Thời gian qua, TTTTC của tỉnh đã có những bước "trở lại” với một số thành công nhất định ở các bộ môn: cầu mây, đá cầu…, đặc biệt ở các giải trẻ toàn quốc. Tuy vậy, dù có tiềm năng tự nhiên và con người phong phú, song việc đầu tư còn hạn chế nên chúng ta đang gặp những khó khăn, thách thức trong việc phát triển TTTTC một cách bền vững và hiệu quả...
Trong những năm qua, TTTTC tỉnh Yên Bái đã có những bước phát triển nhất định, tuy nhiên, so với tiềm năng và mặt bằng chung của cả nước thì vẫn còn nhiều hạn chế. Theo thống kê của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, trong giai đoạn 2020-2024, các vận động viên (VĐV) Yên Bái đã giành được khoảng 15 huy chương các loại tại các giải đấu quốc gia (bao gồm cả giải trẻ và vô địch).
Trong đó, số huy chương vàng chiếm khoảng 30%, huy chương bạc 35% và huy chương đồng 35%. Một số môn thể thao đã cho thấy tiềm năng phát triển và đạt được những thành tích đáng khích lệ như: đá cầu, bóng rổ nữ, điền kinh (các nội dung chạy địa hình) và võ cổ truyền. Trong đó, ở môn bóng rổ nữ, chúng ta đã giành hạng Ba tại Giải vô địch bóng rổ trẻ 3X3 U20 quốc gia năm 2024; ở môn điền kinh, đội tuyển trẻ Yên Bái đã có 2 huy chương bạc tại Giải Điền kinh trẻ quốc gia năm 2024 ở nội dung chạy địa hình; ở môn đá cầu, có VĐV tham gia đội tuyển quốc gia vô địch Giải Đá cầu Châu Á và Vô địch thế giới…
Về đội ngũ huấn luyện viên (HLV), toàn tỉnh hiện có khoảng 25 HLV chuyên trách và kiêm nhiệm cho các đội tuyển TTTTC. Tuy nhiên, số lượng HLV có trình độ cao, được đào tạo bài bản ở các trung tâm huấn luyện lớn còn hạn chế, chiếm khoảng 15% tổng số HLV. Quan trọng hơn, hệ thống cơ sở vật chất phục vụ cho TTTTC còn thiếu thốn và chưa đồng bộ. Nhiều địa điểm tập luyện đã xuống cấp, thiếu trang thiết bị hiện đại, đặc biệt là ở các môn thể thao đòi hỏi kỹ thuật cao. Theo khảo sát năm 2024, chỉ có khoảng 40% các cơ sở tập luyện TTTTC đáp ứng được tiêu chuẩn tối thiểu.
Bên cạnh đó, kinh phí đầu tư cho TTTTC còn hạn chế, chủ yếu dựa vào ngân sách Nhà nước. Mức đầu tư trung bình hàng năm cho TTTTC, giai đoạn 2020-2024 ước tính khoảng 5 tỷ đồng, một con số khá khiêm tốn so với các tỉnh, thành có nền thể thao phát triển. Việc xã hội hóa thể thao, thu hút đầu tư từ doanh nghiệp còn gặp nhiều khó khăn dẫn đến chế độ dinh dưỡng và điều kiện tập luyện chưa thực sự hấp dẫn, chưa tạo được động lực mạnh mẽ để VĐV và HLV cống hiến hết mình…
Đứng trước những khó khăn, hạn chế đó, để TTTTC Yên Bái có thể vươn cao, phát triển bền vững hơn nữa, tìm lại thời kỳ hoàng kim khi nhiều năm liền vô địch quốc gia môn bóng rổ nữ, thiết nghĩ, cần phải có một chiến lược toàn diện và những giải pháp cụ thể. Trước hết, cần đầu tư nâng cấp và xây mới các trung tâm huấn luyện, xây dựng mới các hạng mục còn thiếu như nhà tập đa năng, sân tập chuyên biệt cho các môn thể thao tiềm năng; xây dựng các công trình thể thao cộng đồng để tạo nguồn VĐV tiềm năng từ cơ sở; cần tăng cường đầu tư trang thiết bị tập luyện chuyên dụng, ứng dụng khoa học - công nghệ vào quá trình huấn luyện…
Mặt khác, cần đẩy mạnh xã hội hóa thể thao, xây dựng cơ chế, chính sách ưu đãi để thu hút các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân tham gia đầu tư, tài trợ cho TTTTC… Điểm cốt lõi trong các giải pháp, đó là cần xây dựng được hệ thống tuyển chọn HLV, VĐV khoa học từ việc phối hợp chặt chẽ với ngành giáo dục để phát hiện và tuyển chọn VĐV năng khiếu từ các trường học; hỗ trợ thành lập và phát triển các câu lạc bộ, trung tâm năng khiếu ở các môn thể thao trọng điểm, tạo môi trường tập luyện chuyên nghiệp cho VĐV trẻ; tăng cường đào tạo đội ngũ HLV, gửi HLV đi đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn tại các trung tâm huấn luyện uy tín; mời các chuyên gia, HLV giỏi về tỉnh để hướng dẫn, chia sẻ kinh nghiệm…
Với những giải pháp đồng bộ và quyết liệt, dựa trên sự phân tích kỹ lưỡng hiện trạng và tiềm năng, TTTTC tỉnh Yên Bái hoàn toàn có thể đạt được những bước tiến vượt bậc trong giai đoạn hiện nay. Sự phát triển của TTTTC không chỉ mang lại vinh quang cho tỉnh nhà mà còn góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng cuộc sống tinh thần, xây dựng lối sống lành mạnh và quảng bá hình ảnh Yên Bái tươi đẹp, năng động đến bạn bè trong nước và quốc tế. Để đạt được mục tiêu này, rất cần sự chung tay, góp sức của các cấp, các ngành, cộng đồng doanh nghiệp và toàn xã hội.
Thiên Cầm
