị cáo Chống là người có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự; biết rõ pháp luật của Nhà nước nghiêm cấm khai thác tài nguyên rừng phòng hộ tự nhiên nhưng vẫn cố ý thực hiện hành vi chặt hạ gỗ, không được cấp phép theo quy định.
Hành vi của bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, đã vi phạm quy định của Nhà nước về khai thác, bảo vệ tài nguyên rừng và lâm sản, xâm hại đến sự ổn định bền vững của môi trường sinh thái, môi trường sống của con người, gây ảnh hưởng xấu đến trật tự trị an trên địa bàn.
Áp dụng điểm d khoản 1 Điều 232, điểm i, s khoản 1 Điều 51, Điều 65 của Bộ luật Hình sự, Hội đồng xét xử tuyên phạt bị cáo Trang A Chống 1 năm tù về tội hủy hoại rừng nhưng cho hưởng án treo; buộc Trang A Chống khắc phục hậu quả bằng cách tự bỏ vốn mua cây giống, trồng lại diện tích rừng đã chặt phá trong mùa trồng rừng năm 2024; chăm sóc, bảo vệ theo đúng yêu cầu kỹ thuật đến khi đủ điều kiện thành rừng để bàn giao cho cơ quan bị hại theo quy định của pháp luật.
Vũ Đồng