Theo Cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Yên Bái số 25/KSĐT-MT, ngày 23/5/2008 và lời khai của bị cáo trước Hội đồng xét xử của Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh Yên Bái: vào hồi 13 giờ, ngày 31/12/2007, Tổ công tác điều tra tội phạm về ma tuý Công an huyện Mù Cang Chải trong khi đang làm nhiệm vụ tại khu vực xã Púng Luông, huyện  Mù Cang Chải đã phát hiện và bắt quả tang Chang A Hồng (sinh năm 1976), dân tộc Mông, cư trú tại bản Dế Xu Phình, xã Dế Xu Phình, huyện Mù Cang Chải, đang dùng chiếc xe máy biển kiểm soát 21V4-3017 chở Vũ Thị Toán và mang theo trên người một gói hê-rô-in có trọng lượng 9,88 gram. Ngày 01/1/2008, cơ quan điều tra tiến hành khám xét tại nhà riêng của Chang A Hồng, đã thu giữ được 1 gói thuốc phiện có trọng lượng 19,84 gram.

Trước cơ quan điều tra, bị can khai nhận số hê-rô-in mang theo trong người là của Thào A Trảng ở bản Đề Chờ Chua, xã Púng Luông, huyện Mù Cang Chải, nhờ đem đi bán cho Vũ Thị Toán, thường trú ở Ngã Ba Kim, xã Púng Luông, huyện Mù Cang Chải. Còn số thuốc phiện mà cơ quan điều tra thu được tại nơi ở của bị can là do Thào A Chua ở bản Làng Sang, xã Nậm Khắt, huyện Mù Cang Chải gửi cho bị can bán giúp.

Theo lời khai của bị can thì ngày 31/12/2007, bị can gặp Thào A Chua và Thào A Trảng tại Ngã Ba Kim, xã Púng Luông, Mù Cang Chải. Qua trò chuyện, ba người đã rủ nhau về nhà Chang A Hồng chơi. Tại nhà Hồng, Thào A Chua đã gửi một gói thuốc phiện nhờ Hồng bán hộ. Trong lúc đang ngồi chơi, Thào A Trảng đã lấy xe máy đi ra ngoài một lúc, sau đó chở theo Vũ Thị Toán vào nhà Hồng.

Tại nhà Hồng, Chua, Trảng và Toán đã trao đổi việc mua, bán ma tuý. Sau khi cả 4 người đã thoả thuận cùng thống nhất giá cả, Toán yêu cầu Trảng, Chua mang hàng và chở Toán ra đường nhựa (quốc lộ 32), Toán mới nhận hàng (hê-rô-in) và giao tiền. Trảng và Chua sợ bị lộ nên nhờ Hồng cầm giúp số hàng (hê-rô-in) và chở cả Toán ra đường nhựa, Hồng đồng ý, trên đường đi thì bị Công an huyện Mù Cang Chải bắt quả tang và thu giữ vật chứng.

Tại cơ quan điều tra, Vũ Thị Toán khai nhận là do Toán đi tìm lợn mua về để mổ, khi đi qua suối, sợ ướt giầy nên đã xin đi nhờ xe của Hồng nhưng sau khi đi qua suối Hồng đã chở Toán thẳng lên đường nhựa; Toán xuống xe đi về không biết việc mua, bán trái phép chất ma tuý của Hồng.

Còn Thào A Trảng cũng khai là không biết gì tới việc mua, bán trái phép chất ma tuý của Hồng. Số hê-rô-in có trọng lượng 0,02 gram mà cơ quan điều tra đã khám xét, thu giữ được tại nơi ở của Trảng là do mua của một người dân tộc Thái ở xã Ngọc Chiến, huyện Mường La, tỉnh Sơn La (không rõ họ tên, địa chỉ), mang về nhà để sử dụng vào việc thờ cúng của dân tộc.

Đối với Thào A Chua, cơ quan điều tra đã ra lệnh khám xét khẩn cấp nhưng không thu giữ được gì liên quan đến ma tuý. Mặt khác, hiện tại Chua không có mặt tại địa phương, không rõ đi đâu và làm việc gì nên cơ quan điều tra không có cơ sở để điều tra làm rõ.

Bằng những lời biện minh không rõ thật, giả, các nghi can Thào A Trảng, Vũ Thị Toán, Thào A Chua đã được cơ quan điều tra bỏ qua, thả tự do. Trong lời khai để tự bào chữa cho mình có những lý do biện minh  rất “vô lý” song không hiểu sao cơ quan điều tra vẫn tin và bỏ qua như lời khai của Thào A Trảng “mua 0,02 gram hê-rô-in về để dùng trong việc thờ cúng của dân tộc”.

Theo tập tục thì đồng bào Mông mặc dù đã có một quá trình lâu đời gắn bó với cây thuốc phiện nhưng chưa bao giờ người Mông có “nghi lễ” nào dùng đến chất ma tuý để thờ cúng tổ tiên và nếu là hê-rô-in thì lại càng không cần đến. Mặt khác, toàn bộ lời khai của bị cáo Chang A Hồng đã cung cấp lại không được cơ quan điều tra chú tâm đến...

Tuy TAND tỉnh Yên Bái đã tuyên phạt bị cáo Chang A Hồng với mức án 9 năm tù giam, tịch thu chiếc xe máy phạm pháp và phạt tiền 5 triệu đồng để xung công quỹ Nhà nước. Nhưng, trong vụ án này vẫn còn bỏ xót tội phạm sống nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật.

Thiết nghĩ, để giúp cho công tác phòng chống ma tuý và ngăn chặn tệ nạn xã hội hiệu quả, các ngành chức năng, các cơ quan điều tra cần nỗ lực làm sáng tỏ các đối tượng liên quan khác, thể hiện rõ sự nghiêm minh của pháp luật, tạo niềm tin cho nhân dân trong công tác tố giác, ngăn chặn tội phạm về ma tuý.

P.V